UAÖ: İnsan Haklarında Türkiye İyiye Gitmiyor
"Barışçıl düşüncelerini ifade edenler yargılanıyor"
Raporun Türkiye bölümünde bazı saptamalar şöyle:
* Barışçıl düşüncelerini ifade eden gazeteci, yazar, yayıncı, akademisyen, insan hakları savunucuları ve öğrenciler hakkında açılan davalar sürüyor.
"Çatışmalar, silahlı grupların sivillere saldırıları insan haklarının durumunu geriletti"
* İnsan haklarının durumu doğu ve güneydoğu bölgelerinde PKK ve güvenlik güçleri arasında artan çatışmalara bağlı olarak kötüye gitti.
* Silahlı gruplar tarafından sivillere yöneltilen saldırılarda artış görüldü. Kürdistan Özgürlük Şahinleri adlı silahlı grup İstanbul, Manavgat, Marmaris ve Antalya'da 9 kişinin öldüğü ve birçok kişinin yaralandığı bombalı saldırıları üstlendi.
"Kolluk kuvvetleri orantısız kuvvet kullandı"
* Güvenlik güçlerinin sivilleri hedef almasına neden olarak "dur emrine itaat etmeme" gösterildi, ama genel neden orantısız kuvvet kullanımı ve bazı durumlarda yargısız infazdı. Terörle Mücadele Yasası ölümcül kuvvet kullanımını sadece yaşamı koruma amacıyla sınırlandırmıyor. "Doğrudan ve tereddütsüz ateşli silah kullanımı"na izin veren 16. madde güvenlik güçlerinin tam ve tarafsız yargılanmasını engelleyebilir.
* Diyarbakır'da şiddet içeren protestolarda kolluk kuvvetleri göstericilere orantısız kuvvet uyguladı.
"İşkence ve resmi olmayan alanlarda sürdü; cezasızlık da sürdü"
* İşkence ve kötü muamele iddialarında genel düşüş gözlense de protestolarda özgürlüğünden alıkonanlara kötü muamele yaygındı. Özgürlüklerinden alıkonanlar, dövüldüklerini, ölümle tehdit edildiklerini, yemek, su, uykudan yoksun bırakıldıklarını iddia etti. İşkence ve kötü muamelenin bir kısmı resmi olmayan tutuklama yerlerinde gerçekleşti.
* Güvenlik güçlerinin hak ihlalleri üzerine yürütülen soruşturmalardaki yetersizlik, sorumluları yargı önüne çıkarabilmek için yargı mekanizmalarındaki genel isteksizlik devam etti.
* Şemdinli bombalamasıyla ilgili dava yüksek düzey askeri personel ve hükümet yetkililerinin siyasi müdahaleleriyle gölgelenen bir soruşturmanın ardından devam etti.
Adil olmayan yargılamalar
* Terörle mücadele yasasıyla suçlananlar, özel Ağır Ceza Mahkemeleri'nde uzun, haksız davalarla karşılaştı. Savcılar işkenceyle alındığı iddia edilen açıklamalara dayanan kanıtlar sundu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin haksız bulması üzerine yeniden açılan davalar da tarafsız değildi, kanıtlar gözden geçirilmedi. Duruşmalar fazlasıyla uzatıldı.
* F-tipi cezaevleri koşulları ve adil yargılama konusunda endişeler devam ediyor.
"Vicdani ret tanınmıyor, kadın sığınma evlerinde çok az ilerleme var"
* Vicdani ret tanınmıyor ve başka bir sivil alternatif hâlâ söz konusu değil.
* Şiddet mağduru kadınlara sığınak sağlamada çok az ilerleme görüldü. (TK)