Hrant Dink Ödülleri Canan Arın ve Maria Ressa’nın

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

13. Uluslararası Hrant Dink Ödülleri bugün (15 Eylül) çevrimiçi düzenlenen törenle sahiplerini buldu.

Ödülün bu yılki sahipleri Türkiye'de kadına yönelik şiddetle mücadelenin öncülerinden Avukat Canan Arın ve Filipinlerde zorlu siyasi koşullar ve yüksek kişisel riskler altında basın özgürlüğünü savunan araştırmacı gazeteci Maria Ressa oldu.

Defne Kayalar'ın Türkçe, Esra Dermancıoğlu'nun İngilizce sunuculuğunu üstlendikleri, Mahir Günşiray'ın sesiyle destek verdiği ödül töreni, bu sene de 23,5 Hrant Dink Hafıza Mekanı'ndan sunuldu.

Canan Arın: Ölmek bir şey değil

Canan Arın ödül konuşmasına, "Böyle değerli bir ödüle beni layık gördüğünüz için çok teşekkür ederim. Şaşırdım, sevindim, onur duydum diyerek başladı.

"Bu kadar canavarlığın içinde, bu kadar korkunç bir tabloda insanın içini açan, insanı yüreklendiren tek olay kadın direnişi ve dayanışması" diyen Arın, şöyle devam etti: 

"En güzel örneklerinden biri, zümrüd-ü anka kuşu gibi küllerinden doğan Rakel Dink. Olağanüstü acısını, eşi değerli yazar Hrant Dink'in öldürülmesinin hemen ardından bu Vakfı kurarak ırkçılığa karşı, barış için bir umuda çevirmiştir. Kendisine minnettarız."

Maria Ressa: Müthiş bir kokusu var

Maria Ressa ise konuşmasında sosyal medyadaki dezenformasyona dikkat çekerek, "Sizinki gibi benim hükümetim ve dünya çapında 80'den fazla ülkedeki yönetimler, bizi manipüle etmek, demokrasiyi esirgemek ve gazetecilere saldırmak için sosyal medyada ucuz ordular kullanıyorlar" dedi.

Konuşmasında Filipinler mücadelesine değinen Ressa, "Epey karlı mikro hedeflemesi ile, sosyal medya, bu iş modeli, insan davranışını değiştirmeyi amaçlayan bir sistem haline geldi. Biz kullanıcılar ise, üzerinde gerçek zamanlı olarak deney yapılan Pavlov'un köpekleriyiz..." dedi ve ekledi: 

• Tıpkı benim hükümetim gibi, iktidarlarını perçinlemek için yakıp yıkma taktiği kullanan ve insan doğasının en kötü yönlerine seslenen hükümetlerde çalışan kadınlara ve erkeklere: Demokrasideki aşınmayı durduracak ve hukukun üstünlüğünü koruyacak güce sahipsiniz. Suskunluğunuz, rıza gösterdiğiniz anlamına gelir. Hırslarınızın veya korkularınızın gelecek nesillerin değerlerini sakat bırakmasına izin vermeyin

Dink: Vakıf olarak dayanışma, iyilik, eşitlik ve adaletten yanayız

Rakel Dink törenin başlangıcında yaptığı konuşmada, Hrant Dink Vakfı'nın barış içinde daha iyi ve adil bir dünya için verdiği mücadeleye vurgu yaptı.

"Vakıf olarak, dayanışma, iyilik, eşitlik ve adaletten, çevremize, doğaya ve insana yaşam hakkından yanayız."

Callamard: Güç sahiplerine doğruları söylemek en büyük görevimiz

Amnesty International Genel Sekreteri Agnes Callamard törende yaptığı konuşmada insan hakları alanında yürütülen mücadelenin öneminin altını çizerek, "Pek çok kişinin mücadeleden alıkonulduğu bir dönemde hep birlikte sesimizi yükseltebilmeyi ve güçlerinin boyutu ne olursa olsun güç sahiplerine doğruları söylemek en büyük görevimiz" dedi.

Performanslar

Törende, Nazan Öncel, Ayta Sözeri, Arto Tunçboyacıyan, Ezhel, Pervin Chakar/Ertan Tekin, Vahagn Hayrapetyan, Gohar Hovhannisyan, Kamarama, Tmbata, Kharberd Özel Gereksinimli Çocuklar Evi, Etnik Müzik Grubu Tsakhruk, Yerevan Saxophone Quartet, Wood Winds Project performanslarıyla yer aldı.

Jüri üyeleri

Bu yılki jüri üyeleri şu isimlerden oluşuyor: Emin Alper, Rakel Dink, Tanıl Bora, Mozn Hassan, Şafak Pavey, Osman Kavala, Füsun Üstel, Robert Guediguian, Moly Melching, Viviana Krsticevic.

