Üyelik Ücretinin Artması Kadın Kooperatiflerinin Sonu Olabilir
Kooperatif ortaklık paylarını 1 TL'den 100 TL'ye çıkaran Bakanlar Kurulu kararı, kadınların sosyal ve ekonomik hayata katılması için olanak sunan kooperatiflerinin kapanmasına yol açabilir.
Küçük bütçelerle sosyal amaçlı çalışan bu yapılar için karar yeni üye kaydolamaması, üyelerin ayrılması ve birçok kooperatifin kapanması anlamına gelecek.
Bakanlar Kurulu, 23 Temmuz'da Resmi Gazete'de yayımlanan kararıyla kooperatiflerin ortalık payı değerinin 100 TL'ye yükseltti. Buna göre, örneğin sözleşmesinde "her üye 5 sermaye payı ile üye olabilir" hükmü olan kooperatifler, bünyesine katacağı her yeni üyeden en az 500 TL almak zorunda.
Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı'ndan Berrin Yenice, ana sözleşmelerinde ortaklık payı sayısı değiştirilse bile bir kadın için minimum üyelik bedelinin 100 TL olacağını, bunun da çok yüksek ve üyelikten caydırıcı bir rakam olduğunu söylüyor.
Kadın Kooperatifleri Birliği kurulamıyor
Kararın getirdiği bir değişiklik de kooperatif birlikleriyle ilgili. Birliklere üye olmak için her kooperatifin taahhüt etmesi gereken 50 sermaye payı, payların 100 TL olmasıyla 50 TL'den 5000 TL'ye çıktı. Bu rakam da son aylarda Kadın Kooperatifleri Birliği kurmak için çalışma yürüten kadın kooperatifleri için üyeliği neredeyse imkânsız hale getiriyor.
Kadın Kooperatifleri İletişim Ağı'nın verdiği bilgiye göre, kadın kooperatiflerinin çoğu için bu rakam yıllık bütçelerinin tamamı demek; bu nedenle çalışmalarını güçlendirmek ve yaygınlaştırmak için başlattıkları Kadın Kooperatifleri Birliği kurma çalışmaları dondurulmuş durumda.
60 kooperatifin 14 bin kadın üyesi var
İletişim Ağı'nın basın açıklamasında yer alan bilgilere göre, Türkiye'de kadın kooperatiflerin sayısı 60'ı geçiyor ve son sekiz yılda hızla yaygınlaşan bu örgütler sosyal ve eğitsel çalışmalarıyla bu sürede 14 bin kadına ulaştı.
Sosyal, ekonomik ve kültürel olanaklardan yararlanamayan pek çok kadın kooperatif çatısı altında buluşarak okul öncesi çocuk eğitim hizmetleri sunuyor, engelli çocukları için öğrenme merkezleri açıyor, ortaklaşa ekonomik girişimlerde bulunuyor, kadınlara yönelik eğitim çalışmaları yapıyor, danışmanlık veriyor, meslek edindirme ve beceri kursları düzenliyor. Böylece hem kendi hayatlarını hem çevrelerini yeniden şekillendiriyorlar.
Yenice, bu kadınların örgütlenme biçimini ve kararın yaratacağı etkiyi bianet'e şöyle anlattı:
"Bu kooperatifler sermaye üzerinden çalışmıyor; herkesin dar gelirli olduğu yerler. Emeklerini biraya getirerek, dayanışmayla ve yerel desteklerle çalışıyorlar."
Zaten tüm kooperatifleri kâr amaçlı gibi ele alan Kooperatifler Yasası'nın kadın kooperatiflerinin sürdürülebilirliğini zorlaştırdığını söyleyen Yenice, uzun prosedürler, yüklü vergilendirmeler ve bilgilendirme eksikleri olduğunu anlatıyor.
Bu zorluklara eklenen yeni karardan endişeli olan kadın kooperatifleri, sermaye paylarının yeniden düşürülmesi veya sosyal amaçlı çalışan kadın kooperatiflerinin değişiklikten muaf tutulması için dilekçeyle başvuru yapmaya hazırlanıyor. (YC)