Üçüncü Madde Anayasa Komisyonu'nda
Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Komisyonu’nda Cumhurbaşkanına yürütme yetkileri veren Anayasa değişikliği teklifinin görüşülmesi devam ediyor.
Komisyon bugün Mustafa Şentop başkanlığında yedinci kez toplandı.
Teklifin maddelerinin görüşülmesine geçilmesine dair tartışmalar devam etti. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) anayasa değişikliği teklifini 316 imzayla TBMM Başkanı İsmail Kahraman'a 10 Aralık 2016 günü sunmuştu. Çalışmalarına 20 Aralık'ta başlayan komisyonda teklifin geneli üzerinde görüşmeler yapılıyordu. 24 Aralık’taki toplantıda AKP milletvekillerinin yeterlilik önergesiyle teklifin maddelerine geçilmesi oylanmış ve kabul edilmişti. CHP milletvekilleri oylamaya itiraz etmişti.
İki madde kabul edildi
Teklifin dün kabul edilen ilk maddesine göre yargıya "bağımsız" ilkesinin yanında "tarafsız" ibaresi eklenecek. Kabul edilen ikinci maddeye göre milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak.
Görüşmeye, milletvekili seçilebilme yaşını 25'ten 18'e indirilmesiyle ilgili düzenlemeyi içeren 3. madde üzerinden devam ediliyor.
“Meclis’te doktor yok” eleştirisi
Doğan Haber Ajansı’nın (DHA) haberine göre Toplantı başlangıcında söz alan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Grup Başkanvekili Engin Altay, CHP Samsun Milletvekili Kemal Zeybek'in dün gece komisyon bittikten sonra rahatsızlandığını, ancak Meclis'te doktor olmadığını söyleyerek bu durumu eleştirdi.
Meclishaber’de yer alan bilgilere göre, Komisyon Başkanı Şentop'tan tedbir alınmasını istedi.
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, Komisyon Başkanı Şentop'un herkesin sağlığından tek tek sorumlu olduğunu belirterek, gerekli tedbirlerin alınmasını talep etti.
Komisyon Başkanı Şentop, böyle bir olay yaşanmasından üzüntü duyduğuna değinerek, bunun salonun durumuyla ilgisinin olmadığını ifade etti.
Bu derecede sinirlenmenin sağlığa zararlı olduğunu vurgulayan Şentop, dün sağlık görevlilerinin yerleşkede bulunduğunu, komisyonun bütün üyelerinin dağıldığını düşündükleri için ayrıldıklarını bildirdi. Şentop, "Herkes çıkmadıkça onların da ayrılmaması gerekir. Bir kez daha dikkatlerini çekeriz." dedi.
“Yeterlilik” itirazları sürdü
CHP'li komisyon üyesi Muharrem Erkek, komisyon başkanı Mustafa Şentop'a, maddeler üzerinde görüşmeler sürerken yeterlilik önergesi verilerek maddelerin oylandığını bunun içtüzüğe uygun olmadığını söyledi.
Erkek, maddeler üzerinde görüş bildirmek isteyen milletvekillerine süre kısıtlaması getirilemeyeceğini herkesin istediği kadar konuşabileceğini bildirdi. Bunun üzerine Başkan Mustafa Şentop da yeterlilik önergesi verilerek maddelerin oylanmasının teamüle uygun olduğunu söyleyince CHP'li milletvekilleri tepki gösterdi.
CHP Gaziantep Milletvekili Akif Ekici, teklifle ilgili eleştirilerde bulununca komisyonda sözlü tartışma yaşandı.
Ekici, "Yazıklar olsun. Bu düzenlemenin hesabını veremeyeceksiniz." diye bağırırken, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) sıralarından "Şov yapma. Kameralara el salla. Şovmensin" sözleri duyuldu.
HDP’nin görüşme durdurulması önergesi kabul edilmedi
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Mardin Milletvekili Mithat Sancar, milletvekilleri tahliye olmadan görüşmelerin yürütülmesinin Anayasa'ya aykırı olduğunu söyledi.
HDP'nin, eş genel başkanlarının da aralarında olduğu 12 milletvekilinin tutuklu olduğunu belirterek görüşmelerin durdurulmasına dair önerge verdi. Önerge kabul edilmedi.
“Anayasaların içeriği kadar yapıldığı şartlar da önemlidir. Çünkü Anayasalar yapıldıkları şartların ruhunu yansıtırlar. Baskıcı şartlarda yapılan anayasalar ve anayasa değişiklikleri o ortamın antidemokratik ve baskıcı şartlarını yansıtırlar. Bugün OHAL uygulanmaktadır, özgürlükler askıya alınmıştır. Özellikle basın üzerindeki baskılar ve yasaklamalar bu tartışmaların kamuoyuna yansımasını da kesin bir şekilde engellemektedir. Biz burada toplumun bilgisinden uzak veya tek taraflı bilgilendirildiği biri tartışma yürütüyoruz. Böyle bir ortamda özgürlükçü ve demokratik bir anayasa çıkarmamız mümkün değil.
