Yeni Bir Pazartesi: Etsiz Pazartesi!
Etsiz Pazartesi, 2003'te Sid Lerner tarafından Amerika’da kurulmuş, aralarında Paul McCartney’in bulunduğu ünlülerden destek alarak zamanla dünya çapında taraftar bulmuş bir organizasyon. Bugün 23 ülkede örgütlü. Temel olarak pazartesi günleri et yememeyi teşvik ederek ete olan bağımlığı ve çevre, sağlık ve hayvanlar üzerindeki farkındalığı arttırmayı hedefliyor. Bunu da çeşitli etkinlikler, hayvan ve çevre dostu yemek tarifleri ve makaleler paylaşarak gerçekleştirmeye çalışıyor. Etsiz Pazartesi aktivistleri, “Neden pazartesi” sorusunu şöyle yanıtlıyor: “Çünkü bugün edinilen davranışların haftanın geri kalanına uygulama eğilimi yüksek”.
Hareketin İngilizce ismi olan "meatless monday" ilk olarak İkinci Dünya Savaşı sırasında Amerika’da, gıdaları hesaplı kullanabilmek için gidilen kısıtlamayla kullanılıyor. Bunun Amerika genelinde büyük miktarlarda et tasarruf edildiğini göstermesi hareketin oluşumu açısından ilham verici oluyor ve Etsiz Pazartesi sağlık uzmanları tarafından insan sağlığı, gezegenin geleceği ve hayvan hakları için kampanya haline getiriyor.
Bir yılı aşkın süredir Türkiye’de gayrıresmi olarak örgütlenen Etsiz Pazartesi, geçtiğimiz hafta itibarıyla ana harekete bağlandı. Vegan ve vejateryan aktivistler Etsiz Pazartesi’ni Türkiye’de ilk örgütleyenler. Ancak hareket kısa zamanda birçok takipçi edindi. Bu takipçiler arasında ünlüler de var. Örneğin Ceylan Ertem hareketin destekçilerinden bir tanesi.
“Belçika'da resmi olarak uygulanıyor”
Etsiz Pazartesi grubundan Merve Baydar’la konuştuk. Baydar, Etsiz Pazartesi’ye neden katıldıklarını şöyle anlatıyor: “Küresel ısınmanın en büyük sebeplerinden biri endüstriyel et tüketimi. Biz bu organizasyonla sadece hayvan hakları için değil aynı zamanda doğa ve insan sağlığı için de küçük bir şeyler yapmayı planlıyoruz.”
Baydar, etsiz pazartesinin birçok ülkede devlet destekli bir uygulama olarak okul ve hastanelerde başlatıldığına dikkat çekiyor: “Belçika’da devlet okullarında ve hastanelerde etsiz pazartesi uygulanarak tamamen etsiz menüler çıkarılıyor. İsveç’te de başlandı. Almanya’da etsiz pazartesinin devlet okullarında sürmesi yönünde talepler var. Yeşiller başta olmak üzere çeşitli siyasi gruplar etsiz pazartesiyi destekliyor.”
Grubun Türkiye’deki çalışmalarını Baydar şöyle aktardı:
“Vegan, vejateryan grupların vegan pizza günü, piknik gibi günlerine katılıyoruz. Geçtiğimiz yıl Taksim’de bir restoranda bir araya geliyorduk. Hepimize etsiz pazartesi kapsamında yüzde elli indirim uygulanıyordu. O restoran kapanınca yine Taksim’de Parsifal Restoran’la anlaştık, pazartesileri menüdeki bazı yiyecekleri bize yüzde yirmi indirimle verecekler. Bu tarz etkinlikleri artırmayı amaçlıyoruz. Fikir aşamasında olan, yakında hayata geçireceklerimiz var. Daha sonrası için dernekleşme planımız var.” (ET/HK)
* Etsiz Pazartesi Türkiye ile ilgili daha fazla bilgiyi için web sitesi, Facebook ve Twitter