Operasyon Sonrası Hangi Ülkeler Türkiye ile Silah İhracatını Kesti?

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

Türkiye'nin 9 Ekim'de Suriye'nin kuzeyine yönelik "Barış Pınarı Harekatı" sonrası birçok ülke açıklamanın yanı sıra silah ticaretiyle ilgili somut kararlar aldı. 

İlki, operasyon başlar başlamaz açıklama yapan Finlandiya oldu. Ülkelerin silah ticareti kararlarını ve şimdiye kadar operasyona hangi ülkelerin destek verdiğini, hangi ülkelerin karşı çıktığını derledik. 

İngiltere: Pervasızca hareket ediliyor

Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Dominic Raab, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde yürüttüğü operasyonu kınadığını açıkladı ve operasyonu Suriye'nin bağımsızlığna saldırı olarak niteledi.

Türkiye'nin "Rusya'nın ellerinde pervasızca hareket ettiğini" söyleyen bakan, Türkiye'ye silah ihracının askıya alındığını bildirdi.

İtalya: Krize diplomatik çözüm bulunmalı

Finlandiya: Silah satışını durdurdu

Finlandiya Başbakanı Antti Rinne, operasyonun başladığı gün Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik operasyonunu kınadı ve silah satışının durdurulduğunu açıkladı.

Çekya: İhracat lisansı askıda

Çekya İçişleri Bakanı Jan Hamace Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Türkiye'ye askeri araç gereç ihracat lisansını askıya aldı." ifadelerini kullandı.

Almanya ve Fransa askıya aldı

Almanya ve Fransa operasyonun dördüncü gününde ardı ardına yaptıkları açıklamalarda Türkiye'ye silah satışını askıya aldıklarını açıkladı.

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, "Türk ordusunun Suriye'nin kuzeydoğusuna yaptığı operasyon nedeniyle, Federal Hükümet, Türkiye'nin Suriye'de kullanabileceği bütün askeri teçhizatın satışına izin vermeyecek" dedi. 

Almanya 2018 rakamlarına göre Türkiye'ye 243 milyon Euro değerinde silah ihraç etmişti.

Silah satışını askıya alan Fransa'nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise operasyonu kınayan bir tweet attı ve "Türkiye'yi bu operasyonu olabildiğince çabuk bitirmeye çağırıyorum" ifadelerini kullandı. 

I most firmly condemn the unilateral military offensive that is underway in Syria. I call on Turkey to put an end to it as quickly as possible. Turkey’s action poses a humanitarian risk to millions of people.

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) October 10, 2019

Norveç: Askeri ürün lisanslarını askıya aldı

Norveç Dışişleri Bakanı Ine Eriksen Soreide, askeri ürün lisanslarını askıya aldıklarını şu ifadelerle duyurdu.

"Durum karmaşık olup hızla değiştiğinden dolayı, Dışişleri Bakanlığı bir önlem olarak Türkiye'ye askeri ürün ya da askeri amaçlarla kullanılabilecek ürünler lisansları ile ilgili yeni ihracat taleplerine yanıt vermeme kararı aldı."

Hollanda: Askeri ürün ihracatını askıya aldı

Hollanda Dışişleri Bakanlığı, Türkiye'nin operasyonlarının durdurma çağrısı yaparken Türkiye'ye askeri ürünlerin ihracatını askıya alma kararı aldı.

İsveç: Silah ambargosu talep etti

İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, ülkesi adına "AB genelinde uygulanacak bir silah ambargosu kararı" için çaba gösterileceğini kaydetti.

Destekleyenler / desteklemeyenler

• Türkiye'nin operasyonuna net şekilde destek açıklaması yapan üç ülke Azerbaycan, Katar ve Pakistan.
• Macaristan, Avrupa Birliği'nin (AB) operasyon karşıtı açıklama metnine geç onay verdi ancak "mültecilerin geri gönderilmesi çabalarını desteklenildiği" açıklandı.
• Katar dışındaki Arap ülkeleri (Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri) operasyonu sert şekilde eleştiren açıklamalar yaptı.
• Rusya adına ilk gün açıklamaları Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından değil Kremlin Sözcüsü Peskov tarafından yapıldı.
  Peskov, Suriye'nin toprak bütünlüğüne bağlı kalırken net ifadeler kullanmadı. Putin ise en geç açıklama yapan dünya liderlerinden biri olarak operasyon başladıktan üç gün sonra konuştu ve IŞİD tehlikesine dikkat çekti:
  "Suriye'nin kuzeyinde IŞİD militanlarının bir araya toplanmış olduğu bölgeler bulunuyor. Şimdiye dek onların gardiyanlığını Kürt askeri oluşumlar yapıyordu. Şimdiyse Türk ordusu bu bölgeye giriyor, Kürtler söz konusu kampları bırakıyor. Bunun neticesinde onlar da (IŞİD'ciler) kaçabilir."
• Avrupa Birliği üye ülkeleri ortak bir açıklama metniyle "Türkiye'ye operasyonu sonlandırın" mesajı verdi.
• En karışık mesajlar ABD'den geldi, ABD Başkanı Trump, operasyonu "kötü bir fikir", "işgal" olarak nitelerken açık şekilde karşı olduğuna dair de bir ifade kullanmadı.
• İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Türkiye ile Suriye arasındaki Adana Mutabakatı'nın bölgedeki tansiyonun düşürülmesi için uygulanmasına hazır olduklarını da kaydetti.
• Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, "Şimdi Barış Pınarı desek de akan su değil kandır. Bu nedenle bir an önce dialog ve diplomasinin devreye girmesi en büyük dileğimdir" açıklaması yaptı.
• Filistin'in operasyonu kınadığı yönünde haberler üzerine Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, "Suriye'nin kuzey sınırında olanlara dair hiçbir açıklamada bulunmadı, bulunmayacak" açıklaması yaptı.
• İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda "İsrail, Türkiye'nin Suriye'deki Kürt bölgelerine yönelik işgalini şiddetle kınıyor ve Kürtlerin Türkiye ve vekilleri tarafından etnik temizliğine karşı uyarıda bulunuyor" dedi.

  Israel strongly condemns the Turkish invasion of the Kurdish areas in Syria and warns against the ethnic cleansing of the Kurds by Turkey and its proxies.
  Israel is prepared to extend humanitarian assistance to the gallant Kurdish people.

  — Benjamin Netanyahu (@netanyahu) October 10, 2019

• Çin, operasyonun 7. gününde Türkiye'ye Suriye'nin kuzeydoğusundaki askeri operasyonunu durdurması çağrısında bulundu. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang,  "Suriye'deki askeri faaliyetlerinizi durdurup doğru yola geri dönün" ifadesini kullandı. (PT)