Fotoğraflar: Anadolu Ajansı, basın bültenleri ve sosyal medya
Çocuk işçiler, cinsel istismara, şiddete maruz kalan çocuklar, hapishanedeki çocuklar, eğitime ve sağlık hakkına erişemeyen çocuklar, SMA'lı çocukların mücadelesi, derin yoksulluk yaşayan çocuklar, şüpheli çocuk ölümleri, zırhlı araçların çarptığı çocuklar...
Çocuklar, 2021'de de haberlere genelde bu başlıklarda özne oldular. Yani geride bıraktığımız yılda da değişen bir şey yok.
Sadece pandeminin başından beri çocukların maruz kaldığı hak ihlalleri bile bu tabloyu görmek için yeterli belki de... Eve kapatılan, sokaktan uzaklaştırılan, yeterli malzemesi olmadan online eğitime mahkum edilenler... Önlem almadan açılan okullar, kapatılan sonra tekrar açılan okullar...
Çocuk hakları savunucusu Adem Arkadaş Thibert de "Ülkede olan her konu çocukların ruh sağlığını doğrudan ya da dolaylı etkiliyor" diyordu. Öyle ki ekonominin kötüye gitmesi, faizler, dolar yükseldi derken gördük ki ekonomi artık çocukların da tartıştığı bir konu olmuş.
Bir kez daha çocuklar vardır, çocuk hakları vardır diyoruz!
SMA'lı çocuklar ve ailelerin mücadelesi
2021'de de SMA hastası çocukla rtek seferlik kullanım olan ve Türkiye'de onaylı olmayan gen tedavisini yurtdışında alabilmek için kampanyalar düzenledi. Sağlık Bakanı kampanyaların devleti aciz gösterdiğini söyledi. Uzmanlar ise gen tedavisinin bilimsel etkinliği olduğunu aktardı. Türkiye'nin farklı illerinden SMA hastası çocukların aileleri kampanyalarla para toplayıp, yurtdışında onaylı bu tedaviyi alabilmek için hâlâ mücadele veriyor.
TIKLAYIN - Bakan Koca: SMA kampanyaları devleti aciz gösteriyor
TIKLAYIN - "SMA gen tedavisinin bilimsel etkinliği tasdikli, kampanyaları engellemeyin"
TIKLAYIN - "SMA kampanyaları izne tabi, aileler sesini duyuramıyor"
TIKLAYIN - 10 aylık Murat'ın hikâyesi | Zolgensma neden SGK kapsamında değil?
Pandemide çocuklar
İnsan Hakları Derneği Çocuk Hakları Komisyonu, "Pandemi Döneminde Çocukların Durumu" raporunu yayınladı. Pandemide çocuklarla ilgili olarak şu üç nokta dikkati çekti: Sosyalleşememe, kaygı artışı ve bakım verenlerle çatışma. Öte yandan pandemide çocuklarda beslenme alışkanlıkları değişti, çevrimiçi oyunlar arttı... Bunun yanında Türkiye'de ocak ayında 20 yaş altına toplu taşıma yasağı da çok tartışıldı.
TIKLAYIN - Çocuklarda beslenme alışkanlıkları iki yönlü değişti
TIKLAYIN - Salgında çocukların en zorlandıkları alan, sosyalleşememe
TIKLAYIN - "Bir alternatif sunmadan ulaşımı yasaklamak hak ihlalidir"
TIKLAYIN - Karantina, çocukları ekranlara kitledi
TIKLAYIN - Salgın bebek gelişiminde de yavaşlamaya neden oldu
TIKLAYIN - Yaş arttıkça çevrimiçi oyun arttı, çevrimiçi sosyalleşme azaldı
TIKLAYIN - "İstanbul Sözleşmesi çocuklar için de önemli bir belge" | |
Çocuklar yine iklim krizini konuştu
Çocuklar 2021'de iklim krizinde yine ön saflardaydı. 24 Eylül'de küresel iklim grevine çıkan, genç iklim aktivistleri bir araya gelerek yetkilileri 'acilen iklim acil durumu ilan etmeye' çağırdı.
TIKLAYIN - Çocuklar tasarladı: Elektrik üreten parklar, zıplama alanları
TIKLAYIN - Z kuşağından çağrı: İklim acil durumu ilan edilsin
Bakan devlet korumasındaki çocuğu ifşa ettiYılın ortalarına doğru, nisan ayında yeni göreve gelen Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, 23 Nisan nedeniyle koltuğunu devrettiği çocuğun koruma altında tutulduğunu açıkladı. Koruma altındaki bir çocuğu ifşa etmesi eleştirilmiş ve tepkiler yağmıştı. TIKLAYIN - "Bakan çocuk hakları ve pedagojiden bihaber" TIKLAYIN - "Çocuk haklarını korumakla yükümlüsünüz" Koruma altındaki çocuklarla ilgili yasal düzenlemeler nedir? sorusu gündeme gelmişti. |
Mayına basıp ölenler, zırhlı aracın çarptığı çocuklar
Uludere'de mühimmatın patlaması sonucu iki çocuk; Yusuf Ata ve Caner Sak hayatını kaybetti. İdil'in Turgut Özal Mahallesi'nde zırhlı aracın çarptığı Mihraç Miroğlu adlı 7 yaşındaki çocuk yaşamını yitirdi. Bu tip davalarda cezasızlığa vurgu yapan avukat Ömer Sansarkan bianet'e, "İhlali yaratan kamu görevlilerinin isnat edilen suçları işledikleri yönünde somut ve kuvvetli deliller olmasına rağmen failler hakkında tutuklama tedbirine başvurulmuyor. Soruşturmalar ya cezasızlık ile ya da yasada bulunan hafif bir ceza ile sonuçlanıyor. Ki, hapis cezası da adli para cezasına çevriliyor" demişti.
TIKLAYIN - "İki çocuğun yaşam hakkı ihlal edildi"
TIKLAYIN - "Mayınlar temizlenmediği sürece, savaş ortamı devam eder"
TIKLAYIN - Zırhlı araç İdil'de 7 yaşındaki çocuğa çarptı
TIKLAYIN - Kameralar 'bozuk', tüm çocuklar 'asli kusurlu'
Derin yoksulluk yaşayan çocuklar
Çeşme suyu içtiği için zehirlenen, tarihi geçmiş mama yediği için hastaneye yatan bebekler... Kış aylarına doğru sobadan zehirlenen ve çıkan yangında hayatını kaybeden çocuklar. Derin yoksulluk, ekonomik çöküntü ile birlikte çocuklar için daha da zor koşulları beraberinde getirdi.
"Derin yoksulluk hem birçok çocuk hakları ihlaline yol açıyor hem de kendi başına çocuk haklarının korunmamasının sonucu olarak ortaya çıkıyor."
TIKLAYIN - Tarihi geçmiş mama, bakkaldan tekli bebek bezi, musluk suyu
TIKLAYIN - "Kaymakamlığın dağıttığı kömürler yanmıyor, aileler hasarlı sobaları kullanıyor"
13 yaşındaki hentbolcu Merve Akpınar'a destek yağdı
Urfalı hentbolcu Merve Akpınar, spor kariyerine başladığı sırada yaşadığı zorlukları "Sen kızsın şort giyemezsin, erkeklerin yanında oynayamazsın" şeklinde anlatmasının ardından Türkiye'nin dört bir yanında destek mesajları aldı. | |
Elmalı davası
Haziran ayında kamuoyuna "Elmalı davası" olarak yansıyan ve iki çocuğun istismarı resimlerle anlattığı olay gündemi uzunca bir süre meşgul etmişti. İki kardeşin bu çizimleri sosyal medya ve basına düşmüş ve paylaşılmıştı. Daha sonra çizimlerin başka bir davanın delilleri olduğu ortaya çıksa da uzmanlar, avukatlar, psikologlar ""Çocukların hayatlarına devam edeceklerini unutmayın" diyerek bu çizimlerin paylaşılmasına tepki göstermişti.
TIKLAYIN - Çocukların paylaştığınız çizimlerini derhal kaldırın
TIKLAYIN - "Şiddet görenin yanında olmamız için tablonun trajik mi olması gerekir?"
TIKLAYIN - "Susan çocuk yok, kulak verilmeyen çocuk var"
TIKLAYIN - "Çizdiği resim, yazdığı yazı çocuğun kişisel verisi, mahremidir"
Okul servisleri ve ihmaller
*Trafik kazasında hayatını kaybeden 14 yaşındaki Nisa ve 11 yaşındaki İsmail (sağ altta)
ekim ayında Afyon'da bir okul servisinin kaza yapması sonucu 5 çocuk yaşamını yitirmiş, bu da "okul servislerindeki denetimler ne kadar yeterli?" sorusunun beraberinde taşımalı eğitimdeki sorunları akıllara getirmişti.
TIKLAYIN - Afyon'da öğrenci servisi devrildi: 5 çocuk hayatını kaybetti
TIKLAYIN - Okul servisiyle ilgili şikayetler İlçe Milli Eğitime defalarca iletilmiş
TIKLAYIN - Okul servislerindeki denetimsizlik ölümlere neden oluyor
Bir çocuk pestisitler nedeniyle yaşamını yitirdiKayseri'de iki yıl önce gıda zehirlenmesi şüphesi ile hastaneye götürülen ancak yapılan tüm müdahalelere karşın hayatını kaybeden 4 yaşındaki Saliha Çakır'ın adli tıp raporu 2021'in Eylül ayında ortaya çıktı. Tarım zehirleri kullanım sonrası gıda ürünlerinde, özellikle de meyve-sebze ürünlerinde kalıntı bırakır. 4 yaşında hayatını kaybeden Saliha Çakır'ın adli tıp raporunda ölümüne de narda bulunan tarım zehri kalıntılarının yol açtığı dile getiriliyordu. |
Kanada'daki yatılı okullar
Ölen çocuklar için törenler düzenlendi.
Mayıs ayında Kanada'nın British Columbia eyaletindeki Kamloops Kızılderili Yatılı Kilise Okulu'nun bahçesinde 215 çocuk cesedi kalıntısının bulunmuştu. Kanada resmi haber ajansı CanadianPress'in haberine göre, 1869-1978 yılları arasında faaliyet gösteren Kamloops Kızılderili Yatılı Kilise Okulunun bahçesindeki mezarlarda bulunan çocuk cesetlerinin bazıları 3 yaşındaki çocuklara aitti. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, olayla ilgili olarak, "Eski Kamloops yatılı okulunda bulunan cesetler haberi kalbimi parçalıyor. Bu, ülkemiz tarihinin o karanlık ve utanç verici döneminin acı verici bir hatırlatıcısı'" demişti.
24 Haziran günü de resmi kayıtlarda olmayan mezarlarda 751 çocuğa ait kemik bulunmuştu.
TIKLAYIN - ABD, Kızılderili çocukların yatılı okullardaki akıbetini araştıracak
TIKLAYIN - Kanada'da kemikleri bulunan 751 çocuk için anma töreni düzenlendi
Çocuk düşmanlığı
20 Kasım Çocuk Hakları Günü yaklaşırken çocuk hakları alanında çalışanlar için önemli bir kaynak Türkiyeli okurlarla buluştu: Elisabeth Young-Bruehl'in "Çocuk Düşmanlığı - Çocuklara Karşı Önyargıyla Yüzleşme." Aksu Bora çevirisini yaptığı kitap için şunları söylemişti: "'Düşmanlık' kelimesini kullanmanın gereğine inandım, hafifletici herhangi bir ekleme, açıklama yapmak istemedim. Meselelerin adını koymanın önemine inanırım." |
Okullar açıldı/açılmadı meselesi
*"Sınıf Katılımı - Gelmeyenler: 168 milyon çocuk" - Salgın boyunca eğitimden mahrum kalan çocuklara dikkati çekmek için BM Genel Merkezinin bahçesine 168 milyon çocuğu temsilen 168 boş sıra yerleştirildi.
Yıl boyunca çocuklar ekseninde en çok konuşulan konu kuşkusuz eğitimin uzaktan mı yoksa yüz yüze mi olması gerektiği oldu. Pandemi şartlarında eğitim nasıl olacak, yeterli önlemler alınabilecek mi, öğretmen ve öğrenciler aşılanacak mı?... Bu sorular gündemi çokça meşgul etti.
MEB'in sürekli takvim değiştirmesini bianet'e yorumlayan Doç. Dr. Veysi Çeri: "Milli Eğitim bir tarih veriyorsa o tarihe sadık kalmalı, doğru bir planlama yapmadan takvim açıklamaya gitmemeli. Eğitimdeki takvimsizlik öğrencilerde depresyonu artırıyor" demişti.
TIKLAYIN - "Eğitimdeki takvimsizlik öğrencilerde depresyonu artırıyor"
TIKLAYIN - "Sınıflar 20 kişinin altında olmalı, yeni öğretmen sağlanmalı"
TIKLAYIN - Derse gelmeyenler: 168 milyon çocuk
TIKLAYIN - Öğrenciler yeniden uzaktan eğitime geçti
Şehir ve çocuk
Şehirde yaşam çocuklar için daha da zor hale geldi. Sokak hakları kısıtlandı. Şehir hayatının içinde yaşanan ölümler... Şehirler çocuklar için ne kadar güvenli? Salgın sonrası çocuklar için yeniden tasarlanmalı mı? Çocuk dostu kentler nasıl olmalı?
Şehir plancısı Gizem Kıygı, "Şehirler çocukların kaybolma hissini çoğaltıyor" derken, Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan ise, "Çocukların kente ve mimarlık süreçlerine dair hakları toplumsal dinamiklerin bir parçası olarak ele alınmak durumunda" diyordu.
TIKLAYIN - Beton mikserinin çarptığı 4 yaşındaki çocuk öldü
TIKLAYIN - 6 yaşındaki Tarık'ın ölümü Meclis gündeminde
Çocuk işçiliğiÇocuk işçiliği yine 2021'de çocuk hakları alanında en çok konuşulan alt başlık oldu. Yıl boyunca farklı nedenlerle çocuk işçiler hayatını kaybetti. ILO ve UNICEF çocuk işçi sayısının 20 yılda ilk kez arttığını açıkladı: 160 milyona yükseldi. Öte yandan yaz aylarıyla birlikte çocuk işçiliği ve sıcakların artması nedeniyle sulama kanallarında ölümler de arttı. TIKLAYIN - Farklı illerde beş çocuk sulama kanalında boğularak hayatını kaybetti TIKLAYIN - Eşarbı makineye takılan Suriyeli çocuk işçi öldü TIKLAYIN - Yevmiyesini isteyen çocuk işçi darp ve istismar edildi TIKLAYIN - "İnsanlar çocuk işçileri tespit ettiğinde ne yapacaklarını bilemiyor" TIKLAYIN - Akrep sokması, traktörden düşme, boğulma, zehirlenme... |
(AÖ)
