Verilerle Guantánamo’nun 10 Yılı
Küba'daki Guantánamo Körfezi'nde bulunan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) askeri gözaltı merkezine ilk tutukluların sevk edilmesinin 10. yılında Uluslararası Af Örgütü Guantánamo verilerini açıkladı:
* ABD yetkililerine göre, Guantánamo'da bugüne kadar, çoğu yargılanmadan veya herhangi bir suçla suçlanmadan, 779 kişi tutuldu.
* Tutuklulardan 778'i yabancı uyrukluydu. ABD ve Suudi Arabistan vatandaşlığı olduğu fark edilen bir tutuklu ise 2002'de derhal kamptan sevk edildi. İki yıl ABD'de askeri gözaltında tutulduktan sonra ABD vatandaşlığından çıkması şartıyla Suudi Arabistan'a geri gönderildi.
* 2002'de 632; 2003'te 117; 2004'te 10; 2005'te 0; 2006'da 14; 2007'de 5; 2008'de 1 kişi Guantánamo'ya sevk edildi.
* 2011'de iki Afgan uyruklu tutuklu öldü.
* Guantánamo'daki 90 Yemenli tutukludan biri, askeri komisyonca verilmiş müebbet hapis cezasını çekiyor.
* Obama Ocak 2010'da Yemen'e yapılan tutuklu sevkiyatı konusunda moratoryum ilan etti. Bu tarihten bu yana yalnız bir Yemenli tutuklu serbest bırakıldı.
* Aralık 2011'in başlarında, 20'nin üzerinde ülkeden, 171 erkek halen Guantánamo'da tutuluyordu. Bunlardan dördü askeri komisyon tarafından suçlu bulunarak hapis cezasına çarptırıldı.
Tecrit, işkence, müebbet hapis
* 2002'den bu yana altı tutuklu suçlu bulundu ve dördü savunma duruşması anlaşmaları sırasında suçunu itiraf etti. İkisi ülkelerine geri gönderildi.
* 2002'den bu yana sekiz tutuklu gözaltı merkezinde öldü. Altısının intihar ettiği rapor edildi. İkisi ise doğal sebeplerden dolayı öldü.
* Guantánamo'ya getirilmeden önce CIA tarafından gizlice gözaltına alınarak zorla kaybolmaya maruz kalan altı tutuklunun idam cezasına çarptırılmasını isteniyor.
* Tutukluların CIA gözetimindeyken maruz kaldığı sorgulama teknikleri ve hapis koşulları halen en yüksek derece gizlilik ile korunuyor. Ancak altı tutuklu dört seneye kadar hücrede tecrit edildi. İkisi "waterboarding" olarak bilinen basınçlı su ile işkence altında sorgulama yöntemine maruz kaldı.
* Bir tutuklu federal mahkemede yargılanmak üzere ABD'ye getirildi. Ocak 2011'de müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Kanunsuz gözaltılar
* 2002'den beri 600'ün üstünde tutuklu Guantánamo'dan Afganistan, Almanya, Arnavutluk, Avustralya, Bahreyn, Bangladeş, Belçika, Birleşik Arab Emirlikleri, Birleşik Krallık, Bosna Hersek, Cezayir, Danimarka, Fas, Fransa, Irak, İran, İspanya, İsveç, Katar, Kazakistan, Kuveyt, Libya, Maldivler, Mısır, Moritanya, Pakistan, Rusya, Somali, Sudan, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tunus, Uganda, Ürdün ve Yemen'in de gibi ülkelere sevk edildi.
* Hiçbir tutuklu serbest bırakılıp ABD'ye gönderilmedi.
* ABD Yüce Mahkemesi tutukluluk durumlarının meşruluğunun Federal Mahkemede sorgulanabileceği kararını aldığında Guantánamo'da altı buçuk yıldır orada tutulan mahkumlar bulunuyordu.
* 38 kişi hakkındaki 22 davada gözaltına alma sebeplerinin kanunsuz olduğuna karar verildi. 25 davada ise mahkeme, ABD'nin küresel "savaş" çerçevesi gereğince tutuklamaların meşru olduğuna karar verdi.
* Tutukluların en az 12'si gözaltına alındığında 18 yaşının altındaydı.
* 2002'de 15 yaşındayken ABD'de askeri gözaltına alınan bir Kanada vatandaşı halen hayatının dörtte üçünden fazlasını geçirdiği Guantánamo'da tutuluyor. (ÇT)