Nefret Söylemini En Çok Köşe Yazarları Üretiyor
Hrant Dink Vakfı Medyada Nefret Söylemi ve Ayrımcı Dil Ocak-Nisan 2013 Raporu'nu yayımladı. Rapora göre bu dönemde nefret söylemi artmakla birlikte, hedef gösterilen grup sayısı azaldı. Nefret söylemi en çok ulusal basında köşe yazılarında üretildi.
53 sayfalık rapor iki bölümden oluşuyor. Yazılı Basında Nefret Söylemi başlıklı birinci bölümde dini ve etnik grupları hedef alan içeriklerin yanı sıra kadın ve LGBT bireylere yönelik içerikler Diğer Dezavantajlı Gruplar başlığıyla yer aldı. Yazılı Basında Ayrımcı Söylem başlıklı ikinci bölümdeyse Halkların Demokratik Kongresi (HDK) ve Barış ve Demokrasi Partisi'nin (BDP) Karadeniz turu üzerinden dört ulusal, iki yerel gazete tarandı.
Rapora göre,
* 2013'ün ilk dört ayında nefret söylemi içeren yazıların sayısı önceki dönemlere kıyasla az da olsa bir artış gösterdi. Rapora göre 2012'nin ilk döneminde 114, ikinci döneminde 101 ve üçüncü döneminde 97 nefret söylemi üretilirken 2013'ün ilk döneminde 104 nefret söylemi üretildi.
* Nefret söylemi üreten haber sayısı artış gösterirken, hedef alınan grup sayısında bir azalma gözlemlendi. Hedef alınan 17 farklı grubun bazıları sadece tek bir yazıyla nefret söyleminin hedefi olurken, hakkında birden fazla içerikte nefret söylemi üretilen grup sayısı ise 12'ydi.
* Etnik kökene dayalı olarak üç farklı grup, dini kökene bağlı olarak altı farklı grup, milli aidiyete bağlı olaraksa dört farklı grup nefret söyleminin öznesi oldu.
* Nefret söylemi içerdiği tespit edilen yazıların çoğu ulusal basında yer aldı. Değerlendirilen 104 içerikten 94'ü (%90) 13 farklı ulusal yayında, on yazı (%9.61) ise, yedi yerel gazetede yer aldı.
* Daha önceki dönemlerde olduğu gibi bu dönem de nefret söyleminin özellikle köşe yazılarında üretildiği gözlemlendi. İncelenen içeriklerin 74'ünü köşe yazıları, 27'sini haberler, birini de kitap tanıtımı oluşturdu. "Basın Arşivi" başlığı altındaysa nefret söylemi içeren iki yazıyla karşılaşıldı.
* Nefret söylemine en fazla rastlanan ulusal gazeteleri Milli Gazete (21 yayın, %20.19), Ortadoğu (19 yayın, %18.26), Yeni Akit (13 yayın, %12.5), Yeni Mesaj (11 yayın, %10.57), Yeni Çağ (11 yayın, %10.57) ve Anayurt (5 yayın, %4.8) oluşturdu.
* Bu dönemde de en fazla Ermeniler ve ardından, sırasıyla Yahudiler ve Hıristiyanlar hakkında nefret söylemi üretildi. İçeriklerde asli ya da ikincil unsur olarak en sık hedef gösterilen diğer iki grup ise, Rumlar ve Kürtler oldu.
* Bu dönemde, ulusal, etnik, dinsel gruplar dışında, kişiler ve kurumlar nefret söylemine daha az maruz kaldı, ancak özellikle BDP üzerinden yürütülen nefret söylemi ağırlık kazandı. Bu dönemde Kürtlere yönelik nefret söyleminde ciddi bir artış görüldü. BDP'nin Karadeniz gezisi, nefret söylemi üreten içeriklerin en önemli hedefi oldu.
* Yerel basında bu dönemde de nefret söylemine rastlanan içerikler sayısal olarak daha azdı. Ancak raporda "BDP'nin Karadeniz gezisinde yaşanan olaylar ve söz konusu yayınların muhtemel etkileri düşünüldüğünde bu sayısal azlığın niteliksel olarak önemsiz olmadığı söylenebilir" değerlendirmesi yer aldı.
* LGBT ve kadınlara yönelik nefret söylemi içerdiği tespit edilen 12 içeriğin, ikisini köşe yazıları, dokuzunu haberler, birini ise Okurun Sesi sayfasında yayınlanan içerik oluşturdu.
* Yazılarda, eşcinsellik için kullanılan sıfatlar yine değişiklik göstermedi ve eşcinsellik genellikle "sapıklık", "sapkınlık" gibi ifadelerle tanımlandı. Raporda bu içeriklere dair "LGBT bireylere ve kadına yönelik nefret söyleminin haber diline daha kolaylıkla sızdığı söylenebilir" değerlendirmesi yer aldı. (EA)
Raporun tamamını buradan okuyabilirsiniz.