Seçime Doğru Tapu Kıskacında Sultanbeyli

Yerel seçimlere bir hafta kala İstanbul'un en çekişmeli ilçelerinden biri olan Sultanbeyli'ne gittik.

Anadolu yakasında merkezden 1 saat uzaklıktaki Sultanbeyli, İstanbul'un "yükselen" genç ilçelerinden biri.

TEM bağlantı yollarının açılmasıyla şehirle bağlantısı kurulan ilçe, Sabiha Gökçen havaalanına yakınlığı, 3. köprünün kuzeyinden geçmesi ve yakın zamanda verilen metro sözü nedeniyle inşaat sektörünün de iştahını kabartıyor.

Bir yanda oteller yükselirken bir yanda da ilçenin ilk alışveriş merkezinin inşaatı sürüyor. 

Eskiden küçük bir köy olan ve 12 yıl önce ilçe statüsüne kavuşan Sultanbeyli yoğun göç alan bir yer.

1980'lerden itibaren Karadeniz'den gelenlere, 1990'lı yıllarda da Kürt coğrafyasından zorunlu göçle gelenler eklenince 30 yıl içinde nüfus 300 bine çıkmış.

Sultanbeyli, yerel seçimlerin en çekişmeli geçen ilçelerinden biri.

Refah Partisi'nin İstanbul'da kazandığı ilk belediye olan Sultanbeyli, 1989-1999 arasında iki dönem boyunca Ali Nabi Koçak tarafından yönetildi. Son iki dönemdir de Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) yönetiminde.

İlçeye ayak basar basmaz dalgalanan bayraklardan ve kurulan seçim standlarından seçimin AKP, Saadet Partisi (SP) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) arasındaki çekişme ile sürdüğü belli oluyor.

Özellikle kadınlar standlarda çok aktif olarak çalışıyor. Ancak bunun dışında Sultanbeyli sokaklarında kadınlar genelde kameraya konuşmak istemiyor.

Tüm sorular tapuya çıkıyor

Mikrofon uzattığımız herkes, istisnasız en büyük sorunlarının tapu olduğunu söylüyor.

İlçede kangren haline gelen tapu sorunu temizlik, altyapı gibi diğer tüm sorunları konuşmaya bile değer kılmıyor.

bianet'e konuşan bir kadın bu durumu şöyle özetliyor: Elbette ilçenin başka sorunları var ancak tapu ve kentsel dönüşüm tedirginliğinde onlar aklımıza bile gelmiyor.

Nüfusu her geçen gün artan Sultanbeyli'de plansız yapılaşma nedeniyle neredeyse kimsenin tapusu yok. 29 milyon metrekarelik ilçenin yüzde 22'si 2B arazisi, kalanı da tapuya dair farklı mülkiyet sorunları yaşıyor. 

İki seçimdir tapu vaadi verilen ancak bir türlü tapusuna kavuşamayan halk adeta bezmiş.

bianet'e konuşanlardan biri "Seçimde 'tapuları vereceğiz' diyip, sonra ortadan kayboluyorlar" diyerek tepkisini dile getiriyor.

Tapu sözü Başbakan'a kadar gitmiş

Tapu meselesine Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da dahil olmuş. Üç yıl önce meydanlarda "herkese tapu vereceğiz" sözüyle halkı daha da umutlandırmış. Bu sözün ardından 2011'de ilçenin tamamı kentsel dönüşüm alanı ilan edilmiş.

Eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, o dönem Türkiye'nin en büyük kentsel dönüşümünün Sultanbeyli'de yapılacağını söylemiş. Ancak adeta İstanbul'un plansız yapılaşma örneği olan ilçede geçen sürede hiçbir şey yapılamamış.

İstanbul'un su ihtiyacını karşılayan Ömerli barajının yer aldığı ilçede birçok ev, su havzaları ve dere yataklarına kurulmuş. Bu hem sel tehlikesi yaratıyor, hem de barajı besleyen su havzalarının kurumasına yol açıyor.

Bir yanda 2B arazileri, bir yanda sağlıksız yapılaşma işi içinden çıkılmaz bir hale sokmuş. Bu sırada yeni 2B yasası ile bir kısmı tapu alma hakkı kazandı. Ancak bedellerin çok yüksek olması yine sorun yaratıyor. 

Plansız yapılaşma örneği

Uzmanlar, ilçedeki mülkiyet sorununun büyükşehir belediyesini de aşan iktidarın özel yasalarla çözebileceği kadar karmaşık ve zor olduğu görüşünde. 

Dönüşümün zaruri olduğu ilçede bunun bugüne kadar olduğu gibi "rant" ekseninde değil, hassas bir planlama ile yapılması gerektiğini söylüyorlar. 

Tapu meselesi bu kadar hayati olunca tapu sözü bu seçimde de yine mevcut AKP Belediye Başkanı Hüseyin Keskin'in dilinde. Hatta geçtiğimiz gün İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş da Gölet projesinin açılışında yine tapu sözü verdi. Diğer adaylar SP Halil İbrahim Arıkan, HDP Eş Başkan Adayları Mehmet Şimşek ile Asiye Kolçak ve CHP adayı Mustafa Kolçak da seçim çalışmalarını tapu üstünden kuruyor.

bianet'e konuşan bir kişi "Tapumuzu versinler de kim seçilirse seçilsin, başka bir şey istemiyoruz" sözleriyle mülkiyet hakkının siyasi çekişmenin önüne geçtiğine dikkat çekiyor. (NV)

* 2014 Yerel Seçim Videorama Dosyası'na desteği için Friedrich Ebert Stiftung Derneği'ne teşekkürlerle...