Fotoğraf: Özge Akman / Twitter
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Türkiye'deki gazeteci yargılamalarını izleme, belgeleme ve hafızalaştırma çalışması yürüten Press in Arrest ‘Haziran 2020 Basın Özgürlüğü Raporu'nu yayınladı.
Rapora göre adli işlemlerin durdurulduğu 17 Mart - 15 Haziran arasında 9 ilde, 59 davada 92 gazeteci yargılandı. Gazeteciler için 5 kez ağırlaştırılmış müebbet, 1 kez müebbet ve en az 587 yıl 3 aydan 1513 yıl 15 güne kadar hapsi istendi. Görülen tüm duruşmalar ileri bir tarihe ertelendi.
Bu dönemde en az; 61 gazeteci ifadeye çağırıldı, gözaltına alındı veya hakkında suç duyurusunda bulunuldu. 18 gazeteci hakkında dava açıldı.
Yargılamaların devam ettiği 16 Haziran'dan itibaren ise; 5 ilde, 16 davada, 28 gazetecinin yargılamasına devam edildi. Bazı yargılamalarda avukatların Covid-19 sebebiyle mazeret bildirerek duruşmalara katılmadığı gözlemlendi.
Haziran’da, Türkiye'de, 5 şehirde 30 davada yargılanan en az 60 gazeteci hakkında toplam toplamda 3 kez ağırlaştırılmış müebbet ile en az 359 yıl 5 ay 15 günden 919 yıl 10 aya kadar hapis cezası talep edildi.
Bu dönemde Türkiye'nin Libya'daki operasyonunda yaşamını yitiren MİT görevlisinin cenaze töreni ile ilgili haberler sebebiyle yaklaşık 4 aydır tutuklu olan Oda TV Sorumlu Haber Müdürü Barış Terkoğlu, Oda TV Genel Yayın Yönetmeni Barış Pehlivan, haberi yazan muhabir Hülya Kılınç, Yeni Yaşam Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ferhat Çelik, Yeni Yaşam Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Aydın Keser ve Yeniçağ Gazetesi yazarı Murat Ağırel ilk kez hakim karşısına çıktı.
Gazeteciler Barış Terkoğlu, Aydın Keser ve Ferhat Çelik ilk duruşmada tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilirken, diğer üç gazetecinin tutukluluğunun devamına karar verildi.
Odatv Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız, yazmadığı bir haber üzerinden 'casusluk' ile suçlanarak gözaltına alındı ve üç günlük gözaltı süresinin ardından tutuklandı.
Türkiye HDP’nin programlara çağrılmamasını tartıştı
Türkiye'de bu ay basın özgürlüğü alanında, Habertürk TV program sunucusu Didem Arslan Yılmaz'ın "TBMM'nin ikinci büyük muhalefet partisi olan Halkların Demokratik Partisi'nin temsilcilerinin tartışma programlarında konuk edilmemesine" dair verdiği cevap tartışıldı.
Didem Arslan Yılmaz, "Sonuçta biz kamu kuruluşu değiliz, özel bir sektörüz. Bu bir tercihtir" dedi. Ardından gazeteci Cüneyt Özdemir'in HDP'lileri kendi programına davet etmesi üzerinden tartışma devam etti.
Bahçeli'den, Türköne çağrısı
Diğer bir tartışma ise, Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin yaklaşık 5 yıldır tutuklu olan gazeteci Mümtazer Türköne'nin yeniden yargılanması için Twitter üzerinden çağrı yapmasıydı.
Hürriyet Gazetesi yazarı Abdülkadir Selvi, Türköne'nin tahliyesi için "terör örgütü üyeliği"nden değil, "terör örgütü üyesi olmadığı halde onu meşru göstermek, teşvik etmek ve propagandasını yapmak" suçlamasıyla cezalandırılmasını, böylece hapiste olduğu sürenin hesaplanarak tahliye edilebileceği yönünde bir formülün konuşulduğunu iddia etti. Tepkiler üzerine ise Bahçeli, "Bizim şehidimizin kardeşidir. Biz, 'suçsuzdur, FETÖ ile teması olmamıştır' demedik, beraatini istemedik ki" açıklamasında bulundu.
