Türkiye-Ermenistan Protokolleri Ne Getiriyor?

Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbantyan'ın İsviçre'nin Zürih ketinde imzaladıkları metinler, "Diplomatik İlişkilerin Kurulmasına Dair Protokol" ve "İlişkilerin Geliştirilmesine Dair Protokol" başlıklarını taşıyor.

İki ülke, önceki gün (10 Ekim) attıkları imzayla, ortak sınırın açılmasını ve resmen diplomatik ilişki kurmayı kararlaştırmış oldu.

Dışişleri Bakanlığı, protokol metinlerinin Türkçe resmi çevirilerini yayınladı.

Protokollerde, karşılıklı güveni sağlamak için Ermenilerin "Büyük Felaket" olarak adlandırdığı 1915'le ilgili ortak tarihsel çalışmalar yapılması, bilim, eğitim, kültür alanlarında işbirliğini, öğrenci ve uzman değişimi yapılması, ticaret, turizm, ekonomi ve çevre alanlarında işbirliği de yer alıyor.

Bu işbirlikleri için Dışişleri Bakanlıkları düzeyinde bir hükümetlerarası komisyon ve buna bağlı çalışacak alt komisyonlar kurulacak.

Sınır iki aya kadar açılacak: Türkiye-Ermenistan ortak sınırı, protokollerin yürürlüğe girmesinden sonraki iki ay içinde açılacak. Alican sınır kapısı, Kars-Gümrü arasında bulunuyor.

Hükümetlerarası komisyon: Hükümetlerarası komisyon ve ona bağlı alt komisyonların çalışma biçimlerinin kararlaştırılması için protokollerin yürürlüğe girişinden iki ay sonra Dışişleri Bakanlarının başkanlığında bir çalışma grubu oluşturulacak. Bundan sonraki bir ay içinde de belirlenen çalışma biçimleri bakanlıklar düzeyinde onaylanacak. Bunn hemen ardından hükümetlerarası komisyon ilk toplantısını yapacak.

Alt komisyonlar: Hükümetlerarası komisyonun ilk toplantısından en çok bir ay sonra, alt komisyonlar çalışmaya başlayacak.

Alt komiyonlar şu başlıklarda oluşturulacak:

• Siyasi istişare

• Ulaştırma, iletişim ve enerji altyapıları ve şebekeleri

• Hukuk

• Bilim ve eğitim

• Ticaret, turizm ve ekonomik işbirliği

• Çevre

• Tarih

Tarih komisyonunun amacı, iki ülke arasında karşılıklı güveni yeniden sağlamak. Bunun için tarihi kayıtlar ve arşivler, sorunları ve tavsiyeleri belirlemek için incelenecek. Bu komisyonda Türkiye, Ermenistan ve bu süreçte arabuluculuk yapan İsviçre'den uzmanların yanı sıra, uluslararası uzmanlar da yer alacak. (TK)

Protokollerin resmi, tam metnini görüntülemek için tıklayın. (PDF belgesi, 1,1 MB)