Uçan Süpürge: Çocuk Gelinlerden Devlet Sorumlu
Siirt'in Pervari ilçesinde 12 yaşında evlendirilen Kader Erten'in (14) 12 Ocak'ta evinde silahla vurularak ölü bulunması çocuk gelinler sorununu yeniden gündeme getirdi.
Uçan Süpürge, çocuk gelinler sorununa ilişkin bugün bir basın toplantısı düzenledi ve "Çocuk gelinler sorununu neden ortadan kaldıramıyoruz?" diye sordu.
"Temel sorumluluk devlete aittir"
Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği Başkanı Halime Günel "Toplumsal silkelenme eğer bugünse gerçekten bugün olsun" dedi ve ekledi: "Yoksa daha çok Kaderler göreceğiz. Yeni Kaderler için ağıt yakacağız."
Devletin sorumluluğu üzerine almaktan kaçındığını söyleyen Günel, "Devlet bu sorumluluğu anne babalara yüklüyor. Elbette onların da sorumluluğu var. Ancak temel sorumluluk devlete aittir" dedi.
Çocuk gelinler meselesinin yalnızca bir bölgeye atfedilemeyeceğini söyleyen Günel "Bu mesele Türkiye'nin her yanına sirayet etmiş durumda. Bugün belki Ankara'da da var. Saha çalışması için gittiğimiz 81 ilde de bu sorunu gördük."
"Bu konuyu her zaman gündemde tutmak gerekiyor"
"18 yaşını doldurmadan evlendirilmiş kız çocukları, çocuk gelinlerdir" diyen Selen Doğan ise uluslararası sözleşmeleri hatırlattı.
"1990 yılından beri taraf olduğumuz Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre bu yaşın altındaki bireyler çocuktur. Uluslararası sözleşmeler Anayasamız gereği iç hukukun da üzerindedir. Dolayısıyla 18 yaşını doldurmadan evlendirilmek, evlenme izni için yasal zemin oluşturmak ve buna göz yummak Anayasal suçtur."
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) çatısı altında beş yıl önce kurulan Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu'nun (KEFEK) hazırladığı erken evliliklere ilişkin raporu hatırlatan Doğan sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"Aradan yıllar geçti, halen o rapordaki çözüm önerilerini hayata geçirecek bir adım atılmadı. Raporda sorumlulukları hatırlatılan kurumlar nerede?"
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam'ın görevi Fatman Şahin'den alırken söylediği "Çocukların çoçuklarımdır" sözünü hatırlatan Doğan "Bakan nerede?" diye sordu.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın Kader Erten davasına müdahil olma talebini de değerlendiren Doğan "Müdahil olmak, hakimin vereceği kararı etkilemez. Mahkeme müdahil olmayı kabul etmeyebilir de. Etse bile bu, ilgili durumu değiştiremez; müdahil olan, kararı temyize gönderebilir" dedi.
"Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde iki yıl önce kurulan Erken Evlilikleri Önleme Birimi ne zaman çalışmaya başlayacak?" diye soran Doğan sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"2013 yılının ilk ayında dönemin milli eğitim bakanı 4+4+4 sisteminin uygulanmasıyla ortaokuldan sonra örgün eğitimi bırakan öğrencilerin sayısını açıklamıştı: 136 bin. Bu çocuklar nerede?
"Saha çalışmalarımızda istisnasız tüm kamu yönetimi ve sivil toplumun erken evliliklerle mücadele edecek kurumların başında Diyanet’i saydığını biliyoruz. Kader Erten olayı dahil kamuoyuna yansımış çocuk evlilikleri vakalarında Diyanet İşleri Başkanlığı nerede?"
"Çocuk gelinleri yalnızca öldüklerinde hatırlamamak lazım. Bu konuyu hep gündemde tutmak lazım" diyen Doğan sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"Kimse Kader'e ağlamasın. Sadece gözyaşı döküpte ertesi gün o yaşı silip tekrar işine gücüne bakmasın. Gerçekten üzerinde dursun, düşünsün."
Çözüm önerileri
Doğan, saha çalışmalarında kendileriyle paylaşılan çözüm önerilerini ise şu şekilde sıraladı:
* Yasal yaşın altındaki çocuğunu evlendiren ebeveyne verilen 1 yıla kadar hapis cezası ağırlaştırılarak artırılmalı.
* Merkezde ve taşrada resmi kurum çalışanlarının haberdar oldukları çocuk evliliklerini şikayet etmemelerinin Kabahatler Kanunu’nda yaptırımı olmalı.
* Cezaların işe yaramadığı durumlarda, çocuğunu erken evlendirmeyen aileler ödüllendirilsin.
* Hastaneye yansımayan çocuk evliliği vakalarında imam ve muhtarın bu evlilikleri bildirmemesi durumunda yaptırım uygulansın.
* Sağlık Bakanlığı ülkenin tamamında, çocuk yaşta evliliklerin kadınların ruh ve beden sağlığında sebep olduğu ağır hasarı anlatacak programlar uygulasın.
* Geriye dönük uygulanan ceza nedeniyle eşi hapse giren çocuk geline, yaşamını sürdürebileceği maddi olanaklar sağlansın.
* Yerel yönetimler çocuk yaşta evliliklerin halk sağlığı açısından zararlarını ve hukuken de suç olduğu bilgisini il ve ilçelerde yaygınlaştırsın. (SK/ÇT)