Nepal'de İktidardaki Maocular Kralın Çekilmesini İstiyor
Nepalliler -uzmanların tahminlerinin aksine- parlamento seçimlerinde eski gerillaların oluşturduğu Nepal Maocu Komünist Partisi'ni (CPN-M) güçlü bir şekilde iktidara taşıdı.
İki defa ertelenen seçimle oluşan parlamentonun yeni bir anayasa oluşturarak 240 yıldır monarşiyle yönetilen cumhuriyetin gidişini değiştirmesi bekleniyor.
1996'da yeraltına çekilen CPN-M, Kasım 2006 bir barış anlaşması imzalayarak 10 yıldır sürdürdüğü silahlı kalkışmaya son vermiş ve 1991'den beri ilk defa yapılacak seçimlere girmek üzere hazırlanmaya başlamıştı.
17,6 milyon seçmenin yüzde 60'dan fazlasının oy kullandığı seçimde ülkenin merkezi haricindeki bölgelerde parti tüm rakiplerini açıkça geride bıraktı. Kadınlar ve ilk defa oy kullananların seçimlere katılımı yüksek oldu.
Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği'nin (AB) aralarında bulunduğu kurumların gönderdiği gözlemciler seçimlerin adil biçimde gerçekleştiğini söyledi.
Maocular sadece seçimleri kazanmakla kalmadı, gerilla liderleri de önemli bir destek gördü. Nepal Kongresi (NC) ve Nepal Komünist Partisi-Birleşik Marksist Leninist (CPN-UML) ise desteğini kaybetti.
Nasıl
CPN-M liderlerinden Baburam Bhattarai "Biz bu sonucu bekliyorduk aslında. Sadece uzman denilen kişiler ve ana akım medya önlerinde duran gerçeği göremedi" dedi.
Pakistan merkezli Emek Araştırmaları ve Eğitim Enstitüsü'nden Karamat Ali, "Seçimler öncesinde birçok insan Katmandu'daki Amerikan Büyükelçiliği'nin güvenirliliği tartışmalı kamuoyu araştırmalarına inandı" diyor.
"Halk arasındaki ciddi monarşi karşıtı ve düzen karşıtı muhalefeti; iktidar partilerinin yıllardan beri kralla işbirliği yapmaktan dolayı azalan inandırıcılıklarını görmezden geldiler."
Halk desteği
Gerçekte, marjinal olarak gösterilmeye çalışılan CNP-M, son üç yıldır siyasi gündemin asıl temsilcisi haline gelmişti. Parti, özellikle merkez dışında kalan küçük etnik grupların, Janajatis'lerin taleplerini yüklenerek önemli bir temsil gücü elde etti.
Delhi Üniversitesi'nden profesör Achin Vanaik, "CPN-M'nin gücü düzenli olarak arttı" diyor.
"Dönüm noktasıysa Nisan 2006'da monarşiye karşı ve seçimler için başlattıkları; 19 gün süren ayaklanmaydı. Bir milyondan fazla insan sokağa döküldü. Fakat bu kalkışma Maocuların yıllar boyunca savunduğu cinsiyet eşitliği, ekonomik politikaların değişmesi gibi politikaların birikiminin sonucuydu."
Monarşinin kalkması
Şimdi CPN-M, Kral Gyanendra'nın çekilmesini ve kendi Halkın Kurtuluş Ordusu'nun Nepal ordusuna katılmasını istiyor. Ayrıca diğer partilerle kurulacak ve anayasayı yenileyecek bir koalisyonun ülkeyi 2010'da yeniden seçime götürmesini öneriyor.
Ali "Krallık yanlısı, düzen yanlısı tüm güçler demokratik, federal ve eşitlikçi bir cumhuriyete geçişi önlemek için ellerinden geleni yapacaklar" diyor.
"Bunun için ellerinde kalan tek araç da şiddete başvurmak. Maocular bu tuzağa düşmemeli." (EÜ/GG)
* Bu haberi IPS'ten kısaltarak Türkçeleştirdik.