*Bu haber, Atölye BİA İletişim Platformu atolyebia.org'da yayınlandı.
**Fotoğraf: Temel Gazetecilik Atölyesi'nde üçüncü gün.
Atölye BİA’nın Temel Gazetecilik Atölyesi, İstanbul’da bulunan Atölye BİA'da farklı şehir ve üniversitelerden sekiz katılımcıyla üçüncü günüyle devam etti.
9 Ekim’e kadar sürecek olan atölyenin üçüncü gününde (bugün), gazeteci İrfan Aktan katılımcılara röportaj&söyleşi tekniklerini anlattı.
Katılımın ücretsiz olduğu Temel Gazetecilik Atölyesi’nde atölye katılımcıları, atölye boyunca hak temelli özel haberlerini hazırlayacak. Özel haberlerini yazacak katılımcıların haber oluşturma süreçlerinin kolaylaştırıcılığını ise gazeteciler Ahmet Tulgar ve Rengin Arslan ile Atölye BİA Yerel Haber ve Ağ Koordinatörü Nazan Özcan yapacak.
TIKLAYIN - Atölye BİA’da ilk gün: Gazetecilik nedir?
TIKLAYIN - Atölye BİA’da ikinci gün: Hak odaklı habercilik, fotoğraf ve dijital araçlar
TIKLAYIN - Atölye BİA Eğitim Videosu - Haber fotoğrafçılığı nedir?
TIKLAYIN - Atölye BİA Eğitim Videosu - Hak odaklı habercilik nedir?
“Söyleşi bir ırmaksa, röportaj denizdir”
Gazeteci İrfan Aktan, katılımcılara şunları aktardı:
"Söyleşi birebirdir, soru-cevaplıdır. Söyleşi bir ırmaksa, röportaj denizdir. Söyleşinin belirli sınırları vardır. Röportajda edebi kalem daha fazladır. Söyleşi-röportajda mutlaka bir çerçeve olmalı, bir kompozisyon olmalı. Okuyucu, yazdığınız metinde sizin ne yapmak istediğinizi, nereye varmak istediğinizi görmeli.
"Röportaj ve söyleşi öncesinde dikkat etmemiz gereken şeyler var. Söyleşiye giderken elimizde mutlaka bir malumat olmalı, bilgi olmalı. Ve söyleşi esnasında 'cahili' oynamalıyız. Öğrenmek isteyen, meraklı kişi olmalıyız. Temel bir diğer şey de, soru sormaktır. Soru sormalıyız. Merak kısmı en hayati iş. Ultra meraklı olacaksınız. Kendiniz için değil, halk için. Merakımızı gidermeye çalışmalıyız.
Editörün önemi
"Format ne olursa olsun, metinde çerçeve mutlaka olmalı.
"Röportaj güzel yazılmalı, kalem oynattığınızı okuyucuya göstermelisiniz. Mesele sadece bilgiyi almak değil, onu kalem oynatarak yazmak ve anlamlı bir bütün olarak aktarmak önemlidir.
"Söyleşi yaparken, konuşacağımız ilgili kişiyi iyi seçmeliyiz. Konuya da ayrıca çok iyi hazırlanmalıyız. Söyleşinize önceden çalışmanız gerekiyor.
"Gazetecilik yaparken, editörsüz çalışmayın, gazetecilik editörsüz yapılmaz. Bu usta çırak ilişkisinden öte bir durum. İkinci bir göz her zaman çok önemli. Editör haberinize müdahale edebilir, beğenmeyebilir. Editör iş ortağınızdır. Size yön verir, metninizi en iyi hale getirmeye çalışır.
Söyleşi esnasında nasıl davranmalıyız?
"Meraklı olduğunuzu göstermelisiniz. Ama abartı meraka gerek yok. Normal olun. Zamanla kimle nasıl konuşacağınızı zaten kavrarsınız.
"Karşınızdaki insana söyleşinin ipleri vermemelisiniz. Kontrol sizde olmalı. Siyasetçiler bunu çok yapar, size yönlendirmeye çalışırlar. Siyasetçilerin karşısında asla yelkenleri indirmeyecekseniz, mesafenizi koruyacaksınız. Hazırlıklı olmalısınız. Söyleşi esnasında konuştuğunuz kişiler bazen alt-üst çatışmasına da girer.
"Soğukkanlı olmalısınız. İktidar dengesi değiştiği anda, hemen maksimum malumat ve bilgiyi alarak, kontrolü de elimizde tutarak söyleşimizi yapıp tamamlamalıyız. Söyleşiyi siz istediğiniz yöne doğru götürmelisiniz.
"Söyleşeceğiniz kişiyle önceden uzun sohbetler yapmamalısınız. Randevu saatinden önce her zaman orada bulunun, hazır olun.
