Yazar Elif Şafak Tek Celsede Beraat Etti
Davanın görüldüğü Beyoğlu 2. Asliye Ceza Mahkemesi, "suçun yasal unsurları oluşmadığı ve yeterli delil bulunamadığına" karar verdi. Şikayetçi, "Büyük Hukukçular Birliği" adlı kuruluş mensupları müdahillik talepleri kabul edilmediğinden beraat kararını da temyiz edemiyorlar.
NTV'ye konuşan yazar Elif Şafak, beraat kararından sonuçtan memnun olduğunu, ancak kendisi üzerinden yapılan tartışmaların aslında Türkiye'ye zarar verdiğini söyledi.Türklüğü aşağılamadığını vurgulayan Şafak "yazıya yazı ile karşılık verilir, silahla değil" dedi.
CMK'daki yeni düzenleme "ifade alınmadan beraat" getirdi
Mahkeme, Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun (CMK) 190/3 maddesinde öngörüldüğü gibi, "derhal beraat verilebilecek hallerde sanık ifadesine gerek görülmeden beraat kararı verilebilir" düzenlemesine dayanarak yazar hakkında beraat kararı verilmesini talep eden savcı mütalaası doğrultusunda karar verdi.
CMK değişikliğinde bu yana ilk kez bir mahkeme, bu düzenlemeye dayanarak beraat kararı verdi. Üstelik, bu yöndeki talebin bir savcıdan gelmesi yargılamanın bir diğer önemli özelliği oldu.
Sanık yazar Şafak'ı temsilen duruşmada yer alan avukatlardan Fikret İlkiz, daha önce kovuşturmaya yer olmadığına dair Şafak hakkında verilen karara dayanarak beraat kararı verilmesini istedi ve savcılık mütalaasına katıldıkları belirtti. Mahkeme de ifadesine başvurulmayan ve doğum yaptığı için duruşmaya katılamayan Elif Şafak'ı akladı.
Duruşma çıkışı bianet'e konuşan Şafak'ın avukatlarından Fethiye Çetin, mahkemenin ve özellikle savcının CMK'ya dair düzenlemeye dayanarak beraat kararı vermesinin önemli olduğunu açıkladı.
Duruşmayı sadece Anadolu Ajansı (AA) muhabiri ile bazı yabancı basın mensuplarının izlemesine izin verildi.
Şikayetçi avukatlarının hazır bulunduğu duruşmada, Şafak'ın eşi Eyüp Can, Metis Yayınları sorumluları Müge Gürsoy Sökmen ve Semih Sökmen, Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Eş Başkanı Joost Lagendijk'in de aralarında bulunduğu bazı yetkililer katıldı.
Uluslararası Yazarlar Birliği'nden (PEN) Sara Whyatt ve yetkilisi Eugene Schoulgin, Uluslararası Af Örgütü (Aİ) Danimarka Seksiyonu Türkiye Koordinatörü Elna Leth Pederson, gazeteciler Andrew Finkel, İpek Çalışlar, Alper Görmüş, Tuğrul Eryılmaz, Zeynep Göğüş, İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Başkanı Yusuf Alataş ve İHD İstanbul Şube temsilcisi Şaban Dayanan, Düşünce Suçuna Karşı Girişim sözcüsü Şanar Yurdatapan ve üyesi Elvan Öğ Demokratik Toplum Partisi (DTP) İstanbul İl Başkan Yardımcısı Nizamettin Öztürk ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreteri Musa Çam da Adliyeye gelerek yazara destek verdiler.
Yazara destek verenler arasında meslektaşları Necmiye Alpay, Murathan Mungan, Feride Çiçekoğlu, Peral Beyaz, Yıldırım Türker, Filiz Karakuş ve Oral Çalışlar ile Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) Genel Başkan Yardımcısı Hakan Tahmaz, Bahçeşehir Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Süheyl Batum ve Prof. Dr. Eser Karakaş, Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nden Prof. Dr. Ayla Gürsoy, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ayşe Erzan, Sabancı Üniversitesi'nden Yard. Doç. Ayşe Gül Altınay, Tuncay Birkan, Boğaziçi Üniversitesi'nden Yard. Doç. Koray Çalışkan, Sennur Sezer, Adnan Özyalçıner, Kavala Şirketler Grubu'ndan Osman Kavala destek için Adliyeye gelenler arasındaydı.
Açık Radyo'dan Gürhan Ertür, İletişim Yayınları'ndan Tuğrul Paşaoğlu, Ömer Laçiner, Küresel BAK'dan Tayfun Mater, Doğan Tarkan, Yıldız Önen' in yanı sıra üniversite öğrencileri Levent Duran, Selçuk Duran, Fırat Genç, Baba ve Piç'i İngilizce'den Türkçe'ye çeviren Aslı Biçen ve METİS yayınları çalışanları Bülent Doğan, Eylem Can, Emine Bora, Sabahattin Göksu da destekçiler arasında yer aldı.
Şikayetçi avukatların tüm talepleri reddedilince...
Lagendijk'ın duruşmada yer alması şikayetçi avukatların tepkisine yol açtı. Mahkemeye sundukları müdahillik ve yabancı temsilcilerin duruşma dışına çıkarılması yönündeki talepleri reddedilen şikayetçi avukatlar, reddi hakim talebinde bulundular. Bu talepleri de geri çevrilen avukatlar, duruşmayı terk ettiler.
