Siyasal İslam, İran, Türkiye Bu Sergide
Depo İstanbul'da 10 Kasım günü açılan ''Şekli Belirleyen Hakikatten Hakikati Belirleyen Şekle'' başlıklı sergide, Almanyalı sanatçı Sandra Schafer ile İran İslam Devrim'ni ele alıyor. Sanatçı Türkiye'deki ilk solo sergisine İstanbul'da yaşayan video sanatçısı Sevgi Ortaç'ı, İranlı fotoğrafçı Hengameh Golestan'ı ve gazeteci Ayşe Çavdar'ı da konuk ediyor.
Sanatçı "1978 ve Sonrasının Setinde''adlı video çalışmasında İran İslam Devrimi'nin çıkış noktasını, gerekliliklerini ve devrimi destekleyen farklı siyasi grupların devrimi neden destekledikleri sorularına cevap arıyor. İran Devrimi'ni çeşitli kentsel olgular, fotoğraf ve filmler ile yeniden kurgulayarak farklı bir anlama kavuşturan Schafer çoklu perspektif yöntemi ile seyirciye farklı bakış açıları sunuyor.
İran İslam Devrimi'ni farklı bir bakış açısı ile sunduğu, ''1978 ve Sonrasının Setinde ve İçe Dönüş Dışa Satış'' video çalışmaları ile İranlı fotoğrafçı Hengameh Golestan'ın 1978/79 yılın da Tahran'da çekmiş olduğu fotoğraflardan oluşan fotoğraf seçkisi, Depo İstanbul'da seyirci ile buluşuyor.
Sanatçının ikinci çalışması ''İçe Dönüş Dışa Satış'' ise İran Devrimi'nin Türkiye üzerinde ki siyasal ve sosyal etkileri ile birlikte siyasal İslam'ın Türkiye'de nasıl konumlandığına ve maddi ilişkilerine odaklanıyor. Schafer'ın gazeteci Ayşe Çavdar ile gerçekleştirdiği video çalışması, İstanbul'un Fatih semtindeki İran Camisi'nde yaşanan kişisel ve toplumsal hikâyeler ile İslam Devrimi'nin Türkiye'de ki toplumsal ve siyasal ilişkileri nasıl etkilediği sorusuna bir örneklem oluşturuyor.
Başakşehir'in "İslami orta sınıfı"
Schafer'ın ikinci çalışmasının devamı niteliğinde ki "Kentsel Senaryolar ve Öteki Senaryolar'' adlı fotoğraf serisi seçkisi de İstanbul'un Başakşehir semtinde ikamet eden İslami orta sınıfın, günlük ritüellerini nasıl gerçekleştirdiklerini nasıl bir hayat sürdüklerini konu ediniyor. Sanatçının bu fotoğraf çalışması aynı zamanda üzerine çalıştığı yeni videosu hakkında ipuçları veriyor.
Serginin farklı bir bölümün de İran'lı fotoğrafçı Hengameh Golestan'ın fotoğraf sergisi ile Sevgi Ortaç'ın ''Unutma Egzersizleri'' video çalışması yer alıyor.
İran'da kadın eylemleri
Golestan'ın 1978/79 yılların da Tahran'da çektiği fotoğraflar, kitlesel protestolar ile mekan içi özel alanların görüntülerini sunuyor. İslam Devrimi'ne destek yürüyüşleri, kitlesel mitingler, kadınların başörtüsü dayatmasına karşı yaptıkları toplu yürüyüş gösterilerini fotoğraflayan sanatçı, devrimin bilinmedik yönlerini belgeliyor.
Golestan'nın fotoğrafların da dikkati çeken en önemli nokta, fotoğraflarında ki kadınların dönem için nerede ve nasıl konumlandıkları. Sanatçının çalışmasında esas konuyu kadınların o döneme ilişkin siyasi eylemleri oluşturuyor.
Kadınların hicap karşıtı gösterilerde ve başörtüsü protesto yürüyüşlerin de taşıdıkları afişte "Her türlü biçimde ve her türlü durumda diktatörlük diktatörlüktü. Biz kadın öğrenciler, kadınlara yönelik saldırıları hoşgörmeyeceğiz" yazıları dikkat çeken başka bir nokta.
Bellek, mekân, anıtsallık ve kültürel miras gibi konularla ilgilenen Sevgi Ortaç'ın ''Unutma Egzersizleri'' ise Osmanlıların Konstantinopolis'i fethinin yeniden canlandırılma görüntülerine odaklanıyor. Video çalışması bu görüntüleri parçalara bölünmüş bir ekranda ele alıp, yeniden canlandırmanın dilini ve mekansal anlatısını gözler önüne seriyor.
İran ile başlayan siyasal İslam'ın farklı boyutlar kazanarak nasıl bir değişim yaşadığını, mekan, zaman ve birey üzerinden anlatan ''Şekli Belirleyen Hakikatten Hakikati Belirleyen Şekle'' adlı kapsamlı sergi 29 Aralık'a kadar Depo İstanbul'da görülebilir. (ED/HK)