"En iyi cümleler sonlara doğru çıkar. Çünkü kişiyi artık söyleşinin içerisine çekmişsinizdir. Odağını söyleşiye çekmişsinizdir.
"Haberde temel olan en önemli bilgiyi, metnin sonuna saklamamalısınız. En önemli bilgi önce verilir, sonra detaya gidilir."
Haber önerileri konuşuldu
Atölyenin devamında, katılımcılarla gündem toplantısı yapıldı.
Gündem değerlendirmesinin ardından katılımcıların yapacakları haber konuları ve haber oluşturma sürecinde izleyecekleri yol, görüşecekleri kaynaklar belirlendi.
Katılımcıların Özcan, Tulgar ve Arslan ile hazırlayacakları haberler, bianet’te ve atolyebia.org’da yayımlanacak.
Atölye 9 Ekim’e kadar haber atölyeleriyle devam edecek.
Atölye BİA hakkında |
IPS İletişim Vakfı/bianet'in Atölye BİA adıyla düzenlediği habercilik seminerleri medyanın farklı birimlerinden gazetecilere, işsiz bırakılmış gazetecilere, iletişim fakültesi öğrencilerine ve gazetecilik yapmak isteyen herkese açık. Atölye BİA programları hak, toplumsal cinsiyet ve çocuk odaklı habercilikle barış gazeteciliği perspektifi ve tercihiyle temel gazetecilik, haber fotoğrafçılığı, yargı haberciliği, araştırmacı gazetecilik, yeni medya, görselleştirme araçları, dijital güvenlik gibi alan ve temalar üzerinden kuruluyor. Atölye BİA ile birlikte IPS İletişim Vakfı’nın 2002-2007 aralığında düzenlediği temel gazetecilik, kadın, çocuk, insan hakları odaklı habercilik eğitimleri ve 2008-2017 aralığında gerçekleştirilen Okuldan Haber Odası programları yıl içine yayıldı ve gazetecilere ve ilgilenen herkese açık hale geldi. * Haziran 2018'de başlayan Atölye BİA programında, Aralık sonu itibariyle 8 atölye (7-13 Haziran Gazeteciler İçin Yeni Medya, 16-25 Temmuz Gazeteciler İçin Haber, 2 Eylül Kürtçe Habercilik ve Çeviri, 7-9 Eylül Haber Fotoğrafçılığı ve Fotoröportaj, 17-26 Eylül Çevre ve Kent Haberciliği, 1-8 Ekim Yargı Haberciliği, 15-23 ve 8-16 Kasım Gazeteciler için Haber Atölyeleri) 101 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. * 2019 yılında ise farklı tarihlerde (11-18 Şubat, 20-27 Şubat, 14-21 Haziran, 22-29 Temmuz, 2-10 Eylül, 5-13 Aralık) altı "Temel Gazetecilik Atölyesi", yine farklı tarihlerde (27-28 Nisan Kürtçe Habercilik ve Çeviri, 4-5 Mayıs Dijital Güvenlik, 10-12 Mayıs Haber Fotoğrafçılığı, 13-20 Mayıs Gazeteciler Yeni Medya, 21-25 Ekim İklim Haberciliği, 11-15 Kasım Kadın-LGBTİ+ ve Yargı Haberciliği) altı tematik atölye düzenlendi. * 2020 yılında düzenlenen atölyeler de şöyle; 24-28 Şubat Uygulamalı Haber Atölyesi, 29 Şubat - 1 Mart Podcast Atölyesi, 11-26 Nisan Online Kürtçe Medya Atölyesi, 16-17 Mayıs Online Podcast Atölyesi, 27-31 Mayıs ve 13-17 Haziran Online Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, 4-12 Ağustos ve 8-16 Ekim Toplumsal Cinsiyet Odaklı Online Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, 19 Ekim-2 Kasım, 16-30 Kasım ve 14-28 Aralık Temel Gazetecilik Atölyesi. * 2022 yılında gerçekleştirilen atölyeler ise şöyle: 2-6 Mart Uygulamalı Podcast Atölyesi, 7 Nisan Kültür-Sanat Haberciliği Atölyesi, 14 Nisan Spor Haberciliği Atölyesi, 21 Nisan Magazin Haberciliği Atölyesi, 12 Mayıs Yaşam/Toplum Haberciliği Atölyesi, 10-13 Mayıs Uygulamalı Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, 16-21 Mayıs Temel Gazetecilik Atölyesi, 6-10 Haziran Uygulamalı Haber Atölyesi, 27-29 Haziran Mülteci Haberciliği Atölyesi. Bu proje İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) desteğiyle gerçekleştiriliyor. |
(SO/NÖ)
