Yerel Seçimlerde Antep

Büyükşehir ve dokuz ilçe belediyesinden oluşan Antep’in 1 Büyükşehir ve 7 ilçe belediyesi 2009 yerel yönetim seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) tarafından kazanılmıştı. Aynı seçimlerde, İslahiye ilçesi belediye başkanlığı Demokrat Parti (DP), Yavuzeli ilçe belediye başkanlığı da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından kazanıldı. 

2007 genel milletvekili seçimlerinin birinci partisi  -belediye sınırları içinde- Antep’in tüm ilçeleri açısından AKP olmuştu. Yani aday etkisiyle DP ve CHP tarafından kazanılan iki belediye başkanlığına rağmen tüm ilçelerin birinci partisiydi AKP. DP ve CHP’nin Antep’teki başarısı, İslahiye ve Yavuzeli ilçelerinde birinci parti olmadıkları halde rekabet ortamında belediye başkanlığını seçimlerini (+) aday etkisiyle kazanmaları olmuştu.

Antep’de on belediye başkanlığı seçiminden sekizinde aday etkisi söz konusu olmadığı gibi bu seçimlerin yedisinde (-) aday etkisi nedeniyle belediye başkan adaylarının seçildikleri partilere (AKP) oy kaybettirdikleri ve bu oy kaybına karşın parti oyları etkisiyle  belediye başkanlığı seçiminin kazanılmasıdır.

2009 – 2011’den hareketle 2014 seçimleri değerlendirmesi

2007 milletvekili seçimlerinde belediye sınırları içerisinde tüm ilçeler açısından AKP nasıl birinci partiyse, 2009 il genel meclisi seçimlerinde de hem ilçelerin tümünde hem de belediye değil tüm ilçe sınırları içerisinde yine AKP birinci parti oluyor.

AKP’nin Antep’teki tartışmasız ve ağırlıklı birinci parti oluşu 2011 genel milletvekili seçimlerinde de aynen sürüyor. Antep’de AKP’ye rakip olabilecek ikinci parti 8 ilçe ve Büyükşehir’de CHP, Nurdağı ilçesinde ise MHP oluyor. Fakat CHP ve MHP, ancak AKP’nin 30 – 35 puan gerisinde kalmış konumdaki ikinci parti olabilmeleri nedeniyle, Antep’de partiler arasında gerçek bir rekabetten söz edebilmek mümkün görünmüyor.

Kır/kent ve mahalle statüleri ayrımında yöneliş farklılaşmaları

2011 genel milletvekili seçim sonuçlarına göre Antep seçmeninin yüzde 14,1’i kırsal kesimde yerleşikken, kentlerde yaşayan seçmenlerin ağırlığı yüzde 85,9’a uzanıyor.

Antep’de AKP kayıtlı seçmenlerin yüzde 50,7’sinin oyunu alırken, ikinci sırada oy vermeyen ve seçimde oyları geçersiz sayılan (seçmeyenler) kitlesi yer alıyor ve bu kesimin oransal büyüklüğü yüzde 17,7.

CHP Antep’de kayıtlı seçmenlerin yüzde 15,9’unun, MHP’de yüzde 7,7’sinin oyunu alıyor. Bağımsızlara oy verenlerle, diğer küçük partilere oy verenlerin oranı da yüzde 7,9. Demek ki Antep’de 2011 seçimlerinde seçmenlerin yarısı AKP’ye oy vermiş. Kalan seçmenler de kendi aralarında üçe bölünmüş; üçte biri seçmeyen olurken, üçte biri CHP’ye, son üçte birin yarısı MHP’ye, kalanları da bağımsızlarla diğer küçük partilere oy vermişler.

Üst statülü mahallelerde Antep seçmeninin yüzde 14,8’i yaşıyor ve bu kesimde AKP’nin ağırlığı 6,5 puan. Aynı kesimde CHP 3,5, seçmeyenler 2,5 ve MHP 1,5 puanlık ağırlığa sahip olduğuna göre, AKP’ye oy verenler dışındaki tüm seçmenlerin bir araya toplanması durumunda ancak, Antep’te AKP’nin geçilebileceği görülüyor ki, bu da AKP’nin Antep’tek gücünün açık bir ifadesi anlamına geliyor.

Sonuç yerine

Her iki kayıtlı seçmenden birinin 2011 seçimlerinde AKP’ye oy verdiği ve bu eğilimin 2007 seçimlerinden bu yana tırmanarak geldiği Antep’de 2014 yerel yönetim seçim sonuçları, önceki seçimlerde AKP’ye oy veren seçmenlerin belediye başkanlığı ve belediye meclisi seçimlerinde oy kullanma biçim ve düzeylerine bağlı olarak belirlenebilir. Bulunulan noktada bu alternatif, tek seçenek olarak görünüyor.

AKP’ye oy vermiş seçmen dışındaki kitlenin gücü, kendi aralarında bütünleşmedikçe ortaya yeni bir yapının çıkarılabilme olasılığı, Antep’de neredeyse sıfıra eşit. Bu durumda da seçim sonucunu belirleyecek bir ana grup ve bazı tali gruplar ortaya çıkmış oluyor. Tali gruplar mevcut yapıyı değiştirme şansına sahip olmadığına göre, ana grup ya mevcut yapıyı sürdürecektir ya da mevcut yapının değiştirilmesi doğrultusunda talebi varsa, o talep doğrultusunda hareket ederek yapının değiştirilme sürecinin başlatıcısı olacaktır.