ABD Başkanı Donald Trump'ın, Nisan ayında başkan seçilen ünlü komedyen ve Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy ile Temmuz ayında yaptığı telefon görüşmesi üzerine başlatılan azil süreci yeni bir döneme giriyor.
Adım adım azil süreci
Trump Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy'e 25 Temmuz'da bir telefon açtı. Trump'ın konuşmada rakibi Joe Biden ve ailesini soruşturması durumunda ABD'nin ülkesine yardım edeceğini söylediği iddia ediliyor.
- ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, 24 Eylül'de Demokrat vekiller ile yaptığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Başkan Donald Trump'ın görevinden azledilmesi için resmi işlemleri başlattıklarını açıkladı.
Beyaz Saray, 25 Eylül'de telefon görüşmesinin içeriğine ilişkin özet deşifresinin tam metnini yayınladı.
Yazılı olarak beş sayfa tutan telefon konuşmasına göre, Trump Zelenskiy'e Demokrat başkan adayı adayı ve eski Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın faaliyetlerinin araştırılması için avukatı Rudy Giuliani ve ABD Adalet Bakanı'yla çalışması konusunda talepte bulunuyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy ve Trump.
Kayıtlarda, Trump, Biden'ın, oğlu Hunter'ın iş ilişkilerini soruşturan Ukraynalı savcıyı engellemeye çalıştığı yönündeki iddiaları kastederek şöyle söylüyor:
"Biden soruşturmayı sonlandırmakla övünüyor. Bu konuya bakabilirsen iyi olur. Bana korkunç göründü."
Trump ayrıca, görüşmeden birkaç gün önce ekibine, Kiev'e yaklaşık 400 milyon dolarlık yardımın dondurulması talimatı verdiğini doğruluyor.
- Not: Joe Biden'ın oğlu Hunter Biden'ın 2014 yılından itibaren 2019'un nisan ayına kadar Ukrayna'nın en büyük özel doğal gaz üreticisi olan Burisma Holdings'te yönetim kurulu üyesi olması, 2009-2017 yıllarında ise babası Joe Biden'ın Ukrayna'daki yolsuzlukla mücadele çalışmalarına destek vermesi, ABD'de tartışma konusu olmuştu.
Halka açık oturumlarda ne olacak?
Oturumlar kapsamında bugün, ABD'nin 2006-2009 yıllarındaki Kiev Büyükelçisi William Taylor ve Dışişleri yetkilisi George Kent canlı ifadesini verecek.
Mayıs ayına kadar ABD'nin Kiev Büyükelçiliği görevini yürüten Marie Yovanovitch ise cuma günü düzenlenecek kamuya açık oturumda konu hakkında konuşacak.
Gelecek hafta ifade verecek isimler ise şöyle:
- ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence'in yardımcılarından Jennifer Williams.
- ABD'li üst düzey Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi Alexander Vindman.
- ABD'nin eski Ukrayna Özel Temsilcisi Kurt Volker.
- Güvenlik Konseyi yetkilisi Tim Morrison.
- ABD'nin eski Avrupa Birliği Büyükelçisi Gordon Sondland.
- Dışişleri Müsteşarı David Hale.
- Beyaz Saray Rusya uzmanı Fiona Hill.
Oturumları kim, nasıl yönetecek?
Halka açık oturumlar, eski federal savcı ve Californialı Kongre üyesi Adam Schiff, tarafından yönetilecek.
Schiff, diğer kongre üyelerinden daha çok soru hakkına ve süreye sahip olacak.
Halka açık oturumda tıpkı kongredeki diğer ifade örnekleri gibi tanıklara, hem Demokrat hem Cumhuriyetçi kongre üyeleri tarafından sorular sorulacak.
Oturumu yöneten Schiff, süre haklarını ve cevap süresini kontrol edecek.
Daha önce 3 başkan için uygulandı
ABD yasalarına göre başkanlar için üç suçtan azil işlemi başlatılabiliyor. Bu suçlar "vatan hainliği", "rüşvet" ve çerçevesi geniş bırakılan "yüksek profilli suçlar" olarak tanımlanıyor.
Herhangi bir ABD Başkanı için azil süreci Temsilciler Meclisi tarafından başlatılıyor.Temsilciler Meclisi'nde çoğunluk lehte oy verirse, azil süreci Senato'ya aktarılıyor.
Senato'da da üçte iki çoğunluğa ulaşılması gerekiyor. ABD tarihinde şimdiye kadar üç başkan hakkında son kategori kapsamında, yani "ağır ve vahim suçlar" veya "diğer başka suçlar" çerçevesinde azil süreci başlatıldı.
Bu başkanlardan ilki Andrew Johnson'dı. Hakkında 1868 yılında, görevi Kongre tarafından çıkarılan bir yasayla teminat altına alınan dönemin Savaş Bakanı Edwin McMasters Stanton'ı yasaya aykırı bir şekilde görevden aldığı için azil süreci başlatıldı.
Ancak Johnson, Senato'da üçte iki çoğunluk sağlanamayınca görevinde kaldı.
Bir tek Nixon görevden ayrıldı
Bundan 106 yıl sonra ikinci kez bir başkan için azil süreci başlatıldı. Bu kez de 1972'de Cumhuriyetçi Başkan Richard Nixon, hakkında kendisine yakın bazı kişilerin Watergate iş merkezindeki Demokrat Parti'nin ofisine dinleme cihazı yerleştirdiğinin ortaya çıkmasıyla patlak veren skandalda yargıyı yanıltmak ve delil karartmakla suçlandı.
Clinton ve Lewinsky soruşturması
Nixon soruşturma tamamlanmadan görevinden istifa etti. Nixon'dan 27 yıl sonra bu kez Demokrat Başkan Bill Clinton hakkında Beyaz Saray stajeri Monica Lewinsky ile yaşadığı ilişkiyle ilgili yeminli ifadesinde yalan söylediği iddiasıyla azil süreci başlatıldı.
Clinton, Senato'da yapılan oylama sonunda beraat ederek, görevinde kaldı. (PT)
