“Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğini bir yıl geciktirebilir”

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı - Arşiv

Haberin İngilizcesi için tıklayın

İsveç Başbakanı Magdalena Andersson, Finlandiya Başbakanı Sanna Marin ve Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, İsveç'in Södertalje kentinde dün (14 Haziran) bir araya gelerek güncel konuları görüştü.

Görüşmenin ardından konuşulan konulardan biri de Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine başvurusu ve Türkiye'nin iki ülkenin üyeliğine yaptığı itirazlar ve dile getirdiği talepler de vardı.

28-30 Haziran 2022 tarihlerinde İspanya'nın başkenti Madrid'de gerçekleştirilecek olan NATO zirvesine atıfta bulunan Finlandiya Başbakanı Marin, o zamana kadar Türkiye ile bir anlaşma sağlanamaması durumunda, NATO'ya üyelik sürecinin dondurulabileceği endişesini ifade etti.

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Marin, "Bu süreçte ilerleme kaydetmenin önemli olduğunu düşünüyorum. Madrid'ten önce problemleri çözemezsek, gidişatın tıkanması tehlikesi ile karşı karşıya kalabiliriz" dedi: "Ne kadar sürer bilmiyoruz ancak süreç bir müddet tıkanabilir."

Türkiye'nin bu süreçte dile getirdiği kaygıları ciddiye aldıklarını ve bu konuları konuşmaktan yana olduklarını söyleyen Başbakan Marin, "Şayet bir yanlış anlama varsa, bunları da gidermek istiyoruz" dedi.

Sanna Marin ayrıca Türkiye'nin daha önce iki ülkenin NATO üyeliğinden yana bir tavır sergilediğin, fakat NATO'ya yapılan resmi başvuruların ardından ise Ankara'nın söylemini değiştirdiğini kaydetti: "Tabii ki tüm sorunları çok ciddiye alıyor ve görüşmelerde bulunuyoruz ancak ben şu anda bir çözüm bulma sorumluluğunun Türkiye'de de olduğunu düşünüyorum."

Finlandiya Cumhurbaşkanı: İlerleme yok

DW Türkçe'nin İsveç'in YLE TV1 kanalından aktardığına göre, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö de iki ülkenin NATO'ya üyelik sürecini Türkiye'nin bloke etmesinden duyduğu hayal kırıklığını dile getirerek "Süreç öylesine tıkanmış durumda ki, ilerlemeye dair kamuoyuna hiçbir şey söylenmiyor olmasına şaşırmamak gerek. Zira, hiçbir ilerleme yok" dedi.

Finlandiya'daki terörle mücadele uygulamalarının ortalama bir NATO ülkesi ile aynı seviyede olduğunu ifade eden Cumhurbaşkanı, Finladiya'da kısa süre önce ilgili yasaların güncellendiğini aktardı,, "Yani yapabileceğimiz, düzeltebileceğimiz çok da bir şey yok" dedi.

"Türkiye süreci 1 yıl geciktirebilir"

Öte yandan, The Guardian'ın diplomasi editörü Patrick Wintour'a göre, İsveç ve Finlandiya'ya yönelik taleplerinin karşılanmaması durumunda Türkiye bu iki ülkenin NATO üyeliği sürecini bir yıl geciktirebilir.

Wintour'un haberine göre, diplomatik temaslar için İngiltere'ye giden Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Milletvekili ve TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Akif Çağatay Kılıç konuyla ilgili özetle şöyle konuştu:

"Bu, hayati bir milli çıkar meselesi ve eğer gerekli olursa üyeliklerini bir sene kadar engellemeye hazırız.

"Türkiye, NATO'daki ikinci büyük ordu ve Ukrayna'ya kendisini savunması için insansız hava araçları sağlıyor. Daha büyük saygıyı hak ediyoruz.

"[İsveç ve Finlandiya] ne yapacak? İnsanları öldüren, sınırlarıma saygı duymayan ve ülkeme varoluşsal bir tehdit oluşturan terör örgütlerini barındırıyorlar. Talep ettiğimiz tek şey, hiçbir fark gözetilmemesi. Terör örgütü, terör örgütüdür."

Türkiye'nin 'İsveç ve Finlandiya' itirazları

Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte NATO'ya üyelik başvurusu yapıp yapmayacakları merak konusu olan Finlandiya ve İsveç, "süreci el ele yürütmeye" karar vererek 18 Mayıs'ta NATO üyeliğine başvurdu.

30 üyeli Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) genişlemesiyle ilgili kararların üyelerin oybirliğiyle alınması gerekiyor.

Fakat Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuyla ilgili ilk defa 13 Mayıs'ta bir açıklama yaparak İsveç ve Finlandiya'nın muhtemel NATO üyelik başvurusu konusunda "olumlu bir düşünce içinde" olmadıklarını açıklamış, iki ülke için "terör örgütlerinin adeta misafirhanesi gibi" ifadelerini kullanmıştı.

Türkiye'nin itirazları karşısında İsveç ve Finlandiya heyetleri Türkiye heyeti ile 25 Mayıs'ta Ankara'da istişarelerde bulundu.

Heyetin başkanlığını yapan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, İsveç ve Finlandiya heyetleriyle yaptığı görüşmenin ardından medyaya yaptığı açıklamada "Türkiye'nin güvenlik kaygılarının, somut adımlarla belli bir takvim çerçevesinde karşılanmadığı takdirde, sürecin ilerleyemeyeceğine dair mesajımızı çok net bir şekilde ifade ettik" dedi.

İsveç'in Expressen gazetesi, Türkiye'nin İsveç'ten NATO üyeliğine "Evet" demek için beş temel talepte bulunduğunu hatırlatıyor: "Teröre siyasi desteğe son verilmesi; terörü finanse eden kaynakların ortadan kaldırılması; PKK ve PYD'ye silah desteğinin durdurulması; Türkiye'ye yönelik ambargo ve yaptırımların kaldırılması; teröre karşı küresel işbirliği." (SD)