Sırbistan Halkı Taraflı Cumhurbaşkanlığı ve Hile İddiaları Nedeniyle Sokakta

Sırbistan’da cumhurbaşkanlığı seçimleri haftasonu gerçekleşti. Seçim bitti ama tartışmalar bitmedi.

Seçim komisyonu tarafından açıklanan kesin olmayan sonuçlara göre Sırp İlerleme Partisi (SNS) Lideri Aleksandar Vucic yüzde 55,02 oy oranıyla seçimleri kazandı.

Sırp İlerleme Partisi AB yanlısı. Vucic, partinin genel başkanı olarak girdiği 2014 erken genel seçimleri kazanmış ve başbakan olmuştu.

2 Nisan 2017 günü yapılan seçimde  insan hakları aktivisti Sasa Jankovic yüzde16,36 oranla ikinci oldu. En çok oy alan üçüncü isim yüzde 9,43 oy oranıyla Luka Maksimovic oldu.

Seçim sonuçlarının açıklandığı günden beri, Belgrad’da çoğu öğrenci binlerce kişi, Vucic’in cumhurbaşkanı seçilmesini protesto ediyor.

Yeni Cumhurbaşkanı Vucic’e iki itiraz

Sırbıstan’da seçimlerin ardından yükselen protestoların temelde iki nedeni var.

Cumhurbaşkanı tarafsız olmalı

Protestoların ilk nedeni tıpkı Türkiye’de olduğu gibi sembolik ve tarafsız bir makam olan Sırbistan Cumhurbaşkanlığı makamına çıkışının ardından Vucic’in Sırp İlerleme Partisi’ndeki etkinliğini sürdüreceğine dair emarelerin olması.

Vucic ülkede zaten tartışmalı bir isim. Çünkü Vucic eski bir Sırp Milliyetçisi. Cumhurbaşkanı Slobodan Miloşeviç döneminde 1993’te Sırp Radikal Partisi’ne (SRS) üye olmuş ve aynı yıl vekil seçilmişti. 1995’te partinin genel sekreterliğine getirildiğinde daha 25 yaşındaydı. Vucic 2012’de AB yanlısı Sırp İlerleme Partisi’ne geçti. Sırp Radikal Partisi ise Rusya ile entegre olma yanlısı politika sürdürüyor.

Vucic 2015'te Srebrenitsa Katliamı'nın 20. yılı anma törenlerinde kalabalığın taş atarak tepki göstermesi üzerine, törenden kaçmak zorunda kalmıştı.

Vuçiç, katliam zamanında meclis üyesiydi ve katliamın ardından "Bir Sırp öldürürseniz, 100 Müslümanı öldürürüz" sözünü söylemişti.

Yugoslavya İç Savaşı sırasında Bosna Hersek'in Srebrenitsa kasabasında 8 bin genç ve yetişkin Müslüman erkek, Bosnalı Sırp güçler tarafından öldürülmüştü.

Ancak Vuçiç, son yıllarda uzlaşma çağrıları yapıyor. Anma töreninden kaçmak zorunda kaldıktan aylar sonra hayatını kaybedenlere saygılarını sunmak için tören alanına dönmüştü.

Sandıklarda hile

Kalabalık grup parlamento binasının etrafında toplanarak “Vucic, seçimde hile yaptın” ve “Diktatörlüğe son” gibi sloganlar attı. Göstericiler Vucic’in diktatör olduğunu, partisi Sırbistan İlerleme Partisi’nin (SNS) yolsuzluğa bulaştığını söylediler. Ayrıca seçimlerde hile yapıldığını düşünüyorlar.

Bir grup öğrenci, seçim komisyonu, medya denetleme kurumu ve devlet televizyonu yetkililerini özgür ve adil bir seçim ortamı sağlayamadıklarını iddia ederek bu kurumların görevine son verilmesini de içeren taleplerini sosyal medyada yayınladı.

Protestucular ayrıca meclis sözcüsü ve Vucic’in ittifak yaptığı Maja Gojgovic’in de meclis oturumlarını seçim sonuçlanıncaya kadar ertelediği için ayrılmasını istediler.

Reuters’dan Aleksandar Vasovic’in haberine göre 21 yaşındaki Djordje Peric, “Daha fazla demokrasi talep etmek, Vucic’in diktatör rejimini sonlandırmak, daha iyi bir gelecek, daha iyi eğitim ve daha çok iş için buradayız” dedi.

Sosyal medya üzerinden örgütlenen öğrenciler, siyasal partilerin desteğini kabul etmediler. Bunun yerine sendikaları sokağa davet ettiler. (CK/HK)