Sadece Bir Yılda 52 Bin Kişi Hava Kirliliği Yüzünden Öldü

*Fotoğraf: Greenpeace.

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın 

Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından hava kirliliği ölçümleri ve ölüm istatistikleri verileri kullanılarak yapılan analize göre, Türkiye'de 2017 yılında hava kirliliği trafik kazalarından yedi kat fazla ölüme neden oldu.

2016 ile 2018 yılları arasında 81 ilin yarısından fazlası kirli hava soludu. Sadece 2017'de 52 bin kişi kirli hava yüzünden öldü. Kirli hava kaynaklı en fazla ölüm İstanbul'da.

TIKLAYIN - Prof. Hamzaoğlu Yazdı: Topluma Atfedilen Risk ya da Türkiye'de Pisipisine Ölüm!

TIKLAYIN - Prof. Hamzaoğlu Hakkında Soruşturma

Platformun dün açıkladığı rapordan öne çıkan bilgiler şunlar oldu:

Ölümlerin %13'ü önlenebilirdi

• 2017 yılında hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği kılavuz değerlere indirilseydi ülkemizde yaşanan ölümlerin yaklaşık %13'ü önlenebilirdi.
• 2018 yılında hava kalitesi en kötü olan ilimiz, Afşin-Elbistan ilçesinde işletmede olan 2 tane kömürlü termik santrali ve yeni santral planları ile gündeme gelen Kahramanmaraş.
• 2018 yılında Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği kılavuz hava kirliliği değerleri karşılayan tek ilimiz Ardahan.
• İstanbul'da nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu (kilometrekare başına 40.000'den fazla nüfus) iki ilçe olan Gaziosmanpaşa ve Güngören ilçelerinde hiçbir hava kalitesi ölçüm istasyonu bulunmuyor.

*Büyütmek için tıklayın. 

Türkiye'nin en az yarısı kirli hava soludu

• 2018 yılında hava kalitesi, ulusal sınır değerlerine göre değerlendirildiğinde; 81 ilin yarısından fazlası (%56) kirli hava soludu.
• Bursa Merkez ve Elbistan'da yaşayanlar neredeyse tüm yıl (10 aydan fazla gün) boyunca sınır değerlerin üzerinde kirli hava soludu.
• 2018 yılında ölçümler yetersiz olduğundan her 10 ilden 1'inde yaşayanların nasıl bir hava soluduğu bilinmiyor. (Eskişehir, Bolu, Kastamonu, Kırıkkale, Kütahya, Muş, Şırnak ve Uşak)
• Son 3 yılda hava kalitesi iyi düzeyde olan yani ulusal sınır değerleri karşılayan ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sınır değerlerine çok yakın olan iller Ardahan, Artvin, Rize, Kırşehir ve Tunceli oldu.
• Son 3 yıldır 16 ilde hava kalitesinde hiçbir iyileşme olmuyor ve ciddi hava kirliliği yaşanıyor: Afyon, Ankara, Burdur, Bursa, Çorum, Denizli, Erzincan, Mersin, Kahramanmaraş, Manisa, Mardin, Muğla, Niğde, Osmaniye, Sakarya ve Sivas.
• 2017 yılında hava kirliliği nedeniyle yaşanan ölüm sayısının en fazla olduğu ilk üç ilimiz İstanbul, Bursa ve Ankara'dır.
• 2017 yılında hava kirliliğine atfedilen ölümlerin il bazındaki ölümlere oranı en fazla olan iller ise sırasıyla Iğdır, Kahramanmaraş ve Afyon oldu.
• Bulgaristan ve Polonya devletleri hakkında, sistematik ve devamlı bir şekilde bazı bölgelerde yıllık ve günlük, bazı bölgelerde de günlük emisyon değerleri (PM10) aşıldığı için Avrupa Adalet Divanı tarafından temiz hava hakkını ihlal ettiği yönünde karar verildi.
• Aralarında Almanya ve Fransa'nın da bulunduğu 6 Avrupa Birliği ülkesi hakkında, hava kirliliği nedeni ile Avrupa Adalet Divanı'nda hukuki inceleme başlatıldı.

*Büyütmek için tıklayın.

Anne karnındaki bebeği de etkiliyor

• Yapılan son çalışmalar, hava kirliliğinin sperm kalitesi ve doğurganlığı olumsuz etkilediğini, ayrıca partikül maddelerin anne karnındaki bebeğe de etki ettiğini gösteriyor.
• Ayrıca kirli havanın çocuklarda düşük doğum ağırlığı, otizm, diyabet (Tip 1), ani bebek ölümü sendromu, astım, KOAH, bronşiolit ve bronşit gibi solunum hastalıkları, zatürre, bebek ölümü ve zeka geriliği gibi sağlık sorunları ile ilişkili olduğu kanıtlanmıştır.

Öneriler

• Türkiye'deki hava kirliliğinin önüne geçilmesi için raporda sıralanan öneriler arasında, doğru ve şeffaf ölçümlerin yapılıp halka bilgi verilmesi; DSÖ'nün önerdiği yasal limitler konusunda bağlayıcı yasalar çıkartılması, kirlilik oranları ve tahmini erken ölüm oranlarına ilişkin verilerin açıklanması; fosil yakıt desteklerine son verilmesi ve toplu taşıma ve bisikletli ulaşımın teşvik edilmesi bulunuyor.

*Raporun tamamına ulaşmak için tıklayın. 

(PT)