Olasılık ve Gönüllüyle Gelen Özgürlükler!

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu, 6 Şubat 2002, Çarşamba günü , "Mini Demokrasi Paketi" adıyla anılan Türk Ceza Kanunu (TCK) 159 ve 312. maddelerle gözaltı süreleriyle ilgili yeni düzenlemeleri kabul etti.

159

TCK 159. maddesindeki devlet ve kurumlarına hakaret suçunun unsurları değiştirilmedi. Ancak, cezanın üst sınırı 6 yıldan 3 yıla indirildi, para cezası kaldırıldı.

Unsurları değişmeyen madde şöyle:

Madde 159: Meclisini, Hükümetin manevi şahsiyetini, Bakanlıkları, Devletin askeri veya emniyet muhafaza kuvvetlerini veya Adliyenin manevi şahsiyetini alenen tahrir ve tezyif edenler bir seneden altı seneye kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılırlar.

Birinci fıkrada beyan olunan cürümlerin irtikabında muhatap sarahaten zikre- dilmemiş olsa bile onlara matufiyetinde tereddüt edilmeyecek derecede karineler varsa tecavüz sarahaten vuku bulmuş addolunur.

Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına veya Büyük Millet Meclisi Kararlarına alenen sövenler 15 günden 6 aya kadar hapis ve 100 liradan 500 liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.

Türklüğü tahkir yabancı memlekette bir Türk tarafından işlenirse verilecek

ceza üçte birden yarıya kadar artırılır.

312

TCK 312. maddedeki "olasılık" ibaresi kaldırıldı. 1 yıldan üç yıla kadar hapis öngören madde, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep ve bölge farklılığına dayanarak, halkı birbirine karşı kamu düzeni için tehlikeli olabilecek şekilde düşmanlığa veya kin beslemeye alenen tahrik, şeklinde düzenlendi.

312. maddeye eklenen bir fıkrayla, "Halkın bir kısmını aşağılayıcı ve insan onurunu zedeleyecek bir şekilde tahrik edenlere" 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Önceki 312 şöyle:

TCK 312: "Sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığına dayanarak, insanları birbirine karşı kamu düzenini bozma olasılığını ortaya çıkaracak şekilde düşmanlığa veya kin beslemeye alenen tahrik eden kimseye, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilir. Halkın bir kısmını aşağılıyı ve insan onurunu zedeleyecek şekilde tahkir eden kimseye de birinci fıkradaki ceza verilir."

Terörle Mücadele

Terörle Mücadele Yasası'nda "terör propagandası" suçunun oluşması için eylemin, "terör yöntemlerine başvurmayı özendirecek şekilde olması" koşulu getirildi. Yasanın 8. maddesindeki "Türkiye Cumhuriyeti devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmaya yönelik yazılı ve sözlü propaganda" ifadesine "gönüllü propaganda" eklendi.

Propaganda suçlarında, Basın Kanunu'na tabi yayınların sahiplerine "mevkutenin bir önceki ay ortalama satış miktarının yüzde 90'ı kadar uygulanan para cezası" yeni düzenlemeyle " 3 milyardan az olmamak koşuluyla dörtte üçüne" indiriliyor.

Gözaltı süresi

Gözaltı süresi Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nde 7 günden 4 güne indirildi. Bu süre, Olağanüstü Hal Bölgesi'nde savcı ve yargıç kararıyla 7 güne kadar uzatılabilecek.

Tutuklamadan haberdar olma

Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu'na (CMUK) göre tutuklamadan ve tutuklamanın uzatılmasına ilişkin karardan, tutuklunun bir yakını veya belirlediği başka bir kişi, hakim kararıyla haberdar edilecek.

Soruşturmanın amacını tehlikeye düşürmemek kaydıyla, bu bildirim bizzat tutuklu tarafından da yapılabilecek. Toplu suçlarda gözaltı süresi 7 günden 4 güne indirildi. (NM)