Bundan 15 yıl önce, 26 yaşındayken HIV pozitif olduğunu öğrendi. Ailesiyle, iş arkadaşıyla paylaştı, HIV ile birlikte yaşamaya alıştı derken aşık oldu, evlendi.
Adı Cemil K. 41 yaşında HIV pozitif. Cemil K. ile HIV pozitif olmak ve bununla yaşamak üzerine söyleştik:
Kendinizi tanıtır mısınız?
Elektrik teknisyenim. Amasyalıyım. Evliyim bir kız çocuğum var. Eşim ve ailemle birlikte Amasya'da yaşıyorum.
HIV pozitif olduğunuzu ne zaman ve nasıl öğrendiniz?
Şeriaatla yönetilen Suudi Arabistan'da inşaatlarda çalışırken öğrendim. Gözümde enfeksiyon olmuştu. Gözümü kaybedebilirdim. Hepsi üst üste geldi. Hatta HIV ile enfekte olduğumda, göz enfeksiyonu nedeniyle hastaneye gidince ortaya çıktı. Çok katı yönetilen bir ülkeydi, beni idam bile edebilirlerdi. Hastanede tanıdıklarım vardı, bildirmemeleri için rica ettim. Araya birilerini soktuk ve resmi makamlara bir süre bildirmemeleri için ısrarcı olduk. Yaklaşık 15 gün boyunca kimseye haber vermediler. Eğer yurt dışından gelen bir çalışansanız yetkililer sizin pasaportunuzu alıyor, benim öyle bir durumum olduğunu bilseler bana vermezler. Tanıdıklarım sayesinde pasaportumu aldım hemen Türkiye'ye döndüm.
İlk öğrendiğiniz ne hissettiniz?
2003 yılıydı, 26 yaşındaydım. Çok gençtim, inanamadım. O zaman tıp da bu şekilde ilerlemiş değildi. Kimseden bilgi alamıyorum soramıyorum zaten. Sürekli öleceğimi sanıyorum, uyumaya korkuyordum. Eğer uyursam uyuyamam sanıyordum. Suudi Arabistan'dan Türkiye'ye dönene kadar en az 15 gün uyumadım desem yalan söylemiş olmam.
İstanbul'a geldiğinizde ne hissettiniz?
HIV pozizitif olduğumu öğrendiğim yaklaşık 20 gün oluyordu, neredeyse bunun 15 günü hiç uyumamıştım. Psikolojik olarak çökmüştüm. İstanbul'da tıpta okuyan bir yakınım vardı, onun yanına geldim. Ona anlayacağım durumu ama nasıl anlatacağım, bilmiyorum. Sonunda anlattım, o, "Yok öyle değildir, başka bir hastalıktır" dedi. Sonra İstanbul Üniversitesi (Çapa) Tıp Fakültesi'ne gittik birlikte. Bir yandan göz tedavim devam ediyordu. Oradaki doktor HIV testi yaptırmamı istedi, yaptırdık ve aynı sonuç çıktı. Yakınım da bana inandı. Bana çok destek oldu. Ancak, bunu öğrendikten sonra ilk başta benim hayatım alt üst oldu.
Sonra...
Doktor bana açıklama yaptı; "Yurtdışına gidebilirsin, çalışabilirsin, herkes gibi yaşayabilirsin. Ancak ilaçlarını düzenli alman lazım." O zaman sosyal güvencem yoktu, ilaçlarım da zor bir şekilde aldım. Yurtdışında çalışırken biriktirdiğim parayı ilaçlara yatırmış oldum.
Ailenize ve arkadaşlarınıza nasıl söylediniz?
Suudi Arabistan'dayken bilen arkadaşlarımdan sadece biri benle görüşmeyi sürdürdü. Diğer arkadaşlarım tamamen iletişimi kesti. Uzaklaştılar benden. Halbuki ben onların da bu konuda bilgilenmelerini ve dikkatli olmasını istiyordum.
