Yarın Anneler Günü. Bu özel günün geçmişi Antik Yunan'a kadar dayanıyor. Açık kaynaklardan derlediğimiz bilgilere göre "Anneler günü", Antik Yunanların Yunan mitolojisindeki pek çok tanrı ve tanrıçanın annesi olan Rhea onuruna verdikleri yıllık ilkbahar festivali kutlamalarıyla başlıyor.
İngilizler 1600'lü yıllarda "Annelerin Pazarı"nda o günü izinli sayılarak tüm günlerini evlerinde anneleriyle geçiriyorlardı.
"Anneler Günü" ilk resmi kutlama önerisi ise Amerika'da 1872 yılında Julia Ward Howe tarafından barışa adanan bir gün olarak tasarlanarak Boston'da yürüyüşle kutlandı.
Philadelphialı Anna Jarvis, annesinin ölüm tarihi mayıs ayının ikinci pazarının "Anneler Günü" kutlaması için 1907'de kampanya başlattı. Anneler Günü, 1911'de birçok ülkede kutlanmaya başlandı.
Bu özel ve tarihi günde Dil Hakları İzleme Belgeleme ve Raporlama Ağı'nın (DHİBRA) katkılarıyla Anneler Günü'ne özel Türkiye dillerinde anne şarkılarını derledik.
Anneler için söylenmiş Çeçence, Zazaca, Kürtçe, Adigece, Abazaca, Süryanice, Lazca, Ermenice, Hemşince, Osetçe, Arapça ve Türkçe şarkılar...
Zazaca
Cemal Taş'ın annesi Melek Taş'ın seslendirdiği, anneannesinin bestesi olan Dersim 38 ağıtlarından biri.
Xêycan Xatune
1
Memed Ağam, yanası Şine'de çeşme akar
Wuşni Xatune diyor: "Muhtar Memed Ağa
atına binmiş, yanası Deste tarafına gitmiş"
diyor: "kır kısrak Kertê Xızıri'de belirdi
Hakk'ın dumanı sarsın beni, süvarisi sırtında değil"
diyor: "öğleden sonraydı
bana haber geldi, dediler, ağan Deste'de süngülenmiş''
Xeber Çiçege diyor: "dağların dumanı sarsın beni
asker kardeşim Usên Ağaê Satoğli'yi Xul'da yakalamış"
2
Memed Ağa'nın konağı önünde badem ağacı
Wuşni Xatune diyor: "Serxan Ağa'ya varın
Zêynel Ağa'nın oğludur, köyün katibidir, hele bir gelsin
Usên Ağa'nın evinin anahtarı, Memed Ağa'dan sonra kime verilsin?"
ah vay vay
Zêynel Ağa diyor: "vay başıma gelenler
Usên Ağa'nın hanesinde dul kaldı kadınlar"
3
Zêynel Ağa'nın konağının önünden
ağam yol geçer
diyorlar: "Zêynel Ağa vay senin başına
Serxan Ağa ile Mamud Ağa'yı vurdular, serdiler koyun koyuna"
4
Meterisa mezrasında, Xatune'm, tarlalar sıra sıra
haber geldi, dediler: "Borıca'da biri boynuna ilmik atmış
Selman Ağa'nın eşi Xêycan Xatune imiş"
Xêycan Xatune diyor: "ey aşiretler, ey ahali
kendimi asmamı neden bana fazla görüyorsunuz
ailemin kırım emrini Avdıla Paşa vermiş"
Yöre: Şıxhesen
Beste: Meda Cêli
Seslendiren: Meleka Hemedê Useni
Nüfustaki adı: Melek Taş
Doğum yeri, yılı: Muskırage, 1923
Kayıt yeri, tarihi: İstanbul, 2008
Kayıt: Cemal Taş
Abazaca
ANNEM
İsterim, daima yanımda ol
isterim, daima gözlerin gülsün
Yorulmam, sevgimi soylemekten
Seni mutlu görmek, değer her şeye
İyidir tüm anneler, ama benim için;
En iyisi, en iyisi, en iyisi; benim annem!