Bugün eş genel başkanlarımız dahil 12 milletvekilimiz tutukludur. Bununla da sınırlı değil; il ve ilçe yöneticilerimize her gün keyfi operasyonlar düzenleniyor. Örgütlerimiz ve Meclis grubumuz tam bir kuşatma altındadır. Meclis’te üçüncü büyük grup olduğumuzu unutmayın. Bu grubun anayasa çalışmalarına katılmasını engellemek, en başta anayasanın 80 ve 83. Maddelerine ama daha önemlisi egemenliğin millete ait olduğu şeklindeki temel ilkeye aykırıdır. Bu görüşmeleri bu şartlarda yürütmek anayasaya aykırıdır. Arkadaşlarımız tahliye edilmeden bu görüşmeleri yürütmek anayasaya aykırıdır. Bu nedenle görüşmelerin durdurulmasını talep ediyoruz.
“Eş genel başkanlarımız ve milletvekillerimizin tutuklu olması, genel kuruldaki görüşmeleri de Anayasa’ya aykırı kılacaktır. Bunun bir adım ötesi referandumdur. Eğer bu tutuklama hali devam ederse referandum da anayasaya ve evrensel ilkelere aykırı olacaktır.
“Olası bir referandumda en fazla korkulan ve bu teklifin aleyhine en etkili kampanya yürütecek parti HDP’dir. O nedenle HDP’den korkuluyor. 7 Haziran benzeri bir sürecin tekrar yaşanacağı gibi bir korku var ama bu korkuların hukuku eğilip bükülerek aşılması mümkün değil. Bırakın demokratik bir şekilde tartışalım, imkanları eşit kılalım sonra gerçekten millet iradesinin tecelli edildiği bir anayasa değişiklik süreci yaşadığımıza inanalım. “
CHP’nin “canlı yayın” önergesi reddedildi
CHP, komisyon görüşmelerinin TRT 3'ten canlı yayınlanmasına ilişkin önerge verdi.
CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, "Meclis TV, görüşmeleri TBMM Genel Kurulu gibi canlı yayınlasın. Millet otursun Anayasa gibi önemli bir meselenin tartışmalarını izlesin. CHP neye karşı çıkmış, AKP neyi istemiş bunu millet görsün, ona göre karar versin" dedi.
CHP'nin önergesi reddedildi.
IŞİD görüntülerine itiraz
CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, IŞİD'in iki Türkiye askerini yaktığını iddia ettiği görüntüleri komisyonda izletmek istedi.
AKP sıralarından Yalım'a tepki gösterildi. CHP'li Yalım, partisinin grup başkanvekillerinin uyarısı üzerine görüntüyü yarıda kesti.
CHP'li Yalım, "Bu görüntüleri izleyince içim yandı. Benim kalbim bu görüntüleri izlemeye dayanmadı. Evlatlarımız yakılıyor, biz burada başkanlık konuşuyoruz. Çocuklarımızı savunmak zorundayız" dedi.
Beştaş: Gençlerin sorunlarını seçilme yaşını düşürerek aşamayız
HDP Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş yaşının 18’e düşürülmesine ilişkin madde üzerine “Gençlerin sorunlarını seçilme yaşını düşürerek aşamayız” dedi.
“Biz Anayasa Uzlaşma Komisyonu kurulduğu dönem, seçilme yaşının 18 olmasını önermiştik. Bu paralelde gençlik hakkı maddesini düzenlemiş, gençlerin iş hayatında ve her alanda önlerinin açılması gerektiğini ifade etmiştik. Komisyonda o zaman büyük tartışmalar çıktı. Bize çok garip baktılar; ‘Emzik getirelim’ diyenler oldu. Ama bir gün ‘AK Parti’den büyük atak’ diye haber gördük, bizim önerimiz kabul görmedi ama bizim önerimiz kendi önerileriymiş gibi sunuldu.
“Bize göre 18 yaşındakiler eğer askere gidiyorsa, çalışıyorsa, hayata atılıyorsa seçilme hakkını da kullanabilir. Ayrıca gençliğin dinamizmi de siyasete katılmalıdır. Ama önümüzdeki teklifte bu sadece şeker. Acı bir şey içirmeye çalışıyorlar, bu da biraz tatlandırsın diye sunuluyor.
“Bu teklifi sunanlar, imza sahipleri gençlerin haklarını korumak için ne yapıyorlar. Şu anda 18 yaş ve üstü kuşağın yaşadığı sıkıntıları milletvekilliği yaşını düşürerek aşamayız. Bu bir politikadır, stratejik bir yaklaşımdır. Hak ve özgürlüklere yaklaşım bir bütündür ve sadece tek maddeyle bu sağlanamaz.
“Biz gençlik ve kadın temsilinin yaşamsal olduğuna inanan bir partiyiz. 25-30-35-40 yaşında kaç milletvekili var iktidar partisinde. Bu sadece popülist bir çabadan başka bir şey değil. Gençlerin parti dernek kurma özgürlükleri yok, gençler haklarını savunmak için sokağa çıktıklarında gözaltına alınıyorlar. Üniversite ve lise öğrencilerinin cezaevinde bulunma oranı bugün rekor düzeyde.
“Gençlere siyasetin önünün açılmasını istiyorsak gençliği şiddete çağıran politikalardan vazgeçilmeli. Gençleri ölüme davet eden anlayışı reddediyoruz. Siyasete vurulan darbeler oranında şiddete eğilim artar, insanlar konuşabildikçe şiddete eğilim azalır. Bu yolu açanlar şiddet politikalarını desteklemektedir. Siyaseti gençleştiriyoruz diyen anlayış asılsızdır, popülisttir.” (BK)