Karnaval: Disiplinle Özgürlüğün Balayı
8 Şubat günü kadınların saat 11'i 11 geçe açtıkları perde, pazar günü çocuklar için düzenlenen şenliklerle sürer ve 11 Şubat pazartesi günü herkesin katıldığı, çılgınlığın bütün sınırları aştığı karnaval kervanıyla son bulur.
Karnaval şenlikleri, şehirden şehire gösterdiği farklılıklar nedeniyle, aynı zamanda şehirler arasında, bir nevi çılgınlık yarışması özelliğine sahiptir.
Çılgınlıkta bir adım önde
Her bölge çılgınlıkta bir adım öne geçmek, ekranlarda kendisinden daha fazla söz ettirmek için, fantezilerini zorlayarak, değişik figürler yaratmaya çalışır. Ancak hepsinin ortak özelliği, toplumsal kuralların beş günlüğüne, askıya alınmasıdır.
Beş gün süren karnavaldan sonra herkes normale dönmek zorundadır. Yaşam, kaldığı yerden devam edecek, stres kaldığı delikten çıkarak beyinleri kemirmeye devam edecektir.
Prusya disiplininden kuralsızlığa
Almanların kendilerini Prusya disiplini altında kavrulan ulus olarak tanımladıkları herkesçe bilinir. Bu Almanlara özgü sıkı disiplin, karnaval süresince yerini, kuralsızlığa terk ederken, toplumun bütün katmanlarında, bireylerde özgürleşme duygusunu güçlendiren özelliğiyle, karnaval, hastasını tek seansta iyileştirebilen uzman bir psikolog gibidir.
İnsanlar, kendilerini eğlencenin kucağına atarak, günlük yaşamın bütün sorunlarından uzaklaşmaya çalışırken, kuralsızlığın keyfini çıkarırlar. Herkes kendi içindeki ukdeye uygun olarak seçtiği kıyafetlerle sokakları doldurur. Sokaklar sanki filmlerde görünen değişik figürlerin istilasına uğrar.
Kadın kıyafeti giyinmiş erkekler, kovboy kıyafeti giyinmiş kadınlar, yüzüne yaptığı maske ile cadı olduğunu sanan gençler, ya da takma bıyıklarıyla erkek rolüne bürünmüş genç kızlar sokakları bir film setine döndürürler. Herkes günlük yaşamındaki kimliğinden sıyrılarak, rüyalarını dolduran kişiliklerin rolüne bürünür.
"Genişleyen" hoşgörü
Normal yaşamlarında, otobüste sesli konuştuğu için yabancılara kızanlar, farklı olana hoşgörüyü göstermeyenler, farklı olanı sürekli bir tehdit unsuru olarak algılayanlar, bu günlerde bütün bir şehri gürültüye boğmakta bir sakınca görmezler. Bütün sokaklar, melodisi birbirine karışan karnaval şarkılarının uğultusuyla dolar.
Görünmez bir el, insanların beynindeki programa etki ederek, hoşgörü sınırlarını genişletmiş gibidir. İçmek serbest, gecenin kaçı olduğuna bakmadan sokaklarda nara atmak serbest, sokaklarda kendilerini şaşkınlıkla izleyen yabancılara yapay gülücükler atmak serbest, yasakların kelepçesinin çözüldüğü bu eğlence günlerinde, herkes bohçasında ne varsa ortaya dökmekte serbest.
Bu günlerde, politika bile eğlencenin bir parçası olmakta. Özellikle, son gün yapılan karnaval kervanında, politikacıların, değişik görünümlü maketleri, kervana katılan araçların en önemli aksesuarları olur.
Örneğin, yalan söyleyen, verdiği sözü yerine getirmeyen politikacıların, ünlü Pinokyo masalında olduğu gibi uzun burunlu maketleri taşınır. Ayrıca arabalardan, kervanın geçtiği güzergahın iki tarafına toplanan seyirciler üzerine, sanki yaşamın acısını almak için, çikolata ve şekerler atılır. Atılan şekerlerin sadece Köln karnavalında yaklaşık 250 Ton olması, Almanya'daki yaşamın ne kadar tatlandırılmaya gerek duyduğunun bir göstergesi değil midir?
Kurallara ve gelenekler karşı
Karnaval deyip geçmemek gerekir. Karnaval, sıradan bir kutlama olmaktan çok, kurallara ve geleneklere karşı biriken bireysel tepkilerin, denetimli bir biçimde boşaltılmasını sağlayan bir ventil (supap) gibidir.
Birey, kuralların sıkıcılığı nedeniyle içinde biriken tepkileri, karnaval günlerinde, onları istediği gibi çiğneyeceğini düşünerek normalleştirir. Bundan dolayı karnaval, bireylerin içindeki, disiplinle özgürlüğün balayı gibidir.
Herkes bu beş günlük çılgınlığın ardından, günlük yaşamın bütün sorunlarıyla tekrar sahneye çıkacağını bilir. İşsizliğin, işten çıkarmaların, yaşam pahalılığının, gün geçtikçe bozulan sağlık sisteminin, işten çıkarılma korkusunun, iş yerlerinde uygulanan disiplinin, günlük yaşamı belirleyen katı kuralların çıktıkları tatilden geri döneceğini bilir. Bundan dolayı da çılgınlaşma günlerinde doruğa çıkmaya çalışılır... (HO/NM)