En iyisi, en iyisi, en iyisi; benim annem!
Teşekkürler yüce gönüllülüğün için
Teşekkürler sevgin için
Düşünürsün beni nerede olsam
Bayramdır sana gelişlerim
İyidir tüm anneler, ama benim için;
En iyisi, en iyisi, en iyisi; benim annem!
En iyisi, en iyisi, en iyisi; benim annem!
İsterim, daima yanımda ol
İsterim, daima gözlerin gülsün
Yorulmam, sevgimi söylemekten
Seni mutlu görmek, değer herşeye
İyidir tüm anneler, fakat benim için;
En iyisi, en iyisi, en iyisi: benim annem!
En iyisi, en iyisi, en iyisi: benim annem!
Teşekkürler yüce gönüllülüğün için
Teşekkürler sevgin için
Düşünürsün beni nerede olsam
Bayramdır sana gelişlerim
İyidir tüm anneler, ama benim için;
En iyisi, en iyisi, en iyisi; benim annem!
En iyisi, en iyisi, en iyisi; benim annem!
Söz-Müzik-Solist: Hibla Mukba
Solist : Hibla Mukba
Çeviri: Ataman Oğuz Kuçba
Adigece
ANNECİĞİM
Wori wori worira anneciğim güzel anneciğim
Deremizin sesini dinlediğimde
Seni duyuyorum
Gür ormanların yaprakları
Adını bana fısıldıyor
Annem, güzel annem
Dünyamı güzelleştiriyorsun
Mutluluğu bana sen verdin
Dünyamı sen seçtin
Sevgili annem
Senin merhametin
Bana doğruyu gösteriyor
Senin içindeki güzellik
Dünyayı yeniliyor
Annem, güzel annem
Dünyamı güzelleştiriyorsun
Mutluluğu bana sen verdin
Dünyamı sen seçtin
Yıldızlarda seni görüyorum
Ovamızda seni görüyorum
Hep senin gölgendeyim
Beni kolluyorsun
Annem, güzel annem
Dünyamı güzelleştiriyorsun
Mutluluğu bana sen verdin
Dünyamı sen seçtin
Söz: Jana Kırımız
Müzik: Thabısım Umar
Arapça
Asetince (Osetçe)
ANA
Ana evladın yıldızı, güneşidir, hey
Onunla yumuşak tonda konuş, hey
Çatık kaşla konuşma annenle, hey
O getirdi talihinle seni yaşama, hey
Ana eli bereket, armağandır, hey
Bu nedenle çocuk gibi ağırlayın, hey
Ana eli evladına yoldur, hey
O yolda iz aramayın, hey.
Ana bakışı buzları eritir, hey
Ayak izlerinde çiçekler açar, hey
Ana yüreğini sakın incitme, hey
Bil ki orada sen de saklısın, hey.
Ana kucağı çocuğun evidir, hey
Orada yeşerir gücü, idealleri, hey
Anaya en iyi sözleri seçin, hey
Ona en iyi şarkılarını söyle, hey
Solist: Владимир валлаеу
Söz: Дзантемыр дзедаеу
Çeviri: Muammer Tekin
Lazca
ANNE
Anne
Bana gel anne
Eski Lazca sözlerinle
Bana ninni söyle anne
Anne
Bana gel anne
Bana ninni söyle anne
Ölmesin ninnimiz anne
Sen benimleyken hatırlıyorum
Bana Lazca şarkılar söylerdin
Öyle dertli dertli ninni söylerken
Nani nana
Güzel Laz kızı ben büyümez miyim?