Işıklar

Türkiye'de ve dünyanın dört bir yanında, yaptıklarıyla insana, insanlığa "ışık" tutanların anıldığı, risk alan, yol açan insanların ve toplulukların selamlandığı videoyla 2021 yılının "Işıklar"ı gösterildi. 

• Kenya'da, UNESCO kültürel miras bölgesi Lamu'da kömürle çalışan elektrik santrali inşa etme planlarına karşı, bölgede yaşayan kadınlar, çiftçiler, çevre aktivistleri ve sivil toplum örgütleri eylem yaptı ve projeyi durdurmak için mahkemeye başvurdu. İnşaat, uzun yıllar süren mücadelenin ardından mahkeme kararıyla durduruldu; Lamu'nun kültürel mirası korundu.
• İskoçya'da, Glasgow şehrinde bir eve baskın yapıp, iki göçmeni sınır dışı etmek üzere polis aracına bindiren polis, mahalle sakinlerinin tepkisiyle karşılaştı. Aracın yola çıkmasını engellemek için kalabalık etrafını sardı ve bir kişi aracın altına yattı. Göçmenlere yönelik ayrımcı politikalara karşı kenetlenen mahalle sakinleri ve şehir halkının eyleminin ardından, iki göçmen hakkında başlatılan işlem durduruldu.
• İstanbul'da, Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri, akademisyenleri ve mezunları, rektörlüğe Cumhurbaşkanı tarafından kayyım atanması üzerine, üniversitenin ilkelerini, akademik ve idari özerkliğini savunarak, atanmış rektörün istifasını istediler. Gelen olumsuz yanıta; üniversite çatısı altında, hukuka aykırı bir şekilde, bir gecede iki fakülte kurulmasına; bunların üniversite yaşamına verdiği zarara dikkat çekmek ve dayatmaları protesto etmek amacıyla barışçıl eylemlere başladılar. Kayyım rektörün Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle görevden alınmasının ardından görevi vekâleten kayyım rektör yardımcısının devraldığı üniversitede, rektörlük seçiminin demokratik şekilde yapılması için, öğrenciler, akademisyenler ve mezunlar taleplerini dile getirmeye devam ediyor.
• Myanmar'da seçim sonuçlarından rahatsız olan ordu, seçime hile karıştırıldığı bahanesiyle yönetime el koydu. Birçok siyasetçi gözaltına alındı, olağanüstü hâl ilan edildi. Darbenin ardından, silahlı müdahalelere ve binlerce kişinin tutuklanmasına rağmen geniş katılımlı protesto gösterilerine devam eden halk, demokrasi taleplerinden vazgeçmedi.
• Antep'te, Kırkayak Kültür Sanat ve Doğa Derneği, yürüttüğü sanatsal faaliyetlerle, göçmenlere, mültecilere ve toplumun dezavantajlı kesimlerine yönelik önyargılar ve ayrımcılığa karşı mücadele ediyor. Derneğin düzenlediği film festivalleri ve sergiler, sahnelediği oyunlar, dayanışmayı, katılımcılığı ve çok sesliliği öne çıkarıyor.
• Amerika Birleşik Devletleri'nde, Donald Trump'ın Koronavirüs'le ilgili olarak Asyalılara yönelik ayrımcı açıklamalarda bulunmasının ardından Asyalılara yönelik nefret söylemi ve saldırılar arttı. Altısı Asyalı, sekiz kişinin silahlı saldırıya uğraması üzerine ülke çapında başlatılan 'Asyalı Nefretini Durdur' eylemleri bütün dünyada yankı buldu.
• Rize'de, İkizdere sahiline taş ocağı inşa edilmesi yönündeki planlara karşı, başta kadınlar olmak üzere yöre halkı ve çevre hakkı savunucuları eylem başlattı. İnşaatın ve taş ocağının, yaşam alanlarını ve doğal hayatı yok edeceğine dikkat çeken eylemciler, baskılara rağmen direnişlerini sürdürüyor.
• Hindistan'da, kast sisteminin dışında ve altında kabul edilen Dalit sınıfından bir grup kadın, çalışanların tamamını kadınların oluşturduğu bir haber ajansı kurdu. Ajans, haberleriyle, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet olaylarının yanı sıra, ülke yönetiminden kadının ev içindeki konumuna kadar, pek çok alanda yaşanan sorunları, adaletsizlikleri ve baskıları gündeme taşıyor.
• Belarus'ta 27 yıldır iktidarda olan Aleksandr Lukaşenko'nun 2020 seçimlerinin ardından yeniden yönetime gelmesi üzerine sokağa dökülen halk, kitlesel protesto gösterileriyle, eşit ve adil seçim talep etti; Kolombiya'da derinleşen yoksulluğa rağmen yürürlüğe konan adaletsiz vergi reformuna, sendikalar ve toplumun geniş kesimleri eylemler yaparak karşı çıktı; Rusya'da muhalif lider Navalni'nin tutuklanması üzerine, başkent Moskova dâhil birçok şehir büyük protesto gösterilere sahne oldu. Üç farklı ülkede, farklı şehirlerde yapılan tüm bu eylemlerde, kalabalıklar demokrasi, yolsuzlukla mücadele, adalet ve insan hakları için sesini yükseltti; güvenlik güçlerinin şiddetine ve yüzlerce kişinin gözaltına alınmasına rağmen taleplerinden vazgeçmedi.
• Polonya ve Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden imzalarını çekmesi, Macaristan'ın ise sözleşmeyi kabul etmeyeceğini açıklaması üzerine, bu ülkelerin sokakları, kadın ve LGBTİ artı gruplarının protestolarıyla yankılandı. Hükümetler sözleşmeden vazgeçse de, toplumsal cinsiyet eşitliğini savunan, şiddetin her türlüsüne ve erkek egemenliğine karşı çıkan kalabalıklar, mücadelelerini sürdürmekte kararlı olduklarını her fırsatta dile getiriyor ve ortaya koyuyor.
• 2021 yılında, Kuzey ve Güney Amerika'dan Rusya'ya, Güney Avrupa'dan Afrika'ya ve Avustralya'ya kadar birçok yerde, günlerce süren, büyük yangınlar çıktı. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarını da saran yangınlar sürerken, yok olan ormanlarda yaşayan tüm canlılara ve evlerini terk etmek zorunda kalan insanlara yardım etmek için binlerce kişi kenetlenerek, gönüllü destek sağladı. Küresel iklim krizinin çarpıcı sonuçlarına tanıklık ettiğimiz bu dönemde, bütün dünyada acil önlemler alınmasını talep ediyoruz.

