Rusya referandumu hala "tartışmalı"

*Rusya'da muhalifler oy kullanma işlemi sırasında maskelerinin üzerine "Hayır" yazdı. Fotoğraf: AA. 

Rusya Federasyonu'nda 25 Haziran'da başlayan ve bir hafta süren anayasa değişikliği referandumu için oy verme işlemi hafta içinde tamamlandı. 

Sandıklardan çıkan sonuç Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in tartışmalı anayasa değişikliğiyle ilgili onay sonucu verdi. 

Ezici çoğunluk "evet" dedi

Rusya Merkezi Seçim Komisyonu'na göre hemen hemen tüm oyların sayıldığı referanduma kayıtlı seçmenlerin yüzde 65'i katıldı. Referandumda oy kullanan seçmenlerin yüzde 78'i, anayasal değişiklikler için ''evet,'' yüzde 21'i ise ''hayır'' oyu kullandı.

Kremlin Sözcüsü Dimitriy Peskov, ''Bu, Cumhurbaşkanı Putin'e duyulan güvenin fiili göstergesi olan muzaffer bir referandum'' açıklaması yaptı. 

Muhalifler sokaklardaydı

Moskova'daki Puşkin Meydanı'nda toplanan protestocular, Putin'in 16 yıl daha iktidarda kalabilme olasılığına "hayır" diyerek sokaklarda yerini aldı.

Öte yandan Putin, referandumda elde ettiği zaferle birlikte sağladığı güvenceye rağmen, görev süresinin dolacağı 2024'ten sonra yeniden cumhurbaşkanlığı seçimine katılıp katılmayacağı konusundahenüz net bir açıklama yapmadı.

"Halef aramak yerine..."

Referandumun olmaması halinde hükümetin bir süre işlevsiz kalacağını savunan Vladimir Putin, eleştirilere karşı "Halef aramak yerine çalışmalıyız" şeklinde konuşmuştu. 

ABD: Özel endişe yaratıyor

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Morgan Ortagus, anayasa değişikliğiyle Devlet Başkanı Vladimir Putin'e 2036 yılına kadar iktidar imkanı verilmesinin "özel endişe yarattığını" belirterek şöyle konuştu: 

"ABD ilkesel olarak iktidar sahiplerinin görev süresinin uzatılmasına yönelik anayasa değişikliklerine karşıdır. Bu özellikle de "özgür ve adil demokratik süreçler için koşulların mevcut olmadığı ülkeler için geçerli."

AB'den "Venedik Komisyonu" uyarısı

Avrupa Birliği (AB) de seçimlere manipülasyon karıştığı yönündeki suçlamaların soruşturulmasını istedi.

Yapılan açıklamada, anayasanın 79'uncu maddesinin, "Rus anayasasının uluslararası anlaşmaların üstünde olduğu" şeklinde değiştirilmesine atıffta bulunuldu:

"Rusya'nın da üye olduğu Avrupa Konseyi'ne bağlı Venedik Komisyonu, bu değişikliğin Rusya'nın uluslararası yükümlülükleriyle bağdaşmadığı değerlendirmesinde bulunmaktadır" denildi.

Seçmen neyi oyladı?

• Anayasa değişikliği Putin'in 2024 yılında görev süresinin dolmasının ardından iki dönem daha başkanlığa aday olabilmesinin önünün açacak.

LGBTİ+ bireyler neden karşı?

• Yeni anayasada evlilik "heteroseksüel bir birliktelik" olarak tanımlanıyor. Putin, daha önce yaptığı açıklamalarda eşcinsel evliliklerin görevde bulunduğu sürece yasallaşmayacağını söylemişti.

Stalin'den sonra en uzun dönem

1999'dan beri Başbakan ya da Başkan olarak görev yapan Putin, herhangi bir Rusya lideri ya da Sovyetler lideri Josef Stalin ile yarışıyor.

Stalin, 1922-1952 yılları arası görevdeydi.

Eski KGB ajanı Putin ise, göreve ilk kez Boris Yeltsin'in beklenmeyen istifasından sonra gelmişti.

2008'de iki dönem başkanlık süresi dolduğunda, hali hazırdaki Başbakan Medvedev ile koltukları değiştirdi ve Medvedev Başkan, kendisi Başbakan olarak görev yaptı.

Putin, bu süreç içinde de her zaman "Medvedev'in iplerini elinde tutan kişi" olarak anıldı.

2012 yılında Başkanlık görevini geri alan Putin, "sadık Medvedev"i başbakan olarak atadı.

Mesai değişimi 2011-2012 yıllarında Kremlin'e karşı kitlesel protestolar yarattı.

(PT)