Yargı Haberciliğinde Sık Yapılan Yanlışlar

KHK ile ihraç edilen akademisyen Ertuğrul Uzun, hukuki kavramlara değinerek, hukukun çerçevesini oluşturan kurumları, hukukun kaynaklarını, usulle ilgili meseleleri, kanunları ve yasa-kanun ayrımını anlattı. 

"Röportaj ve söyleşi yapmak" üzerine konuşan gazeteci-yazar Ahmet Tulgar ise gazetecilerin röportaj yaparken dikkat etmesi gereken önemli noktalara dikkat çekti.

Yargı haberlerinin yazımında gazetecilere yönelik pratikler

Ertuğrul Uzun, gazetecilere bir yargı haberi yazmaları gerektiğinde dikkat edebilecekleri noktaları sıraladı: 

* Gazeteciler hukuk alanına yabancı olduğunu bilerek kendilerine fazla güvenmemeliler. Dolayısıyla hataya düşmemek adına, resmi metinlerin diline sadık kalmak, bu beyanları haber içerisinde tırnak içinde vermek daha sağlıklı olacaktır.

* Bir gazeteci yargı haberciliğinde uzmanlaşmak istiyorsa, bir öğrenci gibi hukuk hakkında çalışmasını tavsiye ederim. Mahkemelerin nasıl çalıştığını anlamak için buna ihtiyaç var.

* Birden fazla uzmanlık alanımız varmış gibi düşünerek bu alanda da kendimi yetiştirmeliyiz. Yani kendi alanımız farklı olsa da disiplinlerarası bakabilmemiz gerekiyor.

* Haberimizde kullanacağımız bir kanun varsa, mevzuat.gov.tr’den kanunun tam ismini öğrenerek haberde o şekilde kullanmalıyız. Yani bahsedeceğimiz kanun nedir diye en azından bakmamız gerekir.

* Hukukçu bir arkadaş edinin. Bir haberi yazdığınızda gözünüzden kaçan bir şey olmaması adına habere bir de o kişi bakar ve değerlendirir. Bu da sizin için yararlı olur.

* Diyelim kanun teklifiyle ya da değişikliğiyle ilgili bir haber yazacağız. Öncelikle bu konunun geçmişini anlayabilmemiz gerekiyor. Dolayısıyla haberi yazmadan önce arşiv taramasını öneririm.

Haberlerde hukuki kavramlar sıklıkla yanlış kullanılıyor

Haberlerde çok sık yanlış kullanılan temel hukuki kavramlara dikkat çeken Ertuğrul Uzun, şu noktalara dikkat çekti:

“Bu kavramlar genelde yanlış kullanılıyor ve bizleri haberden koparıyor. Bunun olmamasına dikkat etmek gerekiyor. Örnek, temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini iddia eden biri, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapar. Haberlerde böyle bir durum için, dava açtı denilebiliyor. Bu kullanım yanlıştır. Bireysel başvuru yaptı ya da başvuru yoluna müracaat etti demek gerekir.”

Bir davanın açılacağı ilk yerin ilk derece mahkemeler olduğunu, haber yazımında da ‘ilk derece mahkemeler’ şeklinde bunu belirtmemiz gerektiğini söyleyen Uzun, bir dava açmak istediğimizde izleyeceğimiz yolu, aşamalı bir şekilde anlattı.

Ertuğrul Uzun daha sonra haber örnekleri sundu ve bunlar üzerinden yapılan kavramsal yanlışlıkları öğrencilerle birlikte değerlendirdi. 

“Gazetecinin önemli prensipleri olmalıdır”

“Röportaj ve söyleşi yapmak” üzerine konuşan gazeteci-yazar Ahmet Tulgar, gazetecinin önemli prensipleri olması gerektiğini belirterek şunları söyledi:

"Mesela zenginlere, polislere, askerlere yani insanın hayatını belirleyecek kişilere karşı her zaman mesafeli olmalıdır. Olaya her zaman gazetecinin esas okuyucusu olan yani halkın tarafından bakmalıdır. Eğer siz okurun merak ettiği gerçekleri ortaya çıkarmak adına bir güç sahibiyle görüşmeye gidiyorsanız, o zaman orada siz iktidar olursunuz. Bunu asla unutmayın.” 

Tulgar, iktidarla ilişkisi olan tek bir gazetecinin başarılı olamayacağını, gazetecinin her ne yaparsa yapsın iktidar ile ilişkisi olduğunda, bundan hep olumsuz yönde etkileneceğini belirtti. 

“Kişi kendi röportajını var etmek zorundadır”

Tulgar, röportaj yaparken dikkat edilmesi gereken noktaları da anlattı:

“Röportaj yapacağımız kişiyi seçerken, hakkında en fazla bilgiye sahip olduğunuz kişiyi seçin. Ana akım medyadan uzak durun ve her şeyden biraz bilginiz olsun. Röportaja gitmeden önce önünüze hedefler koyun öyle gidin. O hedefler sizi soru sorarken yönlendirecektir. Dolayısıyla kişi kendi röportajını var etmek zorundadır.”

Tulgar, röportaj yaptığımız kişiye farklı ahlakta olduğumuzu hissettirmemiz gerektiğini vurgulayarak, “Asla röportaja sonradan müdahale edilmesine izin vermeyin. Röportajın kopyasını karşınızdakine asla vermeyin. Sen okur adına çalışıyorsun röportaj yaptığın kişiye değil. Bu konuda kararlılığınızı hissettirmeniz gerek” dedi. (SO)

* Atölye BİA haberleri için tıklayın.