Adalet Bakanlığı'ndan Sorulara Yanıt

Adalet Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği “İki Soru ve Sansüre Kapak” yazımızda “…yargı ve medya ilişkileri konusundaki çalışmalar hakkında sorular” yönelttiğimiz tespitiyle 24.03.2009 tarihli, 10 sayılı yazısı ile sorularımızı yanıtlamıştır. Müşavir yanıtını aynen yayınlıyorum: 

“Bizim Gazete’nin 23.03.2009 tarihli baskısında yayımlanan “İki Soru ve Sansüre Kapak” başlıklı köşenizde, Bakanlığımız tarafından hazırlanan “Yargı Reformu Stratejisi” Taslağı ile ilgili bazı değerlendirmeler yaptığınız ve yargı medya ilişkileri konusunda çalışmalar hakkında sorular yönelttiğiniz görülmektedir.

Bakanlığımızca internet sitemize konulan “Yargı Reformu Stratejisi” başlıklı metin, sizin de belirttiğiniz gibi bir taslaktır ve üzerinde yapılan çalışmalar devam etmektedir. Söz konusu metin 21.05.2005 tarihli (2008 olacak) Yargıtay Başkanlar Kurulu bildirisinden yaklaşık iki hafta önce 08.05.2008 tarihinde bir duyuru eşliğinde internet sitesine konulmuş ve bütün ilgili kuruluşlara gönderilerek görüş alınacağı vurgulanmıştır. Taslakla ilgili yüksek yargı organları, hukuk fakülteleri ve barolardan görüşler gelmiş ve bu görüşlere de internet sitesinde yer verilmiştir.

Bakanlığımız temel politika belgelerinde yargıya güven konusuna özel olarak yer verilmektedir. Avrupa Birliği Komisyonuna verilen 2008 tarihli Yargı Reformu Stratejisi Taslağında, bu belgenin hazırlanmasındaki on amaçtan biri de “yargıya güvenin arttırılması” olarak belirtilmiştir. Ayrıca, Yargı Reformu Stratejisi’nden ayrı olarak Bakanlığımızın 2010-2014 yıllarını kapsayan Stratejik Plan Taslağı’nda da Bakanlığımızın vizyonu “Güven veren bir adalet sistemi” olarak belirlenmiştir. Belirlenen vizyona ulaşılması için, öncelikle yargıya güven sorununun bilimsel yöntemlerle ele alınması ve atılacak adımların buna göre belirlenmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının sorumluluğunda ve Selçuk Üniversitesi Rektörlüğünün yürütücülüğünde “Türkiye’de Yargının Güverlilik ve Saygınlığını Etkileyen Faktörlerin Araştırılması ve Yargı Etik Kodu” konulu bir proje önerisi hazırlanmıştır. Proje öneri formu 28.08.2008 tarihinde TÜBİTAK’a sunulmuştur. Proje önerisi TÜBİTAK tarafından panel sistemi ile çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin katılımıyla 13.02.2009 tarihinde değerlendirilmiş, ancak sonuç olarak öneri kabul edilmemiştir. Konunun önemli ve kapsamlı olması nedeniyle, ileride başka bir proje çerçevesinde çalışmaların yürütülmesi düşünülmektedir. Bunun dışında Yargı ve Medya ilişkileri konusunda TÜBİTAK’a sunulmuş herhangi bir proje önerisi bulunmamaktadır.

Yargı ve medya ilişkileri konusunda Bakanlığımızca İsveç Ulusal Mahkemeler İdaresi ile yürütülen ikili işbirliği kapsamında, yargı ve medya ilişkilerinde yaşanan sorunların tespiti ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amacıyla, Mantıksal Çerçeve Analizi (Logial Frame Analysis) toplantıları yapılmaktadır. Durum analizine yönelik olarak bu toplantılardan ilki yargı mensuplarının katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 25-26 Mart 2009 tarihinde ise bu toplantıların ikincisi medya mensuplarının katılımıyla gerçekleştirilecektir. Bu toplantıya özellikle yargıyla ilgili haberleri takip eden yargı muhabirleri  davet edilmiştir. Ayrıca Bakanlımızca Avrupa Konseyi ile birlikte yürütülen “Türkiye Mahkeme Yönetimi Sistemine Destek Projesi” kapsamında 9-12 Mart 2009 tarihleri arasında “Basın Sözcüleri ve Mahkemelerin İletişim İhtiyaçları” konulu bir çalışma yapılmıştır.

