“Türkiyeli ile Suriyeli Birbirini Medyanın Yargılarıyla Tanıyor”

 “Türkiyeli yurttaşların, Suriyelilerin suça eğilimli olduğu yönünde güçlü bir eğilimleri var.”

Bu sözler, Bahçeşehir Üniversitesi'nden Prof. Dr. Nilüfer Narlı'nın. 

Bir erkeğin beş yaşındaki çocuğa tecavüz ettiği Küçükçekmece Kanarya’da saldırganın Suriyeli olduğu iddiası üzerine, “Suriyeliler” yeniden nefret söylemlerinin hedefinde oldu. Hatta bianet’e konuşan bazı mahalleler, “Suriyeliler geldikten sonra bölgedeki suç oranının” arttığını iddia etti. Kanarya’daki Suriyeliler ise, endişeli olduklarını söyledi.

TIKLAYIN - Kanarya Mahallesi'nde Kimsenin Güvenliği Yok

Üniversitenin Sosyoloji bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Narlı saha araştırma ekibiyle birlikte son dört yıldır Suriyeli mülteciler konusunda araştırmalar yapıyor. Son araştırmalardan birini Suriyelilerin yoğunluk olarak yaşadığı İstanbul’un Zeytinburnu ilçesinde gerçekleştirdiler.

Zeytinburnu’nda yaşayan kayıtlı Suriyeli sayısı 2016 yılı Mayıs ayında 22 bin 500 idi. Kemal Kirişci, Jessica Brandt, and M. Murat Erdoğan’ın 2018 yılında yayımlanan araştırmasına göre bu sayı 50 bin. 

Narlı ve ekibi, 2016 Mayıs’ında başladıkları son saha araştırmalarını 2017 Ocak ayında bitirdi. Saha araştırmasında 380 Suriyeli ile görüşen ekip, ilçedeki mahalle muhtarlarıyla da odak toplantıları ve derinlemesine mülakatlar gerçekleştirdi.  

Araştırma sürecinde Suriyelilerin ve Türkiyelilerin birbirlerine yönelik algıları konusunda önemli gözlemler edindiklerini belirten Narlı, “Türkiyelilerin, Suriyelileri, suça, özellikle cinsel suçlara eğilimli bir topluluk” olarak gördüklerini söylüyor.

“Türkiyeliler Suriyelileri, genelde suçlu, mağdur, pasif, sürekli olarak yardımlarla geçinen, tembel insanlar olarak tanımlıyorlar.

"Zeytinburnu sakinlerinden şöyle cümleler duyduk: ‘Suriyeliler geldi karımızı kızımıza bakıyorlar, rahatsız ediyorlar.”

Yine aynı şekilde Suriyelilerin de Zeytinburnu’nda yaşayanların kendilerini rahatsız ettiğini belirtiyorlar.”

“... kodlanıyorlar”

Önceki yıllarda, “Suriyeliler plajda geziyor, tatil yapıyorlar, çalışmıyorlar, plajlarda kadınları gözetliyor rahatsız ediyorlar” gibi haberlerin sosyal medyada yayıldığını ve nefreti körüklediğini hatırlatan Narlı, şöyle konuşuyor:

“Amerika’da da siyahların, halkın kafasında suçlu olarak kodlandığına dair çok sayıda çalışma var. Türkiye’deki Suriyeliler de, medyadaki haberlerin veriliş şekliyle, halkın kafasında suçla ilişkilendiriliyorlar ve ‘suçlu’ olarak kodlanıyorlar.”

"Yardım dağıtıyorsunuz diye tepki gösterdiler" 

Zeytinburnu’nda anket çalışması yaptıkları evlere giderken, minik bir çanta içinde çocuklara boyama kitabı götürdüklerini söyleyen Narlı, Zeytinburnu’nda yaşayan halkın bu minik çantalara da tepki gösterdiğini söylüyor:

“Bize diyorlardı ki, ‘Siz yine onlara yardım mı dağıtıyorsunuz. Devlet hep onlara yardım dağıtıyor’ Bunlar o bölgede yaşayan Türkiyeli yurttaşlar için büyük bir sorun. Çünkü onların da ekonomik durumu çok iyi değil ve kendilerinin yardım görmediklerini düşünüyorlar.

“Suriyelilere yardım ediliyor, onlar çalışmıyor. Onlarla ilgili hep böyle yargılar var. Suriyeliler ilgili yargılar hep negatif. Hatta bizim saha araştırmamızı yürüten Suriyeli ekipte yer alanlara da sözlü olarak saldırılar gerçekleşti.”

Çözüm Ortak çalışmalarda birleştirmek

Suriyeli ve Türkiyelileri ortak bir sanat atölyesinde buluşturduklarında aradaki ön yargıların yıkıldığını söyleyen Narlı, çözümün de yine buradan geçtiğine dikkat çekiyor:

“Biz Suriyeli  öğrenciler ile  Türk lise öğrencilerini bu tür  ortak sanat buluşmalarında nasıl kaynaştığını gördük. Ortak iş yapıldığında bir birlerine olan bakış açıları farklılaşıyor. Bir, lise öğrencisi  bize, ‘Hocam biz Suriyelileri böyle bilmiyorduk’, Suriyeli çocuk denince sadece dilenci çocuk aklıma geliyordu… şimdi pıprıl pırıl Suriyeli çocuklar ile tanıştım”  dedi.

"Suriyelilerin ötekileştirilmesi sonunda iki toplum  birbirini  tanımıyorlar, ya da medya aracılığıyla ön yargılı bir şekilde tanımış oluyorlar.

“Bu da arada duvarlara neden oluyor. Aradaki sorunları çözmek için her iki grubun da ortak faaliyette bulunacağı alanların yaratılması gerekiyor. Bu nedenle de sivil topluma ve devlete önemli görevler düşüyor.”

(EMK)