Sıcak Hava Dalgası Neden Artıyor? 10 Maddede Sıcak Havalarda Yapmamız Gerekenler

*2003'teki Avrupa sıcak dalgasını gösteren harita.

Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (IPM) İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü ve Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Ümit Şahin, "Sıcak Dalgaları: İklim Değişikliğiyle Artan Tehdit ve Sıcak-Sağlık Eylem Planları" başlıklı raporun taslak çalışmasını tanıttı.

2003 yılında yaşanan ve 16 ülkede toplam 70 bin ölüme neden olan Avrupa sıcak dalgasını hatırlatan Ümit Şahin, Türkiye'de yaşanan sıcak hava dalgasının ve ara mevsimin yani baharın kalmamasının insan sağlığı üzerindeki etkilerini anlattı, neler yapmamız gerektiğini söyledi. 

Türkiye'de başta Sağlık Bakanlığı'nın ilk sağlık müdürlükleri ve yerel yönetimlerle ortak çalışarak iklim kriziyle birlikte gelen sıcak hava dalgalarının halk sağlığını olabildiğince az etkilemesi için harekete geçmesi gerektiğini söyleyen Şahin, rapordan örnekler sundu. 

*Fotoğraf: bianet. 

Ümit Şahin'in hazırladığı raportan notlar: 

Evde ve dış ortamda ne yapmalıyız?

Evininizi serin tutun. 

• Oda sıcaklığınızı ölçün. Gündüz saatlerinde 32 dereceyi, geceleri 24 dereceyi geçmemeli. 
• Günün sıcak saatlerinde, özellikle güneş gören yerlerdeki pencere ve perdelerinizi (varsa panjurlarınızı) kapalı tutun. Gece dışarıdaki sıcaklık yüksek değilse pencerelerinizi açın. 
• Ortam sıcaklığını artıracağı için gereksiz aydınlatmaları ve elektrikli aletleri kapatın. 
• Geceleri evin en serin odasında uyuyun. 
• Evin içerisindeki çeşitli yerlerde kaplar içerisinde su bulundurun. (Buharlaşma ortam ısısını azaltır.)
• Mümkünse vantilatör kullanın. (Ancak 35 derece sıcaklığın üzerinde vantilatör işe yaramayabilir, hatta sıcağın olumsuz etkisini artırabilir.)
• Gerektiğinde klima kullanın ve klima açıkken pencere ve kapıları kapalı tutun. (Ancak klimaların yüksek enerji tüketerek iklim krizini artıracağını unutmayın.)

*Dış ortamda mutlaka gölgede kalın. 

• Günün en sıcak saatlerinde dışarı çıkmayın. Çıkmak zorundaysanız gölge yerlerde bulunun. 
• Evinizi serin tutmanız mümkün değilse günün en sıcak saatlerini dışarıdaki serin ortamlarda (örneğin klimalı kamu binaları, kütüphaneler, alışveriş merkezleri) geçirebilirsiniz. 
• Çocukları ve ev hayvanlarını park halindeki araçlarda bırakmayın. 

8 maddede ulusal ve bölgesel eylem planı önerileri

İPC'nin raporunda Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) iklim krizi nedeniyle ulusal ve bölgesel düzeyde Sıcak-Sağlık eylem planlarının hazırlanması ve uygulanmasının tavsiye edildiği hatırlatıldı ve şu adımlar önerildi: 

• 1 İlgili kurum ve kuruluşların, eylem planı için öncülük edecek yapının ve aktörlerin yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi. 
• 2 Sıcak-Sağlık Uyarı Sistemlerinin geliştirilmesi için meteoroloji hizmetleriyle işbirliği içinde ve diğer ülke deneyimlerinden de yararlanarak uyarı ve eylem eşiklerinin saptanması. 
• 3 Yaz ayları gelmeden önce hazır olacak şekilde toplumun farklı kesimlerine yönelik (genel popülasyon, risk grupları, kamu görevlileri, sağlık çalışanları, vb.) gerekli önlemlere yönelik bilgilendirme için hazırlık ve iletişim çalışmaları yapılması. 
• 4 Sıcağa maruz kalmanın etkilerini azaltacak kısa ve uzun vadeli önlemlerin (davranış değişiklikleri, binalarda yapılabilecek değişiklikler, şehir planlaması, enerji ve ulaşım politikaları) belirlenmesi. 
• 5 Özel risk gruplarının ve hassas olan kişilerin (yalnız yaşayan yaşlılar gibi) yazdan önce belirlenmesi ve gerektiğinde mücadele için hazırlık yapılması. 
• 6 Sağlık kuruluşlarının ve özellikle acil servislerin sıcak dalgalarına hazır hale getirilmesi, sağlık çalışanlarının eğitilmesi. 
• 7 Sıcak dalgaları sırasında gerçek zamanlı bir sürveyans sisteminin işletilmesi (112 aramalarının, acil başvurularının, aile hekimi kayıtlarının ve ölüm sebeplerinin takibi gibi.)
• 8 Yaz sonunda uygulamaların ve yapılan çalışmaların sağlık sonuçlarına olan etkisinin değerlendirilmesi. 

(PT)