“Mahpus Günlük 8,5 Lirayla Sağlıklı Beslenemez”

* Fotoğraf: Ağrı Cezaevi / AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Hak örgütleri, COVID-19 salgını döneminde daha da önem kazanan bağışıklık sistemi ve beslenmenin, mahpuslara verilen günlük 8,5 lirayla sağlanamayacağına dair açıklama yaptı.

11 örgütün imzası bulunan yazılı açıklamada, bu iaşe bedelinin artırılması istendi ve Adalet Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı sorumluluklarını yerine getirmeye davet edildi.

Açıklamada imzası bulunan kurumlar şöyle: Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği, Çağdaş Hukukçular Derneği, Hak İnisiyatifi Derneği, İnsan Hakları Derneği İstanbul Şube, İstanbul Diş Hekimleri Odası, İstanbul Ses Şubeleri, İstanbul Tabip Odası, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, Toplum Hukuk Araştırmaları Vakfı, Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı.

“Enflasyonla mahpusların alım gücü düşüyor”

Açıklamada, salgın koşullarının durumu daha da acil hale getirdiği ifade edildi:

“COVID-19 tehdidi altındaki en önemli toplu yaşam alanlarından biri de hapishaneler. Hapishanelerin bu riski oluşturmasının ana nedenleri hava sirkülasyonuna ve gün ışığına erişime olanak vermeyen mimari koşulları, her mahpus için günlük 8,5 TL olarak belirlenmiş olan ve sağlıklı beslenmeye olanak vermeyen iaşe bedeli, hapishanedeki aşırı doluluk nedeniyle artan bulaşma riski, dezenfeksiyon için mahpusların yeterli temizlik malzemesine ulaşamıyor oluşu ve mahpusların sağlık birimlerine ulaşmasındaki zorluklardır...

“Günlük 8,5 TL olarak belirlenmiş olan iaşe bedeli mahpusların nitelikli ve dengeli beslenmelerini sağlayamıyor. Bunun yanı sıra gıda enflasyonunun yıllık olarak artmasına bağlı olarak mahpusların alım gücü düşüyor.

“Gıda enflasyonun artışı ile birlikte belirlenen iaşe bedelinin de arttırılması, mahpusların günlük almaları gereken kalori seviyesinde besin ürünü almalarını sağlayacaktır.”

“Vegan ve vejetaryenler sıkıntı yaşıyor”

Cezaevlerinde günlük iaşe miktarlarının hesaplanmasıyla ilgili usul ve esaslar Hükümlü ve Tutuklular ile Ceza İnfaz Kurumları Personelinin İaşe Yönetmeliği’ne göre yapılıyor.

Yönetmeliğin 5. Maddesi şöyle: “Günlük iaşe miktarı, Sağlık Bakanlığı ile birlikte belirlenen günlük kalori ihtiyacı ve bütçe imkanları da değerlendirilerek saptanan tutardır.”

6. maddede ise; “Yönetmeliğe göre iaşe edilenlerin günlük gıdası, yönetmeliğin 5 inci maddesindeki iaşe miktarı, çeşit ve gramajı üzerinden üç öğün olarak verilir. Öğünlerin gramaj ve kalori miktarları 5. maddeye göre belirlenmiş esaslara bağlı kalınarak kurum müdürlüklerince tespit edilir” deniyor.

Açıklamada, “Sağlık Bakanlığının tüm mahpusların yanı sıra hasta, özel beslenme rejimi tercih eden mahpuslar için de sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenmeleri için uygun diyet programları hazırlaması ve önermesi gerekirken bu hususun nasıl yerine getirileceğine dair bir düzenleme olmaması fiiliyatta beslenme konusunu Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüklerinin keyfiyetine bırakıyor” dendi.

“Bu durum hapishaneler arasında farklı uygulamalara yol açtığı gibi genel olarak da mahpusların sağlıklı, yeterli ve nitelikli beslenmesini engellemektedir.

“Vegan ve vejetaryen beslenme konusunda mahpuslar ne yazık ki hapishanelerin neredeyse tamamında sıkıntı çekmektedirler. Kronik hastalığı olan mahpuslar da hastalıklarına uygun diyetler almak konusunda sıkıntılarla karşılaşmaktadır. Mevcut hali ile hapishanelerde mahpusların taze sebze ve meyveye ulaşmaları oldukça güç olmakta, hapishane kantinlerinden gıda temin etmekte zorluklarla karşılaşılmaktadır.”

Sağlık Bakanlığından, kendisine yönetmelikçe verilen yetkiye dayanarak sorunu çözmesi talep edildi. (AS)