Yazar Şeyhmus Diken’in, son 15 ayını "Öleceksem vatanımda öleyim" diyerek geldiği Diyarbakır’da geçiren Mehmed Uzun’u anlattığı kitabı "Zevalsiz Ömrün Sürgünü Mehmed Uzun" çıktı.
Lis Yayınevi'nden yayımlanan kitap, Uzun’u yeniden keşfetmek isteyenler kadar araştırma-belgesel hazırlayacaklar için de bir kaynak niteliğinde.
"Müthiş bir adamdı, mithiş bir yazardı"
Uzun, ölmeden önceki 15 ayını cesur bir karar vererek ülkesinde, topraklarında, halkının arasında Diyarbakır’da geçirdi. İsveç’teki doktorları "Bir haftalık ömrün kaldı" diyerek tedaviyi kesmişlerdi. "Öleceksem, vatanımda öleyim" diyerek kararını verdi. Ve belki de yola bile dayanamayacak kadar güçsüz düşmüş bedenini riske atarak Diyarbakır’a ulaştı. Daha hava alanındayken binlerce kişi karşılamıştı Uzun’u.
Diken'in Zevalsiz Ömrün Sürgünü Mehmed Uzun adlı kitabı işte o Diyarbakır’a varış gününden başlayarak ölümüne kadar geçen 15 ayın adeta bir hafıza tazeleme kabilinden anı-anlatı-belgesel tadında paylaşımı.
570 sayfadan oluşan kitabın önyazısı Yaşar Kemal’e ait. “Müthiş bir adamdı, müthiş bir yazardı” sözleriyle yazısına başlayan Kemal kitap hakkında şunları söylüyor:
“Şeyhmus Diken titiz bir çalışmayla Mehmed’in son dönemini neredeyse bir belgesel tadında kaleme almış. Zaten hastalık döneminde de hep yanındaydı. Şeyhmus’un bu çalışması yazarların, sanatçıların gelecek kuşaklara aktarılması açısından çok önemli.”
Kitap sadece Diken’in anlatıları ile sınırlı değil. Uzun’un hastalığı süresince kendisini ziyarete gelen ya da gelemeyen yazar, sanatçı, aydın dostlarının kaleme aldığı metinlerle de zenginleştirilmiş. Ayrıca cezaevleri dâhil, Uzun’un okurlarından ve sevenlerinden yollanmış mesaj ve mektuplardan seçkilere de yer verilmiş.
Kitapta Uzun'un 15 aylık döneme ait fotoğrafları kadar, kimi etkinliklere ve medyaya yolladığı metinlerin kendi el yazısıyla yayınlanmış halleri de yer alıyor.
"Sizden öğrensinler edebiyatçıya saygıyı"
İsveç'te yakalandığı mide kanseri sonrası memleketi Diyarbakır'a dönerek tedavisini sürdüren Uzun, 11 Ekim'de hayatını kaybetti. 30 bin kişinin katıldığı cenazede konuşan Yaşar Kemal kitanın arka kapağında o günler ilgili şunları not düşmüş:
"Cenazede kürsüye çıktığımda, baktım, en az yirmi bin kişi gelmiş. Birden bire dedim ki ‘Sizden öğrensinler edebiyatçıya saygıyı… Türkler öğrensin. Biz zulümle büyüdük. Devlet tarafından zulümle büyütüldük. Şu kalabalığınıza bakın: Edebiyat bir değerdir. Sanat büyük bir değerdir. Sahip çıkmak lazım. Siz sahip çıktınız. Ben de size teşekkür etmek için buraya geldim. Sizin yazarınıza gösterdiğiniz sevgiyi görmek, benim için büyük mutluluk' dedim ve ardından yazılı konuşmamı yaptım.”
Diken okurlarıyla buluşacak
Diken 17 Ocak'ta Cumartesi günü saat 13.00’de Diyarbakır Urartu Kelepir Kitabevinde okurlarıyla söyleşip, “Zevalsiz Ömrün Sürgünü Mehmed Uzun” ve “Taşlar Şahit” kitaplarını imzalayacak.
bianet yazarlarından Diken, "Zevalsiz Bir Kalemin Gözyaşları" başlıklı yazısında Uzun için "dünyaya kalacak bir isim" demişti. (SÇ/BÇ)
