Ebeveyni Tutuklu Çocukların Hakları Nasıl Korunmalı?

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, ebeveyni tutuklu olan çocuklarının haklarının korunması amacıyla dair bir tavsiye kararı yayınladı.

Komite, diğer çocuklarla aynı haklara sahip olmaları için ve bu bağlamda çocuğun zararına olmaması şartıyla, çocukların ebeveynleriyle düzenli görüşmelerini içermelerini öneriyor.

Avrupa'da 2.1 milyon çocuğun bir ebeveyni hapiste

Avrupa Konseyi’nin internet sitesinde yayınlanan bilgilere göre cezaevlerindeki tutuklu sayısına dayanan tahminlere göre Avrupa’da 2.1 milyon çocuğun en az bir ebeveyni hapiste.

Konsey, bu çocukların yaşadığı travma, utanç, kaygı, ebeveyninden ve eski ekonomik durumundan mahrum kalma durumunun huzurlarını, kişisel gelişimlerini ve hatta bazen hayatlarını yıkıcı bir etki yapabileceğine dikkat çekiyor.

Komite’ye göre çocuk-ebeveyn ilişkisini kurmak sadece hem çocuğu hem de tutuklu anne/babayı, hapishane çalışanlarını ve ortamını olumlu etkiler. Dolaylı olarak tahliyesine daha iyi hazırlanan bir ebeveynin topluma tekrar ayak uydurmasına yardımcı olur ve topluma da koruyucu etkide bulunur.

Çocuğun olduğu ortamlarda ebeveyni tutuklanmamalı

Tavsiyede şu noktalar öne çıkıyor:

* Çocuğun olduğu ortamlarda ebeveynin tutuklanmaması; bunun mümkün olmadığı durumlarda çocuğa duyarlı bir şekilde tutuklanmanın yapılması gerekir.

* Çocuğun ebeveyninin tutuklanmasından en az şekilde etkilenmesi için hapishane yetkilileri açık hapishane, elektronik izleme gibi hapishaneden özgürlüğe geçişi kolaylaştıracak uygulamalara yönelmeli.

* Çocuğun ebeveyninin tutuklanmasının üzerinden birkaç hafta geçtikten sonra görmesine izin verilmeli. Bundan sonra ise çocuğun okul devamlılığını bozmayacak şekilde, belirli aralıklarla görüşmesine izin verilmeli.

* Çocukların aranması hapishane görevlileri tarafından çocuklara duyarlı bir şekilde yapılmalı ve çocuğu arayan hapishane personeli özel bir eğitimden geçmeli.

Görüşlerde çocuk hassasiyetleri göz önüne alınmalı

* Ebeveynin tutukluluğunu geçirdiği tesis çocuğun evine olabildiğince yakın olmalı.

* Hapishanedeki çocuk ve ebeveynlerin görüşme odası çocuk hassasiyetleri göz önüne alınarak tasarlanmalı ve hatta mümkünse hapishane yakınında bir kuruluşta yapılmalı.

* Çocuklar ebeveynleriyle düzenli olarak webcam, internet üzerinden yazışma (chat), telefon veya diğer teknolojiler vasıtasıyla iletişim kurabilmeli.

Uzmanlaşmış personel görev yapmalı

*  Üye ülkeler, tutuklu ebeveynlerin çocuğun yetiştirilmesinde okul, sağlık ve sosyal refah hizmetleri aracılığıyla etkin biçimde rol almalı.

* Hapishane personeliyle ilgili olarak, hapishane çocuklarla ve tutuklu ebeveynlerle iletişim konusunda uzmanlaşmış memurlara görev verilmeli. Bu personel hapishane ortamıyla henüz tanışan çocuğa bilgi verebilecek ve rehberlik edebilecek özelliklere sahip olmalı.

* Üye ülkelerin kanunen geçerli bakanlıkları, çocukların ombudsmanları veya diğer gözlem organlarıyla çocukların ve ebeveynlerin haklarını izlemeli. (YT/BK)