Ödül hakkında

Uluslararası Hrant Dink ödülleri, 2009'dan bu yana her yıl Hrant Dink'in doğumgünü olan 15 Eylül günlerinde veriliyor.

Ödül her yıl ayrımcılıktan, ırkçılıktan, şiddetten arınmış, daha özgür ve adil bir dünya için çalışan, bu idealler uğruna bireysel risk alan, ezber bozan, barışın dilini kullanan, bunları yaparken, insanlara mücadeleye devam etme yolunda ilham ve umut veren kişi, kurum veya gruplara veriliyor.

Hrant Dink Vakfı, ödülle bu yönde çaba gösterenlere, seslerinin duyulduğunu, yaptıklarının görüldüğünü ve yalnız olmadıklarını hatırlatmayı, onlara manen destek olmayı, tüm insanları idealleri uğruna mücadeleye teşvik etmeyi amaçlıyor.

Hrant Dink Ödüllerinin önceki sahipleri

2020: İnsan hakları aktivisti, iş insanı Osman Kavala ile Ortadoğu ve Kuzey Afrika genelinde feminist hareketin öncülerinden Mozn Hassan

2019: Eril şiddete karşı çalışmalar yürüten Nebahat Akkoç ve Hindistan’da insan hakları ve çevre hakları için mücadele eden Agnes Kharshiing;

2018: İnsan hakları aktivisti Murat Çelikkan ve Yemenli Mwatana İnsan Hakları Örgütü

2017: Avukat Eren Keskin ve Çinli sanatçı Ai Weiwei;

2016: Malavi’de çocukların insan hakları üzerine çalışan kabile reisi Theresa Kachindamoto ve Diyarbakır Barosu;

2015: Suudi Arabistan’dan kadın hakları savunucu Samar Badawi ve KAOS GL;

2014: Adli tıp uzmanı ve insan hakları savunucusu Şebnem Korur Fincancı ve aktivist Angie Zelter;

2013: İnsan hakları savunucusu Nataša Kandic ve Cumartesi Anneleri / İnsanları;

2012: Yazar İsmail Beşikçi ve insan hakları örgütü Uluslararası ‘Memorial’ Topluluğu;

2011: Gazeteci-yazar Ahmet Altan ve gazeteci-insan hakları savunucusu Lydia Cacho;

2010: Türkiye Vicdani Ret Hareketi ve hukukçu Baltasar Garzón;

2009: Gazeteci-yazar Alper Görmüş ve gazeteci-yazar Amira Hass.

(KÖ)