Nobel Edebiyat Ödülü Herta Müller'e

Nobel Edebiyat Ödülü bu yıl "şiirin yoğunluğu ve düzyazının dürüstlüğüyle yoksunların dünyasını betimleyen" yazar Herta Müller'e verildi. Ödül, bugün Stockholm'deki İsveç Akademisi'nde yapılan basın toplantısında açıklandı.

Romanya doğumlu bir Almanya vatandaşı olan Müller'in ailesi Romanya'nın Almanca konuşan azınlığına mensuptu. Babası II. Dünya Savaşı'nda Nazi ordusunda savaştı. 1945'te çok sayıda Alman Romanyalı Sovyetler Birliği'ne sürüldü ve onların arasında beş yıl boyunca Ukrayna'daki bir çalışma kampında tutulan annesi de vardı. Müller, bu yıl yayınlanan "Atemschaukel" kitabında bu insanların hikayesini konu ediyor.

Müller, 1973-1976 arasında Temeşvar üniversitesinde Romen ve Alman edebiyatı okudu. O dönemde Almanca konuşan yazarların oluşturduğu Aktionsgruppe Banat grubunda yer aldı ve Çavuşesku yönetimine karşı ifade özgürlüğünün genişletilmesi için mücadele etti. 1977-79 arasında bir fabrikada çevirmen olarak çalıştı ama gizli polise katılmayı reddedince işten çıkarıldı.

Yazarlık hikayesi 1982'de yayınlanan ve sansürlenen "Niederungen"le başladı. Kitabın sansürsüz versiyonu iki yıl sonra Almanya'da çıktı. Romanya'da eleştirilen yapıtları Almanya'da ilgiyle karşılandı. Yönetimi açıkça eleştirdiği için Romanya'da kitap yayınlaması yasaklandı. 1987'de eşi, yazar Richard Wagner'le birlikte Almanya'ya göç etti.

Müller'in kitapları pek çok dile çevrildi. türkçe'de "Tilki Daha O Zaman Avcıydı" ve "Yürekteki Hayvan" kitapları Telos yayınlarından çıktı.(EÜ)