Varyant milliyetçiliği: Hepsine yeni isim

/who

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO) Covid-19'a yol açan koronavirüs varyantlarının Yunan alfabesindeki harflerle adlandırılmasını önerdi.

Mevcut harf ve uzun rakamlar içerek varyant kodları, hem gerek bilim açısından gerek medya açısından zorluk çıkarıyor hem de bu B.1.351 gibi kodlar yerine "İngiliz varyantı", "Hint varyantı" gibi tanımlamalar tercih edilerek ayrımcılığa sebep oluyordu.

Örgüt bu yeni uygulama ile hem karmaşık harf ve sayılardan oluşan varyant kodunun özellikle bilimsel olmayan tartışmalarda yarattığı karmaşanın, hem de ilk tespit edildiği ülkelerin damgalanmasının önüne geçilmesinin amaçlandığını belirtti.

DSÖ'nün Covid-19 teknik heyet lideri Maria Van Kerkhove yeni isimlerin bilimsel çalışmalarda ve araştırmalardaki bilimsel adların yerine geçmeyeceğini vurguladı.

Hangi varyant için hangi harf?

Şu an dünyada önce çıkan varyantlar için Yunan alfabesinin aşağıdaki harfleri kullanılacak:

• Alpha: İngiltere, Kent varyantı - B.1.1.7 - 20I/501Y.V1 - VOC 202012/01
• Beta: Güney Afrika varyantı - B.1.351 - 20H/501Y.V2
• Gama - Brezilya varyantı - P.1 - P.1 20J/501Y.V3
• Delta - Hindistan varyantı - B.1.617

Neden Yunan alfabesi?

Koronavirüs varyantlarına isim bulunması çalışmalarında görev alan bakteriyolog Mark Pallen isim bulma çalışmasında Yunan tanrılarının ve sözde klasik isimlerin de gündeme geldiğini belirtti. 

Fakat bu isimlerin çocuğunun ya bir şirket ya da marka adı olarak kullanıldığının, ya da çok aykırı geldiğinin altını çizen Pallen son olarak Yunan alfabesinde karar kılındığını belirtti.

Daha önce VOC (Variant of Concern) (endişe kaynağı varyant) kodlaması da uygulanmaya çalışılmış ancak İngilizce deki bir sövgüye benzerliği nedeniyle yaygınlaşmamıştı.

Varyantlar hakkında son bilgiler

Yetkililer son olarak Vietnam'ın B.1.617.2 (Hindistan'da tespit edilen) ve B.1.1.7 (İngiltere'de tespit edilen varyantlarının bir kombinasyonu gibi görünen ve hava yoluyla hızla yayılabilen bir Covid varyantı tespit edildiğini duyurdu.

Uzmanlara göre, geçtiğimiz Ekim ayında Hindistan'da ilk kez tanımlanan B.1.617.2 adı verilen Covid-19 varyantı, B.1.1.7 olarak da bilinen Birleşik Krallık varyantından daha bulaşıcı.

Araştırmalar, Pfizer ve AstraZeneca aşıları gibi aşıların, iki dozdan sonra Hindistan'da ağırlıkta olan varyanta karşı oldukça etkili olduğu, ancak ilk bir dozda korunmanın azaldığını gösteriyor.

Vietnam, son haftalarda Covid-19 vakalarında artış yaşamıştı. Ülke, pandeminin başlangıcından bu yana 6 bin 700'den fazla koronavirüs vakası kaydetti. Bunların yarısından fazlası bu yılın Nisan ayının sonundan bu yana ortaya çıktı.

B.1.617 adı verilen bir başka varyant, başlangıçta Hindistan'da E484Q ve L452R olmak üzere iki mutasyonla tespit edildi. Van Kerkhove'ye göre, ilk olarak geçen yıl Hindistan'daki bir bilim insanı tarafından rapor edildi.

Bu varyanta "duble varyant" da deniliyor.

(PT)