O nani nani, nani nani na
Şimdi yine gel anne
Oturalım biz yine baş başa
Her şeyi söyle bana, konuşalım anne
Nani nana
Şimdi yine gel anne
Oturalım biz yine baş başa
Her şeyi söyle bana, konuşalım anne
Anne
Yaşasın Lazcamız
Korkma anne
Ölmeyecek ninnimiz anne
Anne
Ben hepsini biliyorum
Artık daha ağlama
Ninni söyle bana anne
Lazlar yine öyle şarkı söyleyecekler
Yine güzel çocuklar büyütecekler
Yine tulum çalacaklar
Nani nana
Atalarımız gibi horon oynayacaklar
O nani nani, nani nani na
O nani nani na
Bu yıl da sevinelim anne
Unutalım dertleri ve ağlamaları
Yeniden Lazca şarkılar söyleyelim anne
Nani nana
Bu yıl da sevinelim anne
Unutalım dertleri ve ağlamaları
Yeniden Lazca şarkılar söyleyelim anne
Bu yıl da sevinelim anne
Unutalım dertleri ve ağlamaları
Yeniden Lazca şarkılar söyleyelim anne
Bu sene de sevinelim anne
Unutalim dertleri ve ağlamaları
Yeniden lazca şarkılar söyleyelim anne
Çeçence
BENİ DE GÖTÜR ANNE
Mısır çapasına götür beni, anne beni de
Bir kez daha götür anne beni,
Kalkalım sabah, gün ışırken,
Yarım bırakıp tüm güzel rüyaları,
Çıplak ayaklarla çimenlerin üzerinde,
Sabah çiği düşerken gidelim,
Uykum var desem de bırakma beni.
Elimi tutmasan da olur anne,
Düzgün eşlik edemediğimde sana,
Eskiden olduğu gibi yine payla,
Ayak sürümeme küssen bile,
Anne bir kez daha götür beni,
Sıcacık yatağımızdan kalkalım,
Paylasan da ardına düşeyim yine,
Uykum var desem de bırakma beni.
Kendi kendime keskinlerim çapayı,
Gün ısınıp öğle vakti bunalttığında,
Israr etmem yüzmeye gitmek için.
Çapaya götür beni anne,
Anne, beni çocukluğuma götür,
Sıcacık yatağımızdan kalkalım,
Paylasan da ardına düşeyim yine,
Uykum var desem de bırakma beni.
Çapa yapmaya götür beni anne,
Anne, beni çocukluğuma götür,
Sıcacık yatağımızdan kalkalım,
Paylasan da ardına düşeyim yine,
Uykum var desem de bırakma beni.
Söz: Yandarbiyev Zelimxa
Ezgi: Grup Grozni
Türkçe Çev.: A. Kadir Polat
Kürtçe
ANASIZ KIZ
Neden beni bekliyorsun anne?
Nasıl yaşayacağımı, nasıl öleceğimi bilmiyorum
Boş bir telaştayım, derin bir karanlıktayım
ışık ne uzak ne de yakın anne
Yalnızlık bir hastalık gibi
Hiç kimsenin eli iyi etmiyor
Burada an yürümüyor, burada dilim yok
Ruhum donuk, bir taş gibi anne
Her zaman dediğin gibi;
"Anasız bir kız yolsuz bir dağdır" anne
Süryanice
DÜŞTÜM ANNE
Düştüm Anne kim kaldıracak
Hapsedildim Anne kim çıkaracak
Kelepçelendim Anne kim çözecek
Kayboldum Anne kim bulacak
Mazlum vurulmuş, atılmış kaybolmuş
Sarhoş evsiz, bir yabancı gibi
Ülkesinde yabancı, son asırda sonuncu bir Süryani
Kanadı kırık Kartal gibi nereye uçayım
Giyinmeyi bekleyen kanadı yaralı insan
Giyindim kanadımı neyi bekliyorum
Özgürlüğe ulaşıncaya kadar uçamıyorum
Türkçe
Benim Annem Cumartesi
Hemşince
Ermenice
(AÖ)
