Almanya | Herkes için, daha kısa sürede çifte vatandaşlık hakkı

Fotoğraf: Almanya Federal Meclisi, Bundestag

Almanya İçişleri Bakanlığı, Federal Meclis'in Noel'den önce çifte vatandaşlığa izin veren yasa tasarısını görüşmeye başlayacağını doğruladı. 

Federal İçişleri Bakanlığı sözcüsünün Ekim sonunda duyurduğu "Almanya'da kalıcı olarak yerleşmek isteyen göçmenlere vatandaşlığa kabul edilme ve tam katılım fırsatı verilmesi için Vatandaşlık Yasası'nın modernizasyonu" Bundestag gündemine girdi. 

Bekleme süresi 8 yıldan
5 yıla iniyor, hızlı geçiş 3 yılda

Sodsyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti'nin (FDP) oluşturduğu "Trafik Lambası Koalisyonu" çevrelerinden gelen bilgilere göre, yeni yasa, vatandaşlığa kabul edilmeden önce Almanya'da yaşanması gereken süreyi de kısaltıyor. Alman toplumuyla bütünleşmeyi teşvik için, vatandaşlık yeterliği koşullarını daha erken karşıladıklarını kanıtlayanlar için de bekleme süresi daha da kısılatılacak. 

Federal Meclis İçişleri Komitesi'nin Hür Demokrat Partili (FDP) üyesi Stephan Thomae, halen sekiz yıl olan vatandaşlığa kabul için bekleme süresinin beş yıla ineceğini, Almanca dil yeterliliği de dahil özel entegrasyon çerçevesinde vatandaşlığa kabul başvuruları için de bekleme süresinin üç yıl olmasının yeterli olacağını söyledi.

Thomae, "Buraya gelen, kendileri için bir hayat kuran ve Almanya ile kalıcı bir bağlantı hisseden insanlar hızlı bir şekilde vatandaşlığa geçebilmeli" dedi. "Bizimle yaşayan, dilsel, yasal, ekonomik ve kültürel olarak iyi entegre olmuş, toplumumuzun başarısına katkıda bulunan ve sorumluluklarını yerine getiren insanların da ilgili haklara sahip olmalarını ve onları kalıcı bir entegrasyon teklifi sunmayı istiyoruz."

Thomae ayrıca, FDP'nin reforma, potansiyel Almanları yeni haklarından haberdar etmek ve vatandaşlığa kabul edilmeyi teşvik etmeye yardımcı olmak için bir kampanyanın eşlik etmesini istediğini söyledi.

Çifte vatandaşlık için önceki
vatandaşlıktan vazgeçme şartı kalkıyor

Almanya'da uzun süredir oturanlar çifte vatandaşlık hakkı için uzun zamandır bekliyorladı. Vatandaşlığa kabul koşullarının sertliği nedeniyle çok uzun yıllardır ülkede ikamet eden milyonlarca insan Almanya vatandaşlığına başvurmayı ertelemişlerdi.

Bu uygulama, Almanya'daki nüfusları 3 milyonu aşan Türkiye yurttaşlarını yakından ilgilandiriyor. Bir dönem tanınan çifte yurttaşlık uygulamasının geri alınması sonrasında, Türkiye yurttaşları Almanya yurttaşlığına geçmek yerine beklemeyi tercih etmişlerdi. Yeni yasa Türkiyelilerin beklyişlerini sona erdirecek. 

Almanya önceki mevzuat kapsamında yalnızca diğer Avrupa Birliği ülkeleri vatandaşlarına, ya da yasaları vatandaşlıktan çıkmaya izin vermeyen ülke vatandaşlarına özgün vatandaşlıklarını korumak izni verebiliyordu. Ve bu genellikle uzun ve bürokratik bir süreçti.

Muhafazakarların direnci

SPD, Hür Demokrat Parti ve Yeşiller, geçtiğimiz yıl koalisyon hükümeti sözleşmesini imzalarken, vatandaşlık yasasında reforma gitme sözü vermişlerdi.

Ancak ana muhalefetteki Hristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU), hükümetin Alman vatandaşlık hukukunda öngördüğü reforma itiraz ediyor.

CDU/CSU, geçmişte de çifte vatandaşlığa ilişkin taleplere karşı koymuş, yasa değişikliği girişimlerini de bloke etmişti. Hatta 1998-1999'da "Entegrasyona evet, çifte vatandaşlığa hayır" kampanyası düzenlemiş, dönemin SPD ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümetinin vatandaşlık yasasında reform adımını engellemişti.

