Fotoğraf: AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün (18 Mart) açıkladığı 100 milyar TL’lik “Koronavirüse karşı ekonomik istikrar kalkanı” adı verilen tedbirleri Ekonomist Dr. Murat Kubilay bianet’e değerlendirdi.
TIKLAYIN - Erdoğan “Koronavirüse Karşı Ekonomik İstikrar Kalkanı”nı Açıkladı
Paketin diğer ülkelere göre geç açıkladığını söyleyen Kubilay, pakette sorunların değil miktarının ön planda tutulmaya çalışıldığını söyledi.
Diğer ülkelerin baskısı altında kalındığı için paket açıklandığını ifade eden Kubilay, durumu kamuoyuyla iletişim yöntemi olarak gördüğünü söyledi.
Kubilay şöyle devam etti:
"Şirketler düşünülmüş"
"Daha çok devlet, başkanlık bu konuyla ilgileniyor mesajı vermek için açıklanmış bir paket gibi duruyor. Paketin içeriğinde en dikkat çekici unsur, iş dünyasını hedef almış olması. Bu tabii ki bir derece kabul edilebilir çünkü küresel tedarik ağında bir sorun var. Bu nedenle de ihracata ilişkin risk var. Bu risk giderilmek istendi.
"Salgınla beraber iş yerlerindeki ödeme sistemi zora girdi. Esnaf, tüccar, küçük veya orta ölçekli firmalar, holdingler şu an sıkıntı yaşıyor. Mali açıdan güçlü olabilirler ama alacaklarının şüpheye düşmesi halinde iş yaptıkları firmalardan ötürü sıkıntıya girebilirler. Bu paketle onlar düşünülmüş.
"Sorumluluğu alması gereken kamuydu"
"Yine paketin içerisinde emekliler ve öğrenciler var. Bunlar paketin olumlu tarafları ama bir de unutulan tarafları var.
"Esnek çalışma şansı olanlar veya bir süre çalışmadan evde oturma şansına sahip olanlar için işler iyi ama az kalifiye işlerde çalışanların bu durumda çok büyük bir gelir kaybı olacak. Çünkü firmalar iki yıldır çok açık ve net krizde olduğu için çalışanlarına kolayca ücretli izine çıkma imkanı vermeyecek.
"Üstelik krizin süresini bilmiyoruz, belki bu aylar sürecek. Bu durumda sorumluluğu alması gereken kamuydu.
"Kişilerin gelir kayıpları ya da gelir ikamesini, kamu tarafından sağlamalıydı. Hiçbir şekilde ücret alamayacak insanlar için maalesef bunun yapılmadığını görüyoruz. O nedenle bu paket bizim sorunlarımızı çözmez.
"Hazine'den avans alınırsa krizi atlatmamız mümkün olur"
"KDV muafiyeti ve Konaklama Vergisi’nin Kasım ayına kadar kaldırılması çok cüzi bir katkı olarak gözükse de sektörün durumunu düşündüğümüzde piyasaya doğrudan nakit enjekte etmek çok daha yararlı sonuç verecektir.
"Böyle durumlarda, toplumda bir anda talep düşer, insanlar alışveriş yapamaz, dışarı çıkmaz, üretim azalır. Çünkü gelir düşer.
"Burada daha kapsamlı bir paketin açıklanması gerekirdi. Hükümet doğrudan bizim halk arasında para basmak dediğimiz şekilde Hazine’den avans alabilir. Bunun kanunu çıkarılırsa ve sadece koronavirüs amacıyla kullanılacağı söylenirse bu krizi atlatmamız mümkün olur.
"Sadece işveren faydalanacak"
"Sosyal medyadaki ‘Hükümet büyük şirketleri, sermayeyi kurtardı ama çalışanları hiç düşünmedi’ şeklindeki yorumların bu nedenle yerinde olduğunu düşünüyorum. Kira yardımları, krediler, fatura ödemelerini hiç ele alınmadı, ötelenmedi. Devletin, bu konuları da ele alarak doğrudan sorumluluk alması gerekiyor.
"Şu anki haliyle bu paketten sadece ödeme zorluğu çeken işverenler faydalanmış olacak. Vatandaşa da yine çok küçük kırıntılar bırakıldı." (HA)
