Time Yılın Kişisini Seçti: Gerçeğin Koruyucuları
Time dergisinin her yıl seçtiği “Yılın Kişisi” olarak 2018’de “koruyucular” olarak tanımladığı bir grup gazeteciyi belirledi.
Time’ın “Koruyucular ve Geçeğe Karşı Savaş” yazısındaki “koruyucular”dan bazıları öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı, mahkum edilen muhabirler Wa Lone ve Kyaw Soe Oo, hakkında soruşturma açılan editör Maria Ressa ve saldırıya uğrayan gazete The Capital Gazette.
Time’ın bu seçiminin sebebi gerçeğe ve onu aktaran medyaya açılan savaş. Devlet başkanları ve sosyal medya, saldırılar ve rutin yalanlar aracılığıyla olgusal gerçekleri sarsıyor ve demokrasilerin işleyişine şüphe düşürüyor.
Gazetecileri Koruma Komitesi (Committee to Protect Journalists - CPJ) verilerine göre 2017’de dünya çapında rekor sayıda gazeteci hapse atıldı, 2017’de 262 olan bu sayının 2018’de de yüksek olduğu tahmin ediliyor. “Koruyucular ve Gerçeğe Karşı Savaş” yazarı Karl Vick “2018’de gazeteciler insanların dediklerini ve yaptıklarını aktardı. Bu yıl ne yaptıkları ve nasıl yaptıkları değil, yaptıklarının önemi değişti” yazıyor.
Can Dündar’dan alıntı
Gerçeğe bir saldırı olduğunu aktaran yazıda Can Dündar’dan şu alıntı yer alıyor: “Okullarımızda gazetecilerin haberin kendisi olmamaları gerektiğini öğrendik, ama bu bizim seçimimiz değil. Bu özgür basından ve gerçekten nefret eden güçlü liderlerin dünyası”.
Time dergisinin “Koruyucular ve Gerçeğe Karşı Savaş” sayılarında aşağıdaki gazeteciler ve onların öyküleri yer alıyor:
Cemal Kaşıkçı, öldürülen gazeteci.
Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı 2 Ekim’de ülkesinin İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürüldü. Time Kaşıkçı’nın ülkesinin açıkça konuşanlara karşı zulmü hakkındaki gerçekleri söylediği için öldürüldüğünü, bunun dünya çapında gerçeğe karşı açılan savaşı örneklediğini yazdı. Kaşıklı 2017’de kaçarak ABD’ye taşındı. Washington Post’taki köşe yazılarında Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın mutlak güç hedefi ve ifade özgürlüğü üzerindeki baskılarını eleştirdi.
Wa Lone ve Kyaw Soe Oo, mahkum edilen muhabirler.
İki Myanmarlı Reuters haber ajansı muhabiri Wa Lone ve Kyaw Soe Oo, Myanmar Devlet Sırları Kanunu’nu delmekten 3 Eylül’de yedi yıl hapis cezasına çarptırıldı. 10 Rohingya Müslümanı azınlığın öldürülmesi hakkında yaptıkları haberlerle suçlarını kanıtladıkları katiller ise on yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Maria Ressa, hakkında soruşturma açılan editör.
Filipinli editör Maria Ressa kurucularından olduğu Rappler isimli internet haber sitesini yönetiyor. Rappler ülkedeki şiddetli uyuşturucu savaşını ve Filipinler’in otoriter eğilimleri olan popülist Devlet Başkanı Rodrigo Duerte’nin hukuksuz olarak 12 bin civarı kişinin ölümüne sebep olması konularını kronolojik olarak aktardı. Duerte hükümeti Rappler’dan gazetecilere akreditasyon vermedi ve Kasım ayında siteyi vergi kaçakçılığı ile suçladı. Bu iddialar Ressa’nın 10 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmasına sebep olabilir.
Ressa, gerçeğe açılan savaş hakkında “Savaş muhabiri olarak çalıştım. O şu an mücadele ettiğimiz şeye kıyasla kolay” diyor.
The Capital Gazette, saldırılan gazete.
ABD’nin Maryland eyaletinin başkenti Annapolis’te bulunan Capital Gazette Communications tarafından yayınlanan Capital gazetesine 28 Haziran’da silahlı saldırı yapıldı. Haber odasında beş gazeteci vuruldu. Gazetenin tarihi Amerikan Bağımsızlık Savaşı’na kadar uzanıyor.
Donald Trump ikinci oldu
ABD Başkanı Donald Trump Yılın Kişisi listesinde ikinci oldu. Time Trump hakkında “Başkanın geriye bırakacağı miras ulaşmaya çalıştığı amaçlar kadar tahrik ettiği direniş de olacak” yorumunu yaptı.
2017'de #MeToo hareketine verilmişti
Time dergisi 2017'de cinsel taciz konusunda "sessizliği bozanlar"ı "Yılın Kişisi seçmişti. #MeToo (Ben de) etiketiyle başlatılan cinsel taciz karşıtı eylemlere birçok ünlü destek vermişti. (EÖ/HK)
* Hazırlayan: Ege Öztokat