Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) 2021 Yılı Faaliyet Raporu yayınlandı.
Buna göre Üst Kurul, medya kuruluşları hakkında bir yıl içinde 1661 ayrı ceza kararı aldı. Cezaların toplam tutarı 55 milyon 822 bin 366 lira 70 kuruş oldu.
RTÜK, bu cezalardan toplam 17 milyon 10 bin 985 lira gelir elde etti.
TIKLAYIN - Kriz zamanında haberler ve otoriteler
1 yılda 236 dava
Rapora göre; Üst Kurul aleyhine, 2021 yılında toplam 236 dava açıldı. Bu davaların 91 tanesi kurul lehine 11 tanesi ise kurulun aleyhine sonuçlandı. 134 adet dava ise henüz karara bağlanmadı.
Davalardan 140’ı verilen idari para cezaları karşısında açıldı. Verilen geçici yayın durdurma cezalarından 35’i mahkemeye taşındı. RTÜK aleyhine açılan davalardan 16 tanesi yayın lisansı iptali kararı, 9 tanesi idari para cezası ve program durdurma yaptırımı, 16'sı yayın lisans iptali, 29 tanesi izinsiz yayınlar ve diğer davalar, 6 tanesi ise personel ile ilgili oldu.
4 yılda 1566 dava
Rapora göre; 2017-2021 yılları arasında kurum aleyhine 1566 dava açıldı. Bunlardan 853’ü RTÜK lehine, 190’ı RTÜK aleyhine sonuçlandı. 233 dava dosyası üzerindeki incelemenin devam ettiği belirtildi.
RTÜK, 129 suç duyurusunda bulundu
Raporda, Kurul’un; çeşitli medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar ile gerçek kişiler ve sosyal medya hesapları hakkında 129 ayrı suç duyurusunda bulunduğu belirtildi.
44 bin 176 şikayet
RTÜK İletişim Merkezine 2021 yılı içerisinde; toplam 44 bin 176 adet “Vatandaş Bildirimi” geldi. Bu bildirimlerin geldikleri kanallara göre dağılımı aşağıdaki tabloda yer almıştır.
Bildirimde bulunanların yüzde 64,3’ü erkeklerden, yüzde 35,7’si kadınlardan oluşurken; bunlardan 33,4’ü üniversite, yüzde 25,1’i lise ve yüzde 14,1’i ilkokul mezunuydu.
Şikayetlerin program türlerine göre bakıldığında yüzde 29,5 oranıyla en fazla şikayete konu olan program türü “Dizi Filmler” oldu. Bunu sırasıyla yüzde 16,1 oranıyla “Reality Show” ve yüzde 7,9 oranıyla “Yorum Programları” takip etti.
Bildirimlerde en çok tasnif edilmiş olan ilk üç inceleme kriteri ise sırayla “Genel Ahlak, Manevi Değerler ve Ailenin Korunması İlkesine Aykırılık”, “Kuruluş/kişileri eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeren, insan onuru ve özel hayatın gizliliğine aykırı yayın” ve “Çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verici yayın” oldu.
İzinsiz yapılan Radyo/Televizyon yayınları
Üst Kuruldan izin almadan yeni verici kuran, yayın alanı genişleten, lisans tipine uygun olmayan yayın yapan radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınları tespit edilip tutanak altına alınarak, bu kuruluşlara söz konusu yayınlarını durdurmaları gerektiği uyarısı yapıldı. Yine de yayınlarına devam eden kuruluşlara yönelik olarak ise 6112 sayılı Kanun’un 33. maddesi uyarınca yasal işlem başlatıldı.
Bu kapsamda; 2021 yılı içinde izinsiz yayınlara ilişkin 82 adet tutanak tutuldu ve toplamda 11 adet mühürleme işlemi yapıldı.
Yayın lisansları
“Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında (İBYH) Yönetmelik” kapsamında 2021 yılı içerisinde; 5 kuruluşa İnternet-TV, 3 kuruluşa ise İnternet-İBYH lisansı olmak üzere toplamda 8 lisans ile 5 kuruluşa da internet ortamından yayın iletim yetkisi verildi.
Ayrıca yönetmelik kapsamında, uydu/kablo ortamlarından yayın lisansı ve/veya karasal ortamdan geçici yayın hakkı bulunan kuruluşlara mevcut haklarına bağlı olmak üzere internet yayın izni verildi. Bu kapsamda 266 İnternetTV, 636 İnternet-RD, 2 İnternet-İBYH olmak üzere toplamda 904 yayın izni verilerek mevcut medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara internet ortamından lisans bedeli ödemeden yayın yapma imkânı sağlandı.
Kamu spotu başvuruları
1 Ocak 2021 ve 31 Aralık 2021 tarihleri arasında Üst Kurula 105 adet kamu spotu başvurusu yapıldı. Bunlardan 93’ü Üst Kurul tarafından uygun bulunarak kamu spotu olarak medya hizmet sağlayıcılara tavsiye edildi. 7 başvuru uygun bulunmadı, 2 başvuru ilgili kurumun isteği üzerine işleme alınmadı, 3 başvuru ise mükerrer olduğu için herhangi bir işlem yapılmadı.
Çocuk dergisi hazırlanıyor
Raporda yer verilen bilgiye göre, RTÜK çocuklara yönelik yeni bir dergi çıkarmayı planlıyor. Dergi ile ilgili şu değerlendirmeler ye alıyor:
“Üst Kurulun hedef kitlesinin başında gelen çocuklara yönelik proje kapsamında, RTÜK’ün görevini ve toplum için önemini anlatan, medya okuryazarlığı ile ilgili eğitici içerik ve oyunların yer aldığı süreli bir dergi çıkarılması planlanmaktadır. RTÜK Çocuk Dergisi’nin ilk sayısı için, belirlenen konular kapsamında hazırlıklar tamamlanmıştır.
“Dergide, gerek yayıncılık dünyasına ilişkin kavramlar gerekse çocukların radyo ve televizyon yayınlarından etkilenme durumlarını ortaya koyan çalışma ve araştırmalara yer verilmiştir. Çocukların ilgisini çekecek biçimde RTÜK ve faaliyetlerini tanımaya dönük bilmece-bulmaca, tekerleme, boyama sayfalarının yanı sıra kitap okumayı teşvik etmek amacıyla kitap tanıtım bölümü de hazırlanmıştır. Çocuk Dergisi ile ilgili çalışmalar görsel tasarım aşamasındadır.”
(TP)