Türkiye Uluslararası Mahkeme'yi Tanıyacağına El Beşir'i Koruyor

Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) Sudan Başkanı Ömer El Beşir için Darfur'da savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediği iddiasıyla tutuklama kararı almasından "kaygılı".

Zaman gazetesinin haberine göre, Türkiye UCM'nin kararının Sudan'da barışa yardımcı olmayacağı düşüncesinden hareketle, kararın en az bir yıl ertelenmesi için geçici üye olduğu BM Güvenlik Konseyi'nde çaba harcamak niyetinde.

Sudan'ın Ankara Büyükelçisi İbrahim Matar Abdurrahim Muhammed de "Türkiye'nin, Güvenlik Konseyi'nde olumlu bir rol oynayacağına ve her zaman yanımızda olacağına inanıyoruz" diyor.

Türkiye UCM'nin yetki alanına girmesini sağlayacak Roma Statüsü'nü hâlâ imzalamış değil. Aralarında Ankara ve Diyarbakır Barosu'nun da bulunduğu, Türkiye'deki 16 örgütün oluşturduğu UCM Koalisyonu, 20 Şubat'ta hükümeti bir kez daha Statü'yü imzalamaya çağırmıştı. Savaş suçları, insanlığa karşı suç ve soykırımla suçlanan kişileri yargılayabilen mahkemeyi tanıyan 108 ülke var. UCM'nin en önemli özelliklerinden biri, ulusal hukuki sistemler yargılama yapamadıkları ya da yapmak istemedikleri zaman devreye girebilmesi.

AKP döneminde altı ikili anlaşma imzalandı

Türkiye'yle Sudan arasında, altısı AKP hükümeti döneminde olmak üzere, imzalanmış toplam 24 ikili anlaşma var. Dışişleri verilerine göre, ülkeler arasındaki ikili ticaretin hacmi 225 milyon doları geçiyor. Sudan'a Türkiye kökenli doğrudan yatırımların miktarıysa 50 milyon doları buluyor. Türkiye aynı zamanda Sudan'a altyapı yatırımları için kredi sağlamanın peşinde.

Bakan Şahin isteseydi, El Beşir Türkiye'de de yargılanabilirdi

El Beşir, geçen ağustosta davetli olarak Türkiye'ye geldiğinde, insanlığa karşı suçlardan yargılanması mümkündü. Yeni Ceza Yasası (TCK) buna olanak tanıyor. Ancak yasaya göre bunu ancak Adalet Bakanı talep edebiliyor. İnsan Hakları Derneği (İHD) Bakan Mehmet Ali Şahin'e bu yetkisini anımsatan bir mektup yazmış, ancak bir yanıt alamamıştı.

Savcı 10 ayrı suçla suçluyor

Uluslararası Savcı Luis Moreno-Ocampo, 10 ayrı suçla suçladığı El Beşir için tutuklama kararı verilmesini sekiz ay önce istemişti. Lahey'deki UCM, tutuklama kararını önceki gün (4 Mart) açıklamıştı. Suçlamalar arasında soykırım yer almıyor. El Beşir "Darfur'daki sivil nüfusun önemli bir bölümüne karşı bilerek saldırı düzenlemek, cinayet, yok etmek, tecavüz, çok sayıda sivili zorla yerinden etmek ve mallarına el koymak"la suçlanıyor.

Birleşmiş Milletler'e göre, Darfur'daki altı yıllık silahlı ihtilafta, 300 bin kadar insan öldü, milyonlarcası da yerinden edildi.

Mahkeme 2007'de Sudan İnsani Yardım Bakanı Ahmet Harun ve Cancavid milislerinin lideri Ali Abdul Rahman için de tutuklama kararı çıkarmıştı; ancak El Beşir bu iki kişiyi teslim etmeyi reddediyor. (TK)