Soylu, Öztürk’ü hedef gösterdi
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Twitter'dan yaptığı açıklamayla Sözcü Gazetesi'nin Ankara Temsilcisi Saygı Öztürk'e yazdığı haber üzerinden tepki gösterdi:
"İnsanlık görevimi yapıyorum Saygı Öztürk'ün bu yazısı namussuzluktur. Bahar Hanım ahlaklı, faziletli bir kadındır. Ali Beye minnettarız Trabzon turizmini ayağa kaldırdı. Bugünden sonra bu namus düşmanını kim muhatap alırsa, gözümde aynı namussuzluğun ortağıdır, haysiyet celladıdır."
Haziran’a ait istatistikler rapora şöyle yansıdı:
- En az 8 gazeteci gözaltına alındı, ifadeye çağrıldı; hakkında soruşturma başlatıldı ve/veya suç duyurusunda bulunuldu.
*OdaTv Ankara haber müdürü gazeteci Müyesser Yıldız ve Telel TV Ankara Temsilcisi İsmail Dükel "askeri casusluk" iddiasıyla başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alındı.
*Mezopotamya Ajansı muhabiri Lezgin Akdeniz, "Ayrımcılık virüs dinlemedi: Camiler dezenfekte edildi, cemevi ve kiliseler edilmedi" başlıklı haberi nedeniyle hakkında açılan soruşturma kapsamında ifade verdi.
*Adapazarı Akşam Haberleri Gazetesi, "Medya güzellikleri yansıtmıyor" diyen Adalet ve Kalkınma Partisi Sakarya Milletvekili Ali İhsan Yavuz'a yanıt olarak 'İyi ki varsın!' manşetiyle çıkmış, gazetenin birinci sayfasındaki tüm haberler Ali İhsan Yavuz'a ithafen ironi ile yazılmıştı. Ali İhsan Yavuz'u hicveden gazetenin imtiyaz sahibi, yazı işleri müdürü Sedat Balta ve haber müdürü İsmail Erken "Görevi başındaki kamu görevlisine hakaret ve iftira" iddiasıyla ifade verdi.
*Aydın Nazilli'de gazeteci Veysel Karahan, CHP Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül'ün şikayeti üzerine başlatılan soruşturma kapsamında ifade verdi.
*Mezopotamya Ajansı muhabiri Sadiye Eser, yaptığı "Öcalan'ın İmralı'daki 20 yılı" başlıklı röportajın içeriğinde, Abdullah Öcalan'ın avukatlarından Mahmut Şakar'ın ifadelerinde 'propaganda içerikli cümleler olduğu' gerekçesiyle açılan soruşturma kapsamında ifade verdi.
*Yaklaşık 4 aydır hapiste olan Yeniçağ Gazetesi yazarı Murat Ağırel'in avukatı Celal Ülgen, Ağırel hakkında yeni bir soruşturma başlatıldığını duyurdu.
- 3 gazeteci tutuklandı
* Odatv Ankara haber müdürü gazeteci Müyesser Yıldız, üç günlük gözaltı sürecinin ardından "Gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" iddiasıyla tutuklandı.
* Gazeteci Cihan Acar, kamuoyunda "FETÖ Medya Yapılanması Davası" olarak bilinen dava kapsamında aldığı 6 yıl 3 ay hapis cezası, Yargıtay tarafından onanınca yeniden cezaevine girdi.
* Gazeteci Arif Aslan hakkındaki başka bir yargılama sebebiyle tutuklandı.
- 10 gazeteci tahliye edildi
* Yaklaşık 4 aydır tutuklu olan Oda TV Sorumlu Haber Müdürü Barış Terkoğlu, Yeni Yaşam Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ferhat Çelik ve Yeni Yaşam Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Aydın Keser ilk duruşmada tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
* Yargıtay 16. Ceza Dairesi'nin, kamuoyunda "FETÖ Medya Yapılanması" olarak bilinen davada yargılanan gazetecilerin cezalarını bozması üzerine, gazeteciler Ahmet Memiş, Cemal Kalyoncu, Gökçe Fırat Çulhaoğlu, Ünal Tanık, Yakup Çetin ve Yetkin Yıldız tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
* 13 Şubat 2010 tarihinde tutuklanan ve "silahlı terör örgütü üyesi" suçlamasıyla 16 yıl hapis cezası verilen gazeteci Hamit Duman (Dilbahar), 10 yıl 3 ay cezaevinde kaldıktan tahliye oldu.