Bakanlığımızca gerçekleştirilen bu çalışmalar ilgili bütün kişi ve kuruluşların bilgisi dahilinde yapılmakta yukarıda da belirtildiği gibi henüz kabul edilmemiş ve hazırlık aşamasında bulunan projeler bile kamuoyuna duyurulmaktadır. Yargı ve medya ilişkileri konusunda bu çalışmalar medya mensuplarıyla ve diğer ilgili kişi ve kuruluşlarla işbirliği içinde sürdürülecektir.

Bilgilerinize sunulur. Saygılarımla. Murat Aydın, Basın Müşaviri”

Basın Müşavirine çok teşekkür ederim. Bu yanıt çok aydınlatıcı oldu benim için…

Ama yazdıklarımızın kaynağı Bakanlığın 2008 Yargı Reformu Stratejisi’dir.. Yanıta yanıt vermek gerekirse…Yazımızda geçen Strateji Taslağının (2). bölüm başlığı: “Yargının Tarafsızlığının Geliştirilmesi” olup (2.2) nolu alt başlığı; “Yargı tarafsızlığı konusunda yargı profesyonellerinin ve medya mensuplarının bilinçlendirilmesi”dir. Nasıl yapılacak? Taslak’ta “Ayrıca, halen Bakanlığımızca Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)’nun desteği ile Türkiye’de yargı-medya ilişkileri üzerine bir Ar-Ge projesinin hazırlık çalışmaları yürütülmektedir. Bu projenin çıktılarına göre gerekli yasal veya idari düzenlemeler ile eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır.” yazılı (sayfa 17). Taslağın Bölüm (6) ve (6.3.) nolu alt başlığı ise; “Yargının, medya ve halkla ilişkilerinin geliştirilmesi” Şöyle yazılı: “Yargı-medya ilişkileri konusunda TÜBİTAK tarafından “Medya ve Yargı İlişkileri” başlıklı bir projenin hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Bakanlık olarak bu projeye destek verilmektedir.” (Sayfa 31)

Adalet Bakanlığı Basın Müşaviri “Bunun dışında Yargı ve medya ilişkileri konusunda TÜBİTAK’a sunulmuş herhangi bir proje önerisi bulunmamaktadır.” diyor…

Hangisi doğru? Strateji Taslağı mı? Basın Müşavirinin yanıtı mı? 

Taslağın (6) bölümünün başlığı “Yargıya Güvenin Arttırılması”. (6.1.) nolu alt başlık ise; “Toplum nezdinde yargıya güveni etkileyen unsurları belirlemek amacıyla Ar-Ge çalışmaları yapılması”…Nasıl yapılacak? Taslak diyor ki; “Üniversiteler ve kamuoyu araştırma şirketleri ile işbirliği yapılarak yargıya güven konusunda araştırma ve incelemeler yapılması ve bu araştırma ve incelemelerin sonuçlarına göre projeler geliştirilmesi planlanmaktadır. Bu konuda TÜBİTAK ile “Yargının Toplum Nezdinde Güvenilirlik ve Saygınlığını Sağlayan ve Etkileyen Unsurların Araştırılması” başlıklı ortak bir proje yürütülmesi için hazırlık çalışmaları yapılmaktadır.”  (Sayfa 30) 

Basın Müşavirinin açıklamasına göre; Adalet Bakanlığı Yargı Reformu Stratejisinden “ayrı” olarak 2010-2104 yıllarını kapsayan dönem için kendi vizyonuna göre TÜBİTAK ile “başka” çalışmalar yapmış…Bu proje 13.02.2009 tarihinde değerlendirilmiş ve o tarihte sona ermiş…Başka bir çalışma yürütülmesi düşünülmüyor (muş)..

O halde herkesin katkısına, görüşüne ve eleştirisine açılan Yargı Reformu Stratejinin 30. sayfasındaki bölüm ne olacak? Herkes buna göre görüş bildiriyor…

Acaba hangisi doğru? Adalet Bakanlığı Basın Müşaviri yazısındaki bilgiler kuşkusuz “açıklama” olarak çok doğru...Ama o zaman Yargı Reformu Strateji Taslağında yazılı olanlar ne olacak?.. Hangisi doğrudur, doğrusu ben anlayamadım! (Fİ/EÜ)