Rektörlerden Tercihli Seçim Sistemi Önerisi
Kalaycıoğlu ve Terzioğlu'nun "Türkiye İçin Bir Seçim Sistemi" başlıklı sistem önerisi daraltılmış geniş bölge esasına dayalı iki parti tercihini içeriyor.
Önerilen sistemle seçmenler iki parti için oy verirken, birinci ve ikinci parti tercihlerini oy pusulasında işaretliyor, böylece en çok tercih edilen partiler milletvekili çıkarabiliyor.
Seçmenin beklentilerine uygun demokratik seçim sistemi mümkün
Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı'nın (TESEV) da destek verdiği seçim önerisini geçen Salı Sabancı Üniversitesi Karaköy İletişim Merkezi'nde açıklayan Kalaycıoğlu ve Terzioğlu, Türkiye'deki seçmenin hem bugünkü özellik ve beklentilerine uygun, demokrasinin özgürlük, eşitlik ve dayanışmayı içeren temel değerleriyle bağdaşan bir seçim sisteminin mümkün olduğunu ifade ettiler.
Mevcut seçim barajının işlevini yitirdiği tespitiyle hazırlanan öneri, makul genişlikteki seçim çevrelerinde uygulanan tercihli oylamayla bir ölçüde istikrarın ve olabildiğince temsilde adaletin sağlanabileceğini savunuyor.
Önerilen sistem sayesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) temsil edilecek parti sayısının ikiden fazla olabileceğini belirten rektörler,"Ayrıca daraltılmış bölge uygulamasıyla siyasal partilerin seçim çevresindeki adayları belirlerken seçmenlere karşı çok daha duyarlı olmaları sağlanıyor. Öneriyle baraj uygulaması olmasa da istikrardan ödün verilmemesi sağlanmakta" diyor.
Rektörler mevcut seçim sistemiyle tespit edilen eleştiri ve rahatsızlıklar şöyle:
"Adil bir temsilin gerçekleşmemesi ve 'lider sultası'. Seçimlerin 'parçalanmış' bir Meclis yapısı ortaya çıkardığı iddiası ve bunu engellemek için baraj uygulamasının var olduğu ancak ülke barajının çok yüksek olduğu veya 'barajın işlevini yitirerek' aşırı uçlardaki partileri engellemediği, tersine artık ılımlı sol ve sağ partileri fiilen engelleyen veya tehdit eden bir hal aldığı."
Prof. Kalaycıoğlu ve Prof. Terzioğlu, Türkiye İçin Yeni Seçim Sistemi önerisini dayandırdıkları gözlem ve varsayımlarını ise şöyle özetliyor:
* Seçmen daha yakından tanıdığı adaylara oy vererek bizzat kendi temsilcileri ile arasında güçlü bir bağ kurmak istiyor.
* Ülke barajının aşırı siyasal partileri engellemek işlevi büyük ölçüde ortadan kalktı.
* Seçmenin tercihleri parti, lider veya adaylar arasında bölünüyor.
* Seçmenin oy pusulasında birden fazla parti, aday veya lideri "en fazla tercih ettiği", "ikinci en fazla tercih ettiği" diye sıralaması mümkün, hatta bu tür bir düzenleme seçmeni rahatlatacak ve daha kolay oy vermesini sağlayacak bir husus. Ayrıca böyle bir düzenleme partilere de yol gösterici olabilir. (KÖ/EÖ)