Vicdani Retçi Savda'ya Beş Ay Hapis Cezası

Vicdani retçi Halil Savda, İsrail'in Lübnan'ı işgaline tepki amacıyla yapılan basın açıklamasında söylediklerinden dolayı Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 318. maddesi gereğince beş ay hapis cezasına çarptırıldı.

Savda 1 Ağustos 2006'da İstanbul Konsolosluğu önünde yaptığı basın açıklamasında İsrail'li vicdani retçiler Itzik Shabbat ve Amir Paster'e destek vermişti.

Yargıtay'ın kararı onamasıyla kesinleşen hapis cezasını protesto etmek üzere Savda ve vicdani retçilerle çeşitli kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katıldığı bir basın açıklaması gerçekleştirildi.

Amargi İstanbul Kollektif'inde bugün gerçekleşen toplantıda basın açıklamasını sanatçılar Ayça Damgacı ve Ayşe Lebriz birlikte okudular; "'Halkı askerlikten soğutmak' gibi bir suç tarifi akıl dışıdır" dediler.

Katılımcılar arasında olan sanatçı Esmeray'la birlikte  ve dört kadın da "vicdani ret"lerini açıkladılar.

Basın açıklamasının sonunda  "Düşünce Özgürlüğü" grubundan Şanar Yurdatapan, "Basın Meclisi"nden Hakan Tahmaz ve "Barış İçin Vicdani Ret Platformu"ndan Kemal Acar, Halil Savda'yı destekleyerek, TCK'nın 318. maddesinin kaldırılması gerektiğini söylediler.

TCK 318

Halkı askerlikten soğutmak" suç tanımı, eski TCK'nın 155. maddesinde yer alıyordu. Bu yöndeki suçlama, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren TCK'nın 318. maddesinde de korundu.

Buna göre, "(1) Halkı, askerlik hizmetinden soğutacak etkinlikte teşvik veya telkinde bulunanlara veya propaganda yapanlara altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Fi il, basın ve yayın yolu ile işlenirse ceza yarısı oranında artırılır."

Vicdani ret

Vicdani ret, dini, ahlaki ya da politik gerekçelere dayalı olarak "zorunlu askerlik hizmeti"ni reddetme durumu. Kişi alternatif sivil hizmeti de reddediyorsa, buna "total retçilik" deniyor. 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) vicdani retçilerin sivil ölüme mahkum edildiğini söylediği Osman Murat Ülke kararına karşın Türkiye yasal düzenlemeye gitmedi. Vicdani retçilerin yanı sıra, bu hakkı savunan gazeteciler ve aktivistler de "halkı askerlikten soğutmak"la ilgili Ceza Kanunu'nun 318. maddesiyle yargılanıyor.

Türkiye 47 üyeli Avrupa Konseyi'nde vicdani ret hakkını tanımayan iki ülkeden biri. Bugüne kadar Türkiye'de 150'ye yakın insan vicdani reddini açıkladı. (MS/EÜ)