"Ücretsiz İzin Dalgası Gelebilir, İşçiler Sendikalaşmalı'

Fotoğraf:Pixabay 

"Özel bir banka çalışanlarında evdeyken ‘web kamranız açık olacak’ diyor bu sayede çalışanın ev içi düzenini de denetliyor. Şirketin bilgisayarlarını kullanıyorlar ve sürekli kontrol altında. Sosyal medyaya girdiyse uyarılıyor hemen ‘bunu yapma bu saate’ diyor.

"Herhangi bir devlet aygının bir tavsiyede bulunması ile benim tavsiye etmesinin bir farkı yok. Sermayedar olarak şöyle düşünürüm 'Benim işime gelebilir dinlemeyedebilirim' ya da 'nasıl olsa tavsiye' der geçerim. Bir bağlayıcılığı yok. "

Koronavirüs nedeniyle "evde kal" çağrıları yapılırken, milyonlarca insan her gün işe gitmek için sokağa çıkmak zorunda. Çalışanların bu dönemde yaşadığı sorunları ve Cumhurbaşkanı - AKP Genel Başkanı Erdoğan'ın açıkladığı ekonomi paketini BirGün Gazetesi Ekonomi Editörü Ozan Gündoğdu bianet'e yorumladı. 

TIKLAYIN - Erdoğan "Koronavirüse Karşı Ekonomik İstikrar Kalkanı"nı Açıkladı

Türkiye’de “evde kal” çağrılarına uyamayıp çalışmak zorunda kalan kaç kişi var?

TÜİK verilerine göre 28 buçuk milyon. Bunların bir kısmı kendi işini yapıyor. Belli kısmı da evden çalışabiliyor. Bu kişileri de tahminen çıkardığımızda çalışmak zorunda olanların sayısı 18 buçuk milyon. Bunların önemli kısmı yaklaşık yüzde 60’ı hizmetler sektöründe çalışıyor.  İnşaat, market çalışanları, kargo çalışanları gibi.. Yaklaşık yüzde 30’u sanayii kesiminde çalışıyor. Yüzde 10-15 bandın arasında da tarım sektöründe çalışanlar var.

İktidarın önerdiği COVID-19 tedbirleri kapsamındaki ekonomi paketini değerlendirir misinz?

Burada çalışan kesimlerin uyanık olması lazım. Erdoğan’ın tavsiyesidir bu paket. Devlet ceberrut yüzünü salgın olmayan dönemde gösterirken salgın olan dönemde yumuşak yüzünü gösteriyor; sermaye açısından.

Bu esnek çalışma konusunda çalışanların uyanık olması lazım. Esnek çalışma işçi sınıfının doğrudan sahip çıktığı bir durum değil, sermayedarların da hoşuna giden bir durum.

Mesela beyaz yakalılar eve gönderildi ama bu eve gönderilme uzakta görüldüğü gibi güze bir şey mi hayır? En az altı örnekte ne kadar acı olduğunu ortaya çıkartabiliriz.

Evde çalışanlar mesela mesai saati belli değil işe gideken 9’da başlıyor altıda çıkıyor ama ev çalışmasında ev yaşamı ve çalışma durumu karışmış durumda. Yani sürekli çalışıyor insanlar. Esnek çalışma adı altında 15 saat çalışma oluyor.

Patroların bu süreçte 11 Mart itibarıyle olunca ilk tepkileri şu oldu. Sizin yıllık izninizi kullandırtmaya çalıştılar. Önümüzdeki haftalarda bir aylıksa eğer bu izinler bitecek artık. Bundan sonar muhtmelen ilk saldırı dalgası ücretsiz izne çıkarma olacak. Bu hukuksuz.

Size bir kağıt imzalatoyorlar ‘ücretsiz izne çıkmak istiyorum’ dilekçesi imzalatıyorlar. İşi kuralına uydurmaya çalışıyorlar ama aksi takdirde işsiz kalma ihtimaliniz var. Siz maalesef bu bilekçeyi imzalayorsunuz.

Yapılması gereken ne?

Böyle bir ortamda örgütsüz mücadele mümkün değil. Kend iş kolundaki yetkili sendikalarla sorunları paylaşıp sendikal mücadeleye yönelmek gerekir.

Türkiye komple açlıkla yüz yüze gelebilir. 15 milyon kişi aileleri ile düşünce 50 milyona denk geliyor. Bu 50 milyona bakan 15 milyon kişinin çalıştığı iş yerlerinin kapanması an meselesi.

Bu bir domino ekisi yaratacak bu 50 milyon diğer yerlerin de müşterisi. Mesela bu haftasonu kadın giyim firması şu kararı ücretsi izne çıkarıyorum dedi. Yasak bu. Bu dediğim gibi tehditle çalışanlardan dilekçe topladılar; çalışanlar biz istiyoruz dediler. Hukuken kendisi dilekçe vermis. Bu şekilde çalışanları ücretsiz izne çıkardılar. Bu o şirket için kendi çıkarlarına uygun olabilir ama tüm şirkler bunu yaparsa 15 milyon ücretli çalışan ve bunların baktığı 50 milyonu düşününce günün sonunda kim alışverişe gidebilecek? Hızlıca çakılma olacak.

 (EMK)