Hacettepe Üniversitesi'den Doç. Dr. Esra Burcu'nun
gerçekleştirdiği çalışmaya göre Türkiye'de engellilerin yüzde 81,5'i devletin
kendileri için yeterli hizmet sunmadığını düşünüyor.
Bunun ana nedeni varolan hizmetlere erişim imkanlarının
kısıtlılığı ve bu hizmetlerden haberdar olamamak.
Üniversitenin Engelliler Uygulama ve Araştırma Merkezi üyesi
Burcu'nun 2004-2006 arasında bin 321 kişi üzerinde yaptığı "Türkiye'de
Özürlü Birey Olma: Temel Sosyolojik Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir
Araştırma" başlıklı çalışma, engellilerin sosyal hayatta yaşadığı
sorunları gösteriyor.
Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) da destek verdiği
çalışmada örneğin engellilerin yüzde 60'ının doğumu evde gerçekleşmiş.
Yeterli veri yok
Burcu'nun çalışması kitap olarak da yayınlandı. Burcu,
çalışmanın önsözünde Türkiye'de engelliler üzerine sosyo-ekonomik ve demografik
verilerin eksikliğini vurguluyor ve yaşadıkların sorunların çözümü için bu
eksikliğin kapatılması gerektiğini belirtiyor.
Araştırmada elde edilen sonuçlar, Radikal'in haberine göre özetle
şöyle:
- Engellilerin kullandıkları araçlar konusunda sivil toplum
örgütlerinin yardımı, devletten fazla. Araştırmaya katılanların yüzde 30,2'si
araçlarını sivil toplum örgütleri, yüzde 27.6'sı kendi imkânları, yüzde 26,3'ü
ise devlet kurumları aracılığıyla aldıklarını söyledi.
- Araştırmaya katılanların yüzde 50,7'si arkadaşlık kuramama
gerekçesi olarak, beğenilmeyeceğini düşünüyor. Yüzde 19,5'i ise dışlanma,
kabullenilmeme nedeniyle arkadaşlık kuramadığını belirtti.
- "İnsanların kendilerini nasıl gördüklerine"
ilişkin soruya, engellilerin yüzde 51.1'i "acınan", yüzde 25,3'ü "dışlanan/kabul
edilmeyen", yüzde 10.5'i de "alay edilen/küçümsenen" olarak
yanıt verdi.
- Engellilerin yüzde 54,9'u eğitim olanaklarından yeteri kadar
faydalanamıyor, yüzde 67.4'ü de çevre düzenlemeleri konusunda sürekli sorunlar
yaşıyor.
- Yüzde 45,9'u, toplumun bilinçsiz ve duyarsız olmasından şikayetçi.
Yüzde 34'ü ise engellilerin sorunlarına ilişkin çalışmaların yetersiz olduğunu
belirtiyor. Gruptakilerin yüzde 32,6'sı da karşı karşıya kaldıkları bu
problemlerin çözülemeyeceğine inanıyor.
- Engellilerin devlet hizmetlerinden faydalanma durumları da
incelendi. Yüzde 32,4'ü sağlık, yüzde 21,2'si eğitim, yüzde 17'si de mesleki ve
beceri edindirme hizmetlerinden yararlandıklarını söyledi.
- Devlet hizmetlerinden yararlanmama nedenleri arasında ise
ilk sırada yakın çevrede hizmet veren kurumların bulunmaması var. Engellilerin
yüzde 30,1'i bu nedenle hizmetlerden yararlanamazken, yüzde 26.8'i bu tür
hizmetlerin verildiğinden haberdar değil. Yüzde 18'i ise hizmetlerin yeterli
olmayacağını düşünüyor.
- Araştırmaya katılanların yüzde 41.8'i devletten iş imkânları
yaratılmasını, yüzde 17.1'i eğitim hizmetlerinin, yüzde 10.8'i de maddi
desteklerin artırılmasını istedi. (EÜ/TK)