NATO: Tüm belirtiler İran’ın Rusya’ya İHA tedarik ettiğini gösteriyor
* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç'in yeni başbakanı Ulf Kristersson, bugün (20 Ekim) NATO genel merkezinde bir araya geldi.
Stoltenberg ve Kristersson, Belçika'nın başkenti Brüksel'deki görüşmelerinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş ve İran'ın Rusya'ya insansız hava aracı (İHA) sağladığı iddiaları ile Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine yönelik itirazları ve bu bağlamda iki ülkeden talep ettikleri de toplantının gündem maddeleri arasındaydı.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, İran yapımı İHA'ların Ukrayna'daki savaşta kullanılmasıyla ilgili soru üzerine, "İstihbaratımızın detaylarına girmeyeceğim ancak söyleyebileceğim şu ki; her belirti İran'ın Rusya'ya bu İHA'ları tedarik ettiğini gösteriyor" dedi:
"Bu İHA'lar tarafından düzenlenen korkunç saldırılar, Ukrayna'ya desteği artırmanın aciliyetini vurguluyor.
"Tüm ülkelere, İran dahil, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yasa dışı savaşını desteklememe çağrısı yapıyoruz."
Stoltenberg, İran'ın Rusya'ya füze göndermesine ilişkin kanıt olup olmadığı sorusuna ise şu yanıtı verdi:
"Cevap yine aynı. Spesifik olarak istihbaratımızla ilgili detaya girmeyeceğim. Ancak Rusya'ya herhangi bir destek sağlama konusunda İran'ın ne yaptığını elbette yakından izliyoruz. İran'ı Rusya'ya İHA ya da füze sağlamamaya çağırıyoruz. Herhangi bir füze arzı da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarını açıkça ihlal ediyor."
"Hükümet değişikliği üyelik sürecini etkilemeyecek"
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Kristersson'un gündeminde İsveç'in NATO üyeliğine başvurusu da vardı.
Stoltenberg ile İsveç'in NATO üyeliği hakkında görüştüklerini belirten Kristersson, şu ana kadar 30 ülkeden 28'inin üyeliği onayladığını hatırlattı.
Yeni İsveç hükümeti olarak NATO'ya katılıma büyük önem verdiklerini söyleyen Kristersson, ülkenin katılım sürecinin hükümet değişiminden etkilenmeyeceğini kaydetti. Kristersson, Türkiye'nin daha önce gündeme getirdiği "güvenlik endişeleri" hakkında ise şunları söyledi:
"Hükümetim Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında imzalanan üçlü memorandumu uygulamak için çabaları katlayacaktır. Bu durum hem İsveç'in NATO'ya katılımı öncesi hem de sonrası için böyle olacaktır.
"Üçlü memorandum, İsveç ve Türkiye arasında terörle mücadelede işbirliği için yeni platformlar kurdu. Terörle mücadele bizim için NATO katılımından önce de sonra da önceliktir. Taahhütlerimizde çok ciddiyiz."
"En kısa zamanda Türkiye'ye gitmeye hazırım"
Kristersson, Türkiye'nin endişelerini gidermek için önceki hükümetten daha fazla nasıl çaba gösterecekleri sorusunu yanıtlarken, İsveç'te "terörle mücadele konusunda çıkarılan yeni bir yasa bulunduğunu" söyledi:
"Biz önceki hükümet gibi Türkiye ile anlaşmaya bağlıyız. Ancak söz verdiklerimizi hayata geçirmek için bizim elimizde şimdi daha fazla araç bulunuyor."
Türkiye'yi ziyaret niyeti olup olmadığı sorulan Kristersson, "En kısa zamanda Ankara'ya gitmeye hazırım. Bu mesajı Türk dostlarımıza ilettik" dedi.
Ne olmuştu? Bundan sonra ne olacak?
Türkiye, her iki ülkenin NATO üyeliğine başvuru yaptığı 18 Mayıs öncesinden itibaren "terör" ile ilgili endişelerini dillendirerek İsveç ve Finlandiya'nın üyeliğine karşı çıkıyordu. Söz konusu anlaşmazlık, 28 Haziran'da imzalanan bir memorandum ile giderildi. Bu bağlamda Türkiye'nin taleplerinden biri de İsveç ve Finlandiya'da bulunan toplam 33 kişinin Türkiye'ye iadesiydi.
İsveç makamları, geçtiğimiz hafta yıllar sonra ilk kez Türkiye'den bir iade talebine onay vererek Türkiye'de kredi kartı dolandırıcılığından hüküm giymiş bir kişinin Türkiye'ye iade edileceğini açıklamıştı.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından 18 Mayıs'ta resmen NATO üyeliğine başvuran Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılım protokolleri dün (5 Temmuz) Brüksel'deki NATO Karargahında imzalandı.
30 üye ülkenin temsilcileri, İspanya'nın başkenti Madrid'de 29-30 Haziran'da yapılan NATO zirvesinde Türkiye'nin itirazlarını bir kenara bırakmasıyla iki ülkenin ittifaka davet edilmesi yönünde alınan karar doğrultusunda gerekli formaliteleri tamamlamak için karargahta bir araya geldi.
Bu bağlamda, 30 NATO üyesi ülkenin temsilcileri, İsveç ve Finlandiya'nın İttifaka katılım protokollerini imzaladı.
Söz konusu katılım protokollerinin NATO üyesi ülkeler tarafından kendi ulusal yasaları ve prosedürleri uyarınca onaylanması gerekiyor.
Tüm üye ülkeler, kendi onay süreçlerini tamamladıktan sonra Washington Antlaşması'nı saklayan Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) yeni üyenin katılımını öngören protokolleri kabul ettiklerine dair bildirim yapıyor.
Bütün aşamalar tamamlanınca NATO Genel Sekreteri, bu durumda Jens Stoltenberg, yeni üyeleri İttifaka katılmaya çağırıyor.
Son olarak yeni üyeler de kendi ulusal yasal sürecini tamamlayarak katılım belgesini ABD'ye teslim ediyor ve katılım süreci tamamlanıyor. (SD)