Birleşmiş Milletler'in (BM) zorla kaybedilmeleri yasaklayan ve ailelerinin kaybedilenle ilgili gerçeği öğrenmesine olanak sağlayan Kayıplar Sözleşmesi yaklaşık iki buçuk yıldır hükümetlerin imzasına açık. Ama Türkiye hâlâ imzalamadı. İmzalamayanlar arasında ABD, Britanya ve İsrail de var.
Son bir yılda 9 ülke taraf oldu
6 Şubat 2007'de imzaya açılan sözleşmeyi bugüne kadar 81 ülke imzaladı. Şu 10 ülke de sözleşmeye taraf oldu: Arnavutluk, Arjantin, Bolivya, Fransa, Honduras, Kazakistan, Küba, Meksika, Senegal, Uruguay. Arnavutluk dışındaki 9 ülke, sözleşmeyi son bir yıl içinde onayladı.
Sözleşmenin uluslararası geçerlilik kazanması için 20 ülke tarafından onaylanmış olması gerekiyor.
Kaybedilenin akıbetini öğrenmek bir hak
Tam adı "Bütün Kişilerin Zorla Kaybedilmeden Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme" olan metin, zorla kaybetmeye mutlak bir yasak getirmesinin yanı sıra, taraf devletlerin iç hukuklarında bu eylemi bir suç olarak tanımlamasını da şart koşuyor. Ayrıca yaygın veya sistematik kaybetme eylemlerini de insanlığa karşı işlenen suçlar kapsamında sayıyor.
Sözleşme, hem kaybedilenlerin hem de ailelerin haklarını da garanti altına alıyor. Bunların arasında kaybetme eyleminin koşullarıyla, kaybedilen kişinin akıbetiyle ilgili gerçekleri bilme hakkının yanı sıra, zararın tazmini de yer alıyor.
Zorla kaybetme, aynı anda birçok insan hakları ihlali anlamına geliyor: Kişi güvenliği ve bütünlüğü, işkence, zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele görmeme, adil yargılanma ve aile yaşamı hakları. (TK)
* Sözleşmenin İngilizce tam metnini görüntülemek için tıklayın.
* Sözleşmenin imza durumunu görüntülemek için tıklayın.