2021’in ikinci Temel Gazetecilik Atölyesi’nde gazeteci Ahmet Tulgar, Esra Açıkgöz, Bahadır Özgür, Prof. Dr. Emel Baştürk ve bianet yayın yönetmeni Nazan Özcan bizlerleydi.
Farklı şehir, üniversite ve mesleklerden 15 kişinin katıldığı atölye 31 Mayıs’a kadar sürecek.
Tulgar, Açıkgöz ve Özgür’le başlayan tanışma oturumunu takiben Prof. Dr. Emel Baştürk, "Hak odaklı habercilik nedir?"i anlattı.
"Gazeteci tarafsız haber yapamaz"
"Neden hak haberciliği?" konusunda Baştürk, şunları söyledi:
"Hak haberciliği ya da yeni bir habercilik kavramı arayışı başladığında bu kavram arayışı yerine 'iyi gazetecilik' yapıldığında bir alternatif aramaya gerek olmayacağı ileri sürülmüştü. Bunun yanı sıra iyi gazeteciliğin altın çağı varsayımı söz konusu."
*Prof. Dr. Emel Baştürk
Baştürk, 18. yüzyıl basın ortamından, eleştirel-liberal haber yaklaşımlarından ve bu yaklaşımların söylemlerinden bahsetti.
"Gazeteci tarafsız haber yapamaz" diyen Baştürk, şöyle devam etti:
"Dolayısıyla tarafsız habercilik mümkün değil. Çünkü gazeteci kendi baktığı açıdan haberi verir. Gazetecinin tarafsız olmak gibi bir misyonu da yok. Gazeteci mağdur olandan yana taraf olmak zorundadır. Bir yerde savaş varsa, barıştan yana olmak zorundadır. Medyada sözü yer almayanın sözünü aktaran olmalıdır, mikrofon uzatmalıdır.
"Hak haberciliği yaparken de tarafların ne dediğini bilmeli, demokratik şekilde tarafların sözünü aktarmalıyız.
"Tarafsızlık, ancak açıkça bir manipülasyon çabasından uzak olunca olunabilir. Haberde de iki türlü yanlılık vardır. Bu yanlılıktan biri siyasal yanlılık. Belli bir görüşten yana olmak ve haberleri de hep o çerçeveden vermektir."
"Medyayı gerçekleri yazmaktan alıkoyan şey neydi?" sorusu üzerine tartışıldı, medya sermaye ilişkisi konuşuldu.
Başka bir habercilik mümkün mü?
"Başka bir habercilik mümkün mü?" diye soran Baştürk, hak odaklı haberciliği şöyle açıkladı:
"Haber üretim sürecinin kendisi bir yanlılık doğuruyorsa, geleneksel haber bizzat hak ihlali yapan bir anlatı ise haber değeri kriterlerinden haber dil/söylemine kadar farklı bir habercilik kurmalıyız."
Baştürk, hak haberciliğinin üç boyutunu da şöyle sıraladı:
* Hak ihlallerini görmezden gelmeyen
* Ötekileri haber yapmak için mutlaka bir hak ihlalinin konusu/failleri olmalarını beklemeyen
* Herhangi bir haberi yaparken hak ihlaline yol açmayan haberciliktir.
Baştürk, "Hak ihllalerini haber yapıp takip etmek, bütün haberleri ötekiler lehine odaklı kılmayı, haber yaparken hak ihlali yapmamayı, haklar konusunda bilgilendirici, hakların kullanımı açısından cesaretlendirii olmayı hedefleyen haberler yapmalıyız."
Baştürk'ün ardından bianet Genel Yayın Yönetmeni Nazan Özcan, hak odaklı haberciliğin bianet'te nasıl yapıldığını anlattı. Soru-cevapların ardından ilk gün oturumu sona erdi.
Atölye BİA hakkında |
IPS İletişim Vakfı/bianet'in Atölye BİA adıyla düzenlediği habercilik seminerleri medyanın farklı birimlerinden gazetecilere, işsiz bırakılmış gazetecilere, iletişim fakültesi öğrencilerine ve gazetecilik yapmak isteyen herkese açık. Atölye BİA programları hak, toplumsal cinsiyet ve çocuk odaklı habercilikle barış gazeteciliği perspektifi ve tercihiyle temel gazetecilik, haber fotoğrafçılığı, yargı haberciliği, araştırmacı gazetecilik, yeni medya, görselleştirme araçları, dijital güvenlik gibi alan ve temalar üzerinden kuruluyor. Atölye BİA ile birlikte IPS İletişim Vakfı’nın 2002-2007 aralığında düzenlediği temel gazetecilik, kadın, çocuk, insan hakları odaklı habercilik eğitimleri ve 2008-2017 aralığında gerçekleştirilen Okuldan Haber Odası programları yıl içine yayıldı ve gazetecilere ve ilgilenen herkese açık hale geldi. Haziran 2018'de başlayan Atölye BİA programında, Aralık sonu itibariyle 8 atölye (7-13 Haziran Gazeteciler İçin Yeni Medya, 16-25 Temmuz Gazeteciler İçin Haber, 2 Eylül Kürtçe Habercilik ve Çeviri, 7-9 Eylül Haber Fotoğrafçılığı ve Fotoröportaj, 17-26 Eylül Çevre ve Kent Haberciliği, 1-8 Ekim Yargı Haberciliği, 15-23 ve 8-16 Kasım Gazeteciler için Haber Atölyeleri) 101 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. 2019 yılında ise farklı tarihlerde (11-18 Şubat, 20-27 Şubat, 14-21 Haziran, 22-29 Temmuz, 2-10 Eylül, 5-13 Aralık) altı "Temel Gazetecilik Atölyesi", yine farklı tarihlerde (27-28 Nisan Kürtçe Habercilik ve Çeviri, 4-5 Mayıs Dijital Güvenlik, 10-12 Mayıs Haber Fotoğrafçılığı, 13-20 Mayıs Gazeteciler Yeni Medya, 21-25 Ekim İklim Haberciliği, 11-15 Kasım Kadın-LGBTİ+ ve Yargı Haberciliği) altı tematik atölye düzenlendi. 2020 yılında düzenlenen atölyeler de şöyle; 24-28 Şubat Uygulamalı Haber Atölyesi, 29 Şubat - 1 Mart Podcast Atölyesi, 11-26 Nisan Online Kürtçe Medya Atölyesi, 16-17 Mayıs Online Podcast Atölyesi, 27-31 Mayıs ve 13-17 Haziran Online Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, 4-12 Ağustos ve 8-16 Ekim Toplumsal Cinsiyet Odaklı Online Haber Fotoğrafçılığı Atölyesi, 19 Ekim-2 Kasım, 16-30 Kasım ve 14-28 Aralık Temel Gazetecilik Atölyesi. Bu proje İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) desteğiyle gerçekleştiriliyor. |
* Atölye BİA haberleri için tıklayın.
(SO)