Halklar Türküleriyle Radyoda Buluşuyor

"Her halkın türküleri vardır ve bu türküler kültürel mirası oluşturur. Biz, bu mirasları buluşturursak halklar birbirini daha iyi anlar diye düşünüyoruz."

Yüksel Kılınç ile kurucusu olduğu Yön Radyoda konuşuyoruz.  Yoğun bir gün; telefonlar durmaksızın çalıyor, konuklar, programcılar gelip gidiyor, stüdyodaysa canlı yayın devam ediyor.

Yön'ün kuruluş macerası türküyle başlıyor; türkü radyosu olarak tasarlanmış. Şimdi on altıncı yılında türküler halen hükmünü sürdürüyor;  hem Türkçe  hem de pek çok başka dilde.

Bugün Yön'ün program çatısı iç ve dış haberler, haber-yorum, kültür- sanat, tartışma, çocuk ve sohbet ve türkü ağırlıklı müzik saatlerinden oluşuyor.

Neden türkü?

Peki neden türkü? Çünkü türkü bir halkın gayri resmi tarihinin lirik anlatısı. Türkülerde savaşı, barışı, ezilmişliği, isyanı, acıları, coşkuları dili bilmesen de hissedersin. Evrenselliği de burada. Kadınların çığlıkları, insanın ezilmişliğini türkülerdedir. Türkü hem geçmişi bugüne taşıyor hem de halkların birbirini anlamasını kolaylaştırıyor.

Kılınç, Amerikan folkunu hatırlatıyor, Rock müziğin de bir çeşit türkü olduğunu vurguluyor.

"Türkü hayatın kendisi, bir halkın ortak değerleridir. Bu yüzden 'Pena' adlı haftalık bir rock programı da hazırlıyoruz."

İlk ortaklık Japonya'dan

Yön Radyo ilk uluslararası ortaklığı Japonya'dan bir radyoyla yapmış. Şimdi dünyanın her yerinden bir çok radyoyla işbirliği içinde.

Anadolu müziklerini dünyaya tanıtırken, dünya müziklerini de Türkiye'de tanıtmak istiyorlar.

Yön'ün tarihinde konuk müzisyenlerin katılımıyla Küba, Venezüella, Çin, Ermenistan türküleriyle ilgili müzik programlar yer alıyor. Programlarda müzik arası açıklamalarla türküler ve kültürler daha anlaşılır kılınıyor.

Kılınç bu programlara dinleyici ilgisinden memnun.

"Ermenice eserler yayınladığımız ve bu müziği derinlemesine tanıttığımız özel programdan sonra yalnızca Ermeni dinleyicilerimiz değil, bu şarkıları tanıma ve dinleme fırsatı bulan diğer dinleyicilerimiz de memnuniyetlerini dile getirdiler."

Çin ve Rusya'nın dış yayınlarını yapan radyolarla da birlikte çalışan Yön Radyo, her gün "Çin'den Merhaba", "Rusya'nın Sesi", "Sincan-Uygur'dan Merhaba" gibi programlara yer veriyor. Program içeriklerinde hem müzik hem de haberler var. Dahası Rusça ve Çince dersleri de programları arasında yer alıyor.

Sınırın iki tarafından yayın

Yön Radyo ekibinin en güncel projesi Ermenistan'daki "Radyo Van" ile kurdukları yayın ortaklığı. Bu proje kapsamında yayınların, müziklerin ve haberlerin paylaşılmasının yanında, özel radyoculuk birikimlerinin de paylaşılması söz konusu.

Kılınç, "onlar bize Ermenistan'da radyo yayıncılığı hangi boyutta, hangi programlar ilgi çekiyor, hangi teknolojiler kullanılıyor,  Ermenice haber nasıl hazırlanır gibi bilgiler verirken, biz de onlara Türkiye deneyimlerimizi anlatıyoruz" diyor.

Projenin bir diğer ayağı ise Türkiyeli radyocuların Ermenistan'a, Ermenistanlı radyocuların Türkiye'ye gelerek radyo programları hazırlamaları.

"Bu projenin her iki ülkenin radyocularına da farklı kültürleri görüp tanıma ve bunun radyo yayıncılığına etkilerini gözlemleme fırsatı sunacağını" belirtiyor Kılınç.

"Ülkeler birbirini tanımaya çalışıyor. Herkes sesini birbirine ulaştırmaya çalışıyor. Biz de bu noktada elimizden geldiğince yaygınlaştırıcı bir rol üstlenmeye çalışıyoruz."

Dünya türküleri kütüphanesi

Yön Radyo özel radyoculuk deneyimlerini paylaşma çalışmalarının dışında bir türkü kütüphanesi gibi de işliyor. Uluslararası radyoculuk ağını genişletmeye, daha fazla ortaklık kurmaya çalışıyorlar, arşivlerindeki tüm müzikleri onlarla iletişime geçen radyocularla paylaşıyorlar.

Anadolu müzikleri arşivleri Karadeniz türkülerinden alevi semahlarına, Ermeniceden Kürtçeye birçok şarkı barındırıyor.

Politik alanda bu kültürler arasında birçok gerginliğin yaşandığı Türkiye'de, Yön hikayeleri biraraya getirmeye çalışıyor.

Ancak Kılınç "bu durumun politik bir angajman içermediğini, amaçlarının türküler aracılığıyla farklı kültürleri insanlara tanıtmak olduğunu" söylüyor.

Kültürel bir barış atmosferi

Kılınç hala ulaşamadıkları ülkeler, yapmak istedikleri ortak çalışmalar olduğunu belirtiyor.

"Afrika ülkeleriyle ortaklıklar kurmayı, Irak'ta yayınlar gerçekleştirip Iraklıların sesini de radyomuza taşıyacağız.

"Barış için sadece politikacıların çabaları yetmiyor. Bize de radyo olarak dinleyicilerimize diğer halkları tanıtmak, kalıcı bir kültürel barış atmosferi sağlamak düşüyor." (ÇT)