Aileme uzun zaman anlatmadım, çünkü benim de tam bilgim yoktu. Sonra HIV alanında çalışan bir Dernek ile tanıştım. Derneğin bana katkısı çok büyük oldu. Ben de aileme durumu açtım. Bana hep destek oldular. İlk başta üzüldüler ama bilgilendikçe alıştılar. Her zaman maddi manevi arkamda durdular. Psikolojik olarak da zor dönemdeydim. Uzun bir zaman çalışmadım, bana baktılar.
"Dernekle tanışmam ikinci baharım"
Dernekle tanıştıktan sonra hayatınızda ne değişti?
Hayatım tamamen değişti. Bununla yaşamaya alıştım. Danışmanlık aldım hatta şimdi ben de danışma hizmeti veriyorum. Akranlarımı bilgilendiriyorum. Dernekle tanışmam benim ikinci hayatım. Dernekle tanışmaya gideceğim diye uyuyamadığımı hatırlıyorum. Tanışınca çok mutlu oldum. Baktım, benim gibi bir sürü insan var.
Önceden kendimi tek başıma sanıyordum. Şimdi baktım ailem var, Dernek var, dernekte benim gibi bir sürü insan var. Haklarımı öğrendim, kendimi savunmaya başladım, daha özgüvenli biri oldum. Her türlü sağlık çalışanın bana bakabilecğeini bir sorun olmadığını öğrendim. Bunu onlara karşı da söyledim ve savunmaya başladım.
Ya çalışma çalışma hayatınız...
Deşifre olmamak için çalışamıyordum. Çünkü işe girerken sağlık raporu istiyorlar ve o raporda HIV durumunuz ortaya çıkıyor. Sizi işe alsalar da almasalar da iş yeri durumu biliyor ve oradaki insanlar da öğreniyor. Bu da çok incitici oluyor.
"Diş doktoru bakmak istemedi"
Düzenli olarak hastanelere gidiyorsunuz ne gibi sorunlar yaşıyorsunuz?
Dernekten önce, hastanelerde kendinizi savunmak zor oluyordu, artık savunabiliyorum. Haklarımı biliyorum. Bana "Seni tedavi etmeyiz, dişini çekmeyiz" diyemezler bunu biliyorum. Diş doktoruna gittim mesela, -ki kanunen söyleme zorunluluğum olmamasına rağmen (çünkü her hastaya standart önlem almak zorundalar), söyledim ve bir hasta bakıcıyla beni hastanenin dışına çıkarttı. Sonra yanıma bir hemşire gönderdi, "Size bakamayacağız" dedi. Bilgi eksikliklerinden dolayı tehlikeli buluyorlar, bakmıyorlar. Oysa öyle bir hakları yok. Yaptıkları tam da hasta hakları ihlali.
Aşk hayatınız...
Şuan evliyim. Bir tane kızımız var. Kız arkadaşımla aynı iş yerinde çalışırken tanıştık. Uzun zaman söylemedim. Evlenmeye karar verince söyledim. Her şeyi anlattım. Bana, "Senden vazgeçmem" dedi. O zaman çok mutlu oldum, beni gerçekten sevdiğini anladım. Birlikte derneğe gittik. Dernektekiler ona da bilgi verdi.
Sizce HIV konusunda en acil çözülmesi gereken sorunlar nelerdir?
Sağlık raporu alınırken gizlilik ibaresi konulması lazım. İş yerlerinde herkes öğrenmemeli. Bu bilgi paylaşılmamalı. Ayrıca özellikle diş hekimleri ve cerrahlar bilgilendirilmeli, buralarda çok sorun yaşıyoruz. Bir dişimizi çekmiyorlar veya ameliyat yapmaktan kaçınıyorlar. Oysa sağlıken kendilerine hiç bir sakıncası yok. Yasal bir düzenleme yapılmalı.
Son olarak tavsiyeleriniz nelerdir?
Korkmanıza gerek yok. Kimseden bir farkımız yok. Haklarınızı bilin ve mutlaka sahip çıkın. Toplum çok önyargılı bu önyargı ancak bilgiyle kırılabilir. Derneklerden bol bol bilgi almaları gerek. (EMK)