- 3 gazeteci hakkında açıldı
* Mezopotamya Ajansı muhabiri Ahmet Kanbal hakkında, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun 12 Nisan'da görevinden istifa ettiğini duyurmasının ardından sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşım gerekçe gösterilerek, "kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret" iddiasıyla dava açıldı.
* Yazar Mustafa Sönmez hakkında, 2015 ve 2016 yıllarında Twitter üzerinden yaptığı paylaşımlar gerekçe gösterilerek, "Cumhurbaşkanına hakaret"ettiği iddiasıyla dava açıldı.
* Yaklaşık 7 aydır tutuklu olan gazeteci Aziz Oruç hakkında "silahlı terör örgütüne üye olmak"ve "zincirleme şekilde, basın ve yayın yoluyla terör örgütü propagandası yapmak"iddiasıyla dava açıldı. Toplamda 9 yıl 4 ay 15 günden 28 yıl 1 ay 15 güne kadar hapis cezası isteniyor.
- 2 gazeteciye hapis cezası
* Gazeteci Metin Uca "24 Haziran 2018 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinde Anadolu Ajansı'nın önceden açıkladığı verilerle seçim sonuçlarının birebir uyuşmasına" ilişkin Twitter'dan yaptığı paylaşım nedeniyle yargılandı. Anadolu Ajansı Genel Müdürü Şenol Kazancı ve Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Özkaya'nın şikayeti üzerine açılan davada gazeteci Metin Uca'ya "görevli memura görevi nedeniyle hakaret" suçlamasıyla 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası verildi.
* Yargıtay, dönemin Gerger Kaymakamı Ömer Bilgin'i eleştiren Gerger Fırat Gazetesi'nin haber ve istihbarat müdürü Özgür Boğatekin'e verilen 1 yıl 15 günlük hapis cezasını 6 yıl sonra onadı.
- 5 şehirde, 30 davada, 60 gazeteci, toplamda 3 kez ağırlaştırılmış müebbet ile en az 359 yıl 5 ay 15 günden 919 yıl 10 aya kadar hapis cezası istemiyle yargılandı
*Amine Demirkıran, Bayram Balcı, Davut Uçar, Doğan Güzel, Elif Aydoğmuş, Ersin Çaksu, Fırat Yeşilçınar, Gökhan Çetin, Gülfem Karataş, Günay Aksoy, Kemal Bozkurt, Mesut Kaynar, Muharrem Ender Öndeş, Önder Elaldı, Özgür Paksoy, Reyhan Hacıoğlu, Sinan Balık, Yetkin Yıldız, Mehmet Baransu, Murat Şevki Çoban, Can Dündar, İnan Kızılkaya, Zana Bilir Kaya, Ahmet Altan, Yasemin Çongar, Yıldıray Oğur, Kenan Kırkaya, Zehra Özdilek, Ali Sönmez Kayar, Havva Cuştan, İsminaz Temel, Mehmet Çakmakçı, Ayşegül Doğan, Deniz Yücel, Hüseyin Aykol, Reyhan Çapan, Hazal Ocak, Rojhat Doğru, Onur Emre Yağan, Mustafa Gökkılıç, Rıfat Doğan, Ender İmrek, Aydın Keser, Barış Pehlivan, Barış Terkoğlu, Erk Acarer, Ferhat Çelik, Hülya Kılınç, Murat Ağırel, Derya Okatan, E. S., Metin Yoksu, Ömer Çelik, Tunca İlker Öğreten, Hayri Demir, Sibel Hürtaş, Sabiha Temizkan, Oktay Candemir, Barış İnce, Can Uğur.
(Haziran ayında; gazeteciler Hazal Ocak, İnan Kızılkaya, Hüseyin Aykol, Mehmet Baransu, Ahmet Atan ve Deniz Yücel yargılandıkları davaların birden fazla duruşmaları görüldü.)
(HA)