Duruşma çıkışında bir açıklama şikayetçi avukatlar, "Mahkeme ve hükümet AB'nin baskısı altındadır. AB komiserleri açıkça sömürge valileri gibi davranmaktadır. Duruşmanın daha başında beraat kararı vermek için savcı yazılı mütalaasını sundu. Bu burada bitmedi" şeklinde açıklama yaptılar.
İki gözaltı, polisten gazetecilere saldırı
Şikayetçilerle birlikte duruşma çıkışlarında Kemal Kerinçsiz'in Şafak'a destek vermeye gelen gruba "Satılmışlar" demesi üzerine kısa süreli arbede yaşandı. Bu sırada Adliye bahçesinde bir grup, "Faşizme karşı omuz omuza" şeklinde slogan attı.
Arbedeye son vermek için müdahale eden güvenlik kuvvetleri, polisi iterek görev yapmasını engellediği iddiasıyla İHD İstanbul Şubesi'nden Şaban Dayanan ve yayıncı Latif Şimşek gözaltına aldı. Polis, aralarında "Nokta" dergisi muhabiri Ahmet Şık'ın da bulunduğu çok sayıda gazeteciyi tartakladı.
Gözaltına alınan Dayanan ve Şimşek akşam saatlerinde serbest bırakıldı.
Çalışlar: Düzenlemeler linç ortamının sürmesine neden
"Latife Hanım" kitabından "Atatürk'ün anısına hakaret ettiği" iddiasıyla hakkında dava açılan İpek Çalışlar, yazar Elif Şafak'ın aklanmasından memnuniyet duyduğunu açıkladı. Çalışlar, Elif Şafak'ı protesto için gelen grubun mahkeme kapısından içeri alınmamasının ufak da olsa iyi bir adım olduğunu söyledi.
Çalışlar bianet'e yaptığı değerlendirmede şöyle devam etti: "Ancak ifade özgürlüğünü engelleyen maddelerin yürürlükte kalması bu linç ortamının sürmesine neden olacaktır. Çift taraflı baskı altında olmak çok yorucu."
Whyatt: Karara fazla sevinemiyoruz
Uluslararası PEN yetkilisi Sara Whyatt da Çalışlar'dan farklı düşünmüyor: "Ne yazık ki bu karara fazla sevinemiyoruz. Kim diyebilir ki, aydınlar ve yazarlar 'şu konuda çalışma yapayım' dediklerinde yargı önüne çıkmış onca insanı akıllarından geçirmeyecekler?."
Whyatt bianet'e, dünyada öldürülen, yargılanan, taciz edilen veya saldırıya uğrayan yazarlarla ilgili 900 kadar vaka bulunduğunu belirtti.
Alataş: Yargı adil yargılamada iyi yolda
İHD Genel Başkanı Yusuf Alataş da, beraat kararının iki açıdan önemli olduğunu belirterek şöyle konuştu:
"Birincisi ifade özgürlüğü hakkına öncelik tanındı. İkincisi de, CMK'daki düzenlemelere atıf yapılarak derhal beraat kararı verildi. Bu durum, Türkiye yargısının adil yargılama açısında iyi yolda olduğunu gösteriyor" dedi.
Yazar Murathan Mungan da, "2006 yılında bundan yüzyıl önce çözülmesi gereken sorunların bizi bu kadar meşgul ettiğini görmek acıklı" diye konuştu.
Görmüş: Milliyetçi avukatlara saldırı hoş olmadı
Gazeteci Alper Görmüş ise, duruşmadan çıkan birkaç kişilik milliyetçi avukatlar grubuna yüzlerce kişi içerisinde bir grubun saldırısını hoş karşılamadığını ifade etti.
Görmüş, "Elif Şafak hem arkadaşım hem de kitabını okudum. Gazetecilerin aktivist olarak duruşmalara katılması konusunda kafam biraz karışık. Ama iyi ki geldim, sonuç da iyi oldu" dedi.
Dava süreci
Beyoğlu Cumhuriyet Başsavcılığı, Hukukçular Birliği'nden Kerinçsiz'in şikayeti üzerine Metis Yayınlarından çıkan "Baba ve Piç" adlı kitapla ilgili "basın yoluyla Türklüğü aşağılama" suçundan soruşturma başlattı.
Soruşturmanın 7 Haziran'da takipsizlikle sonuçlanmasının ardından Kemal Kerinçsiz, Ağır Ceza Mahkemesi'ne itiraz etmişti.
İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nin dava açılması için dosyayı geri gönderdiği Beyoğlu Cumhuriyet Savcılığı hazırladığı iddianamede, Baba ve Piç romanında "Türklüğü alenen aşağılandığı" iddiasıyla Şafak'ın 301. madde gereği üç yıla kadar cezalandırılmalarını istedi.
Savcı iddianamede, yayıncı Sökmen ve çevirmen Biçen hakkında ise kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.
8 Mart'ta yayımlanan "Baba ve Piç" romanı, çok-satan kitaplar listelerinde yer alıyor. Orijinali İngilizce yazılmış olan kitap, dünyanın önde gelen yayınevlerinden Viking/Penguin'in yayın programında bulunuyor.(EÖ)