Ancak iktidar partileri, yasa değişikliğinin bu sefer federal mecliste kabul edilmesi için yeterli çoğunluğun sağlanacağından emin. Ayrıca mevcut düzenlemenin Federal Konsey'in onayına bağlı bir yasa tasarısı kapsamına girmediği değerlendiriliyor. Girse dahi, olası bir itirazın Federal Meclis tarafından reddedilebileceği, düzenlemelerin böylelikle yürürlüğe girebileceği belirtiliyor.

"Modern" bir vatandaşlık yasası

2015'te Danimarka gibi diğer AB ülkeleri çifte vatandaşlık konusunda yasalarını serbestleştirirken, Angela Merkel'in Hıristiyan Demokratları (CDU) buna kesinlikle karşı çıkmış, Almanya'nın baskın siyasi gücünün olumsuz tavrı karşısında Almanya'da uzun süredir oturanların çoğunun yasanın değişeceği umutları sönmüştü. 

Ancak CDU "Trafik Lambası Koalisyonu"nun iktidara gelişiyle 2005'ten bu yana ilk kez federal hükümetten dışlanınca Almanya'da uzun süredir yaşayan yabancıların umutları canlandı. 

Üç parti, çifte vatandaşlığa izin vermek üzere Almanya göç ve vatandaşlık yasasında reform niyetlerini açıklamış olmakla birlikte 2022 boyunca, yeni yasayı ne zaman gündeme getireceklerini belirlememişlerdi.

Eşitsizlik son bulacak 

SPD'nin Federal Meclis İçişleri Komitesi grup başkanı Sebastian Hartmann geçen ay Almanya'da yayımlanan göçmenlik konularına odaklı The Local gzetesine verdiği demeçte , "SPD uzun zamandır vatandaşlık yasasını modernleştirmeyi ve onu göçmen toplumumuzun gerçekliğine uyarlamayı savunuyor" diyor. "Bugün bile, yasal istisnalar nedeniyle, birçok vatandaşlığa kabul kararı birden fazla vatandaşlığı kabul ederek alınıyor. Bu eşitsiz muameleye son vereceğiz, böylece herkes gelecekte vatandaşlığından vazgeçmek zorunda kalmadan vatandaşlığa kabul edilebilecek."

Federal Meclis'te Yeşiller'in Göç ve Entegrasyon Sözcüsü Filiz Polat, The Local'a çifte vatandaşlığa izin vermenin "çok gecikmiş" bir değişiklik olduğunu söyledi.

"Modern bir vatandaşlık yasası, Almanya gibi bir göçmen ülkesi için çok önemlidir" diyor. "Vatandaşlık, yasal eşitlik, katılım ve aidiyet için kalıcı bir bağ haline gelecektir."

Hükümet partileri
ayrıntılar üzerinde çalışıyor

Koalisyonun üç partisi de çoklu vatandaşlığa izin ilkesi üzerinde genel olarak hemfikir olsa da, uzun süredir Almanya'da yaşayanların vatandaşlığa geçmesi hala bir miktar çekişmeye yol açacak gibi görünüyor.

Birincisi, tarafların hala çözmesi gereken daha küçük detayların ne kadarı üzerinde görüş birliğine varıldığı henüz belli değil.

Potansiyel olarak ucu açık sorulardan biri vatandaşlık koşullarının kaç kuşak  süreceği konusunda. Thomae, vatandaşlığa kabul edilen Almanların çocuklarının iki vatandaşlıktan da vazgeçmek zorunda kalmayacak olsalar bile onların torunlarının Alman vatandaşlığından başka bir vatandaşlığa geçmek istemeleri halinde  iki vatandaşlıktan birini seçmek zorunda kalmaları gerekip gerekmediği konusunda net kurallar olması gerektiği düşüncesinde 

Öte yandan ne İçişleri Bakanlığı ne de milletvekilleri, yeni yasanın ne zaman yürürlüğe gireceğini henüz tam olarak teyit edemiyorlar. Bununla birlikte, Almanya'da uzun süredir yaşayanlar Federal Meclis'in yasa tasarısını kabul etmeden önceki ince ayar gereklilikleri nedeniyle muhtemelen biraz daha bekleyecek.

Hartmann, "Federal İçişleri Bakanlığı şu anda yasa tasarısını hazırlıyor ve dikkatlice inceleyeceğiz" diyor. "Bakanlar Kurulu beklenen kararını Aralık 'ta verirse, yasama sürecini en geç 2023 yazına kadar tamamlayabilmeliyiz."

Tahmin edildiği gibi, yeni yasa 2023 yazında geçerse, eski kurallar görevlilerin yeni kuralları işletmeye hazırlanmalarını sağlamak için kısa bir süre daha yürürlükte kalabilir. Federal Meclis'in yasa tasarısını tartışmaya başlamasıyla kesin bekleme süreleri daha da netleşecek.

(AEK)