ABD’den Türkiye ve Rusya’ya "Libya’dan çekilin" çağrısı
Fotoğraf: AA - Arşiv
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Birleşmiş Milletler (BM) daimi büyükelçisi Richard Mills, Türkiye ve Rusya askerlerinin Libya'dan çekilmesi çağrısında bulundu.
DW Türkçe’de yer alan habere göre, BM Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Libya konulu bir oturumda konuşan Mills, Libya'dan tüm yabancı askerlerin çekilmesi için tanınan sürenin dolduğuna dikkat çekti.
Mills, "Rusya, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) dahil tüm yabancı tarafları, Libya'nın egemenliğine saygıya ve Libya'daki askeri müdahaleyi derhal ve tamamen durdurmaya çağırıyoruz" dedi.
Libya'da tarafların 23 Ekim 2020'de BM himayesinde ateşkes anlaşması imzaladığını, anlaşma çerçevesinde tüm yabancı güçlerin 23 Ocak 2021 Cumartesi günü itibariyle ülkeyi terk etmesi gerektiğini hatırlatan Mills, şöyle devam etti:
"Ekim ateşkes anlaşmasına dayanarak Türkiye ve Rusya'yı, güçlerini ülkeden çekme işlemlerini derhal başlatmaya, topladıkları, finanse ettikleri, konuşlandırdıkları ve destek verdikleri yabancı paralı askerler ve askeri vekalet güçlerini Libya'dan çekmeye çağırıyoruz."
Williams: Dış müdahale devam ediyor
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Temsilcisi Stephanie Williams da "Savaşın taraflarına dış destek durmadı, dış müdahale bariz devam ediyor. Libyalılar yeni bir sayfa açmak ve kendi kaderlerini belirlemek istiyor" dedi.
Anadolu Ajansı’nın (AA) aktardığına göre, Libyalıların çoğunluğun ülkeye dış müdahalenin son bulmasında BM'nin daha güçlü bir rol oynamasını istediğini de belirten Williams, yabancı paralı savaşçıların ateşkes anlaşması gereği ülkeden ayrılması için verilen 90 günlük sürenin 23 Ocak'ta dolduğunu hatırlatarak şöyle devam etti:
“Savaşın taraflarına dış destek durmadı, dış müdahale bariz devam ediyor. Libyalılar yeni bir sayfa açmak ve kendi kaderlerini belirlemek istiyor."
Özetle Libya'da yaşananlarUlusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı ordu, 4 Haziran 2020'de Trablus'un General Hafter'e bağlı birliklerden tamamen temizlendiğini duyurmuştu. Aynı gün Libya Başbakanı Sarrac Ankara'ya giderek Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'la görüşmüş; iki lider, işbirliğinin artacağını duyurmuştu. Erdoğan 9 Haziran 2020'de yaptığı açıklamada "Darbeci Hafter'in Libya'yı işgal planı hamdolsun hezimetle sonuçlanmıştır. Milli Mutabakat Hükümeti darbecileri Trablus'tan çekip atmayı başarmıştır. Libya'yı işgale yeltenenler Trablus kapılarında bozguna uğratılmıştır. Darbecilerin bugün kaçacak delik aradığını görüyoruz" demişti. Hafter'i destekleyen Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır, Hafter Trablus'tan geri çekildikten sonra ateşkes çağrısı yaptı. Ancak Türkiye ve Trablus hükümeti, bu çağrılara sıcak bakmadı. Bunun üstüne Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Libya'da ateşkesi görüşmek üzere 14 Haziran 2020'de Ankara'ya yapacağı ziyaret, ateşkesin detayları konusunda uzlaşılamadığı için ertelendi. Libya'da 2014'ten bu yana ülke yönetimini almak isteyen ve UMH'ye bağlı orduyla savaşan General Halife Hafter, 2019'da ülkenin dörtte üçünü kontrol edecek duruma gelmişti. Nisan 2019'da başlayan Trablus operasyonunun ardından Türkiye, Kasım 2019'da UMH ile askeri işbirliği anlaşması imzaladı. Ocak 2020'de Rusya, Türkiye, Almanya ve İtalya'nın çabalarıyla birkaç kez Sarrac ile bir araya getirilen Haftar ateşkes şartlarını kabul etmeyince Türkiye, Trablus hükümetine doğrudan yaptığı askeri ve mali desteği artırdı. UMH birlikleri, 4 Haziran 2020'de Trablus'un Hafter'e bağlı birliklerden "tamamen temizlendiğini" duyurdu. Hafter'in birlikleri Trablus'un güneyine ve doğusuna doğru çekildi, bu bölgedeki birçok kasaba ve ilçe UMH'nin kontrolüne geçti. Ateşkes İç savaşın tarafları, 23 Ekim 2020'de Cenevre'de Birleşmiş Milletler öncülüğünde yürütülen müzakereler sonucunda kalıcı ateşkeste uzlaştı. BM Genel Sekreteri Libya Özel Temsilci Vekili Williams, BM Cenevre Ofisi'nde düzenlediği basın toplantısında "Taraflar, cephedeki tüm askeri birliklerin ve silahlı grupların kamplarına dönmeleri konusunda anlaştılar. Buna, tüm paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların bugünden itibaren en fazla üç ay içinde tüm Libya topraklarından, karadan, havadan ve denizden ayrılması eşlik edecek. Ateşkes, BM tarafından belirlenmiş terörist gruplar için geçerli değil" dedi. Kaddafi'nin ölümü ve sonrasıBirleşmiş Milletler, Güvenlik Konseyi'nin kararına dayanarak Fransa, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nin önderliğinde Libya'ya karşı 18 Mart 2011 akşamı havadan askeri operasyon başlattı. Operasyonun gerekçesi, Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı birliklerin halka baskı ve şiddet uygulaması ile Libya'nın BM kararlarına riayet etmemesi olarak açıklandı. Kaddafi 22 Ağustos 2011'de devrildi. Ayaklanmanın sonlarında Sirte yakınlarında Kaddafi'nin konvoyuna NATO destekli saldırı düzenlendi. Bu saldırıdan yara almadan kurtulan Kaddafi, saklandığı bir geçitte isyancılar tarafından 20 Ekim 2011'de yakalanarak linç edildi. Kaddafi'nin devrilmesinin ardından Libya, 2014 seçimlerinin ardından siyaseten ikiye bölündü. Bunlardan birisi ülkenin doğusunda, Mısır sınırına yakın Tobruk'ta bulunan Temsilciler Meclisi ve diğeri de Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti. Merkezi Trablus'ta bulunan Ulusal Mutabakat Hükümeti, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere Türkiye, Avrupa Birliği ve uluslararası kurumlarca meşru kabul ediliyor ve destekleniyor. Tobruk merkezli Hafter güçlerinin kontrolünde olan Temsilciler Meclisi'ni ise Mısır, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Fransa ve Rusya'dan destek buluyor. Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre Libya'da çatışmalar nedeniyle sayısı tam olarak bilinmese dahi şu ana kadar binlerce kişi hayatını kaybetti. BM de çatışmaların başlamasından bu yana on binlerce kişinin yerlerinden olduğunu kaydetti. Kaynak: BBC Türkçe, Euronews, Wikipedia, AA |